İrtikap suçu, Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 250. maddesinde düzenlenmiştir. Bu düzenlemeye göre, görevini kötüye kullanarak kendisine ya da başkasına fayda sağlamasına yönelik bir kişiyi zorlayan ‘’kamu görevlisi’’ beş ila on yıl arası hapisle cezalandırılır. Bu suç, görevi kullanma suçunun özel hali olarak kabul edilir. Dikkat edileceği üzere bu suçu ancak kamu görevlisi işleyebilir. Biz de bu içeriğimizde irtikap suçu nedir? sorusuna tüm detayları ile yanıt vererek sizi bilgilendirmeye çalışacağız.
İçindekiler
- 1 İrtikap Suçu Nedir?
- 2 İrtikap Nedir?
- 3 İrtikap Suçunda Korunan Hukuki Değer ve Suçun Konusu
- 4 İrtikap Suçunun Unsurları | TCK 250
- 5 İrtikap Suçunun Manevi Unsuru
- 6 İrtikap Suçunun Cezası ve Çeşitleri
- 7 İrtikap Suçunun Özel Görünüş Biçimleri
- 8 İrtikap Suçunun Diğer Suçlarla Bağlantısı ve Farkları
- 9 İrtikap Suçunda Dava ve Ceza Zamanaşımları
- 10 İrtikap Suçunda Etkin Pişmanlık Mümkün Müdür?
- 11 İrtikap Suçunun Yaptırımı Adli Para Cezasına Dönüşür Mü?
- 12 İrtikap Suçunda Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması
- 13 İrtikap Suçunda Cezanın Ertelenmesi
- 14 İrtikap Suçunda Görevli Mahkeme Nedir?
- 15 İrtikap Suçu Yargıtay Kararları
- 16 Sıkça Sorulan Sorular
İrtikap Suçu Nedir?
Kamu görevlisinin, görevini icra ettiği sırada, görevin kendisine sağladığı olanaklardan faydalanarak, iletişime geçtiği kişilerden yarar sağlaması ya da ilgili kişileri yarar sağlamaya yönelik olarak yönlendirmesi, irtikap suçunu oluşturmaktadır. İrtikap suçu nedir? sorusuna bu şekilde yanıt verebiliriz. TCK 250 kapsamında yer alan bu suçun faili kamu görevlisidir. Kamu görevlisinin, karşıdaki kişiyi zorda bırakacak şekilde kamu gücünü kendi menfaatleri yönünde kullanması sonucunda irtikap suçu oluşmaktadır.
İrtikap Nedir?
İrtikap, Türk Dil Kurumu‘na göre “kötü iş yapma, yiyicilik, hile yapma ve yalan söyleme” gibi anlamlara gelmektedir. İrtikap nedir? sorusuna bu şekilde yanıt verebiliriz. Kamu görevinin kötüye kullanılması, kamu görevi sonucunda duyulan güvenin kötüye kullanılması ve bu yolda çeşitli menfaatlerin talep edilerek kişinin zor duruma düşürülmesidir.
İrtikap Suçunda Korunan Hukuki Değer ve Suçun Konusu
Bu davranışın suç olarak düzenlenmesinde hem kamu görevlisinin görevinden ötürü sağlamış olduğu güven duygusundaki kamusal yararı, hem de kamu görevlisi aracılığıyla idareyle işi olan kişilerin zarar görmemesi amaçlanmıştır.
Suçun konusu fayda ve fayda vadetmektir. Faydadan kasıt, ekonomik faydadır. Ekonomik fayda; çek, senet gibi kıymetli evraklarla sağlanabileceği gibi, para, menkul ve gayrimenkul mallarla da sağlanabilir.
Karşılıksız Çek Düzenleme Suçu hakkında kapsamlı bilgi edinmek için içeriğimizi ziyaret edebilirsiniz.
İrtikap Suçunun Unsurları | TCK 250
İrtikap suçu kapsamında bazı unsurlar bulunmakta ve bu unsurlar, suçun gerçekleşme süreci ile ilgili tüm detayları barındırmaktadır. Peki, irtikap suçunun unsurları nelerdir?
- İrtikap Suçunun Faili
Suçun faili ancak ve ancak kamu görevlisi olabilir. Kamu görevlisinin tanımı TCK’nın 6.maddesinin 1.fıkrasında yapılmıştır. Bu tanımlamaya göre, kamusal faaliyette sürekli ya da geçici olarak, atama usulü veya seçimle görev yapanlar kamu görevlisi olarak tanımlanmaktadır. Kamusal faaliyet ise, kamu adına yürütülen her türlü faaliyeti kapsar. Örneğin; polis, savcı, öğretmen birer kamu görevlisidir.
İrtikap suçunun meydana gelebilmesi için suçun failinin, suç işlediği esnada kamu görevlisi olması gerekmektedir. Örneğin; bir polis memurunun bu suçu işlemiş kabul edilebilmesi için, suç gerektiren davranışı işlediği sırada polis sıfatına sahip olması gerekmektedir. Ancak burada dikkat edilmesi gereken husus şudur; bir kamu görevlisinin mesai saatlerinde bu suçu işleyebilmesi mümkündür. Suçun mesai saatleri içerisinde işlenip işlenmemesi, irtikap suçunun oluşması için önemli değildir. İrtikap suçunun oluşup oluşmadığına bakmak için yalnızca failin, suç esnasında kamu görevlisi sıfatına sahip olup olmadığına bakılır. Fail, kamu görevlisi olmamasına rağmen kendisini bir kamu personeli olarak tanıtırsa bile irtikap suçu oluşmaz. Somut olaya göre başka suçlar (dolandırıcılık, yağma) ortaya çıkabilir.
Nitelikli Dolandırıcılık ve Yağma Suçu hakkında da kapsamlı bilgi edinmek için içeriklerimizi ziyaret edebilirsiniz.
- İrtikap Suçunun Mağduru
İrtikap suçunda fayda sağlamaya ya da fayda sağlama vaadinde bulunmaya zorlanan ya da ikna edilen kişi suçun mağdurudur. Çoğu hukukçunun kabul ettiği görüşe göre mağdur sadece gerçek kişi olabilir. İstisna görüşlere göre tüzel kişilerin de mağdur olabileceği bazı hukukçular tarafından söylenir.
İrtikap Suçunun Manevi Unsuru
Bu suç ancak kasten işlenebilir. Taksirli hali kanunda düzenlenmemiştir. Dolayısıyla suçun taksirle işlenebilmesi mümkün değildir. Kastın tanımı TCK’nin 21.maddesinde yapılmıştır. Buna göre failin, bu suçu bilerek ve isteyerek işlemiş olması gereklidir.
Ceza Hukuku alanında merak ettiğiniz konular hakkında da bilgi sahibi olmak isterseniz, ilgili kategorimizi ziyaret edebilirsiniz.
İrtikap Suçunun Cezası ve Çeşitleri
Kamu görevlisinin, görevinin kendisine sağladığı olanaklardan yararlanarak, görevini kötüye kullanması ya da bu yönde kişilere vaatte bulunması, irtikap suçunun kapsamını oluşturmaktadır. Tabii ki irtikap suçunu pek çok farklı çeşidi de bulunuyor. İrtikap suçunun cezası ve suçların çeşitleri hakkında detaylar şu şekildedir:
İcbar Suretiyle İrtikap Suçu ve Cezası
Bu suç TCK’nin 250.maddesinin 1. fıkrasında tanımlanmıştır. Buna göre icbar suretiyle irtikap suçunu işleyen fail hakkında, beş ila on yıl arası hapis cezası verilir. Kanun, icbar kelimesini kullanmıştır. İcbar, baskı ve zorlama anlamları taşımaktadır. Buna göre kamu personeli, görevini yerine getirmeyerek muhatabında işinin yapılmayacağı kuşkusu oluşturan ve fayda sağlamaya ya da fayda vaadinde bulunmaya mecbur hissettiren davranışta bulunmaktadır. Bu zorlama maddi değil menfaat temin etme vaadinde bulunan bir zorlamadır. Mağdurun iradesi bu tip zorlamayla baskı altına alınmakta ve mağdur, kamu personelinin istediği davranışları yapmaktadır. Yargıtay 5.Ceza Dairesi de vermiş olduğu kararında bu tanıma göre hareket etmiştir (Yargıtay 5. CD. 02.05.2014 T. 2014/2966 E. 2014/4881 K.)
Kamu personelinin davranışlarında icbar faaliyetinin bulunup bulunmadığı, hayat tecrübelerine göre belirlenmelidir. Kamu personelinin davranışı icbar niteliğini taşımıyorsa icbar suretiyle irtikap suçu oluşmaz. Bu suçun oluşması için ilk olarak kamu personeli, nüfuzunu kötüye kullanmış olmalıdır. Kamu personelinin görevi ve yetkisi dışındaki bir konuda mağdura karşı bir menfaat sağlanmışsa da icbar suretiyle irtikap suçu oluşmaz.
İkna Suretiyle İrtikap Suçu ve Cezası
Bu suç TCK’nin 250.maddesinin 2.fıkrasında tanımlanmıştır. Buna göre fail, üç ila beş yıl arası hapisle cezalandırılır. İcbardan farklı olarak ikna suretiyle irtikapta baskı veya zorlama yoktur. Kamu personeli, görevinin sağladığı nüfuzla birlikte karşısındakini ikna etmeyi amaçlar. Yargıtay’a göre güveni kötüye kullanmak suretiyle pul vb. masraflarda sistemde arıza olduğunu söyleyerek makbuz vermeme şeklindeki hileli davranışlarla birtakım kişilerden para alarak kendisine menfaat temin eden mahkeme görevlilerin davranışları ikna suretiyle irtikap suçunu oluşturur. (Yargıtay 5. CD. 24.09.2012 T. 2011/4057 E. 2012/9283 K.)
Güveni Kötüye Kullanma Suçu hakkında da bilgi sahibi olmak isterseniz, ilgili içeriğimizi ziyaret edebilirsiniz.
Hatadan Yararlanmak Suretiyle İrtikap Suçu ve Cezası
Kamu personeli, yürütmekte olduğu görevden ortaya çıkan güveni kötüye kullanarak, mağdurun bilgisizliğini ya da o anki dalgınlığını bilerek mağdurun fayda sağlamasına ya da fayda sağlama vaadinde bulunmasına sessiz kalmaktadır. Bu durumda da hatadan yararlanmak suretiyle irtikap suçu oluşmaktadır. Yargıtay’ın da bu tanım doğrultusunda vermiş olduğu kararlar mevcuttur. (Örneğin; Yargıtay 5.CD. 07.09.2020 T. 2016/7358 E, 2020/12093 K.) TCK 250/3 hükmüne göre faile bir ila üç yıl arası hapis cezası verilir.
İrtikap Suçunun Özel Görünüş Biçimleri
Kamu görevlisinin görevini ve güveni kötüye kullanarak, görevin getirdiği olanaklardan olarak yararlanması kapsamında irtikap suçu olarak bilinmektedir. Suçun TCK kapsamında özel görünüş biçimleri ise şu şekildedir:
- İrtikap Suçunda Teşebbüs:
TCK 250’de suçtan fayda sağlanmasıyla fayda sağlanmasının vadedilmesi aynı sonuca bağlanmıştır. Madde gerekçesinde ise fayda vaadinde bulunulmasının suçu tamamlamadığı, ancak suçun tamamlanmış gibi ceza verilmesi gerektiği ifade edilmiştir. Fail icbar ya da hileli bir davranışla ikna hareketlerine başlamasına rağmen elinde olmayan sebeplerden ötürü icbar ya da hileli davranışını tamamlayamamışsa suç teşebbüs aşamasında kalmış sayılır. Aynı şekilde fail, irtikap için icbar ya da hileli davranışı işler fakat mağdur reddederse suç teşebbüs aşamasında kalır.
- İrtikap Suçunda Gönüllü Vazgeçme:
TCK 36’ya göre fail, davranışından kendiliğinden vazgeçerse faile ceza verilmez. İrtikap suçlarında gönüllü vazgeçme mümkündür. Fail, davranışlarıyla başladığı hareketlerini tamamlamadan yapacağı eylemden gönüllü olarak vazgeçebilir.
- İrtikap Suçuna İştirak:
İştirak, bir suçun birden fazla kişi tarafından beraber işlenmesini tanımlar. Suça iştirak eden faile de müşterek fail denilmektedir. Müşterek failin de cezası aynı şekilde verilir. İrtikap suçunun faili ancak ve ancak kamu personeli olabileceğinden, müşterek faili de ancak ve ancak kamu personeli olabilir.
Eğer suçun işlenmesinde rol oynayan diğer fail, kamu görevlisi değilse suçun müşterek faili olamaz. Ancak azmettiren ya da suça yardım eden sıfatında olabilir. Azmettiren, suçun işlenmesine teşvik eden kişiyi tanımlar ve faille aynı cezaya çarptırılır. Suçun işlenmesinde yol gösteren, suçun işlenmesinden sonra yardım eden ya da yardım edeceğine yönelik vaatte bulunan kişi de suça yardım eden kişidir. Suça yardım eden kişiye, kural olarak failin cezasının yarısı kadar ceza verilir.
- İrtikap Suçunda İçtima:
TCK 42/1’e göre irtikap suçu işlenirken, irtikapla alakası olmayan başka bir suç daha işlenirse fail o suçtan dolayı ayrıca cezalandırılır. Örneğin; irtikap suçu esnasında aynı anda evrakta sahtecilik suçu işlenirse fail ikisinden de ayrı ayrı cezalandırılır. Ancak irtikap suçuyla bağlantılı olan bir suçun işlenmesi halinde faile iki ayrı suçtan ceza verilmez. Örneğin; icbar suretiyle irtikap suçu işlenirken mağdur tehdit edilebilir. Tehdit unsuru, icbar suretiyle irtikap suçunun bir unsuru olduğundan faile tehdit suçu için ayrıca ceza verilmeyecektir.
Özel Belgede Sahtecilik Suçu hakkında da bilgi sahibi olmak isterseniz, içeriğimizi ziyaret edebilirsiniz.
İrtikap Suçunun Diğer Suçlarla Bağlantısı ve Farkları
İrtikap suçu TCK kapsamında yer alan bir suç olmakla birlikte diğer suçlarla bağlantısı ve çeşitli benzerlikleri bulunmaktadır. İlgili suçlarla olan farklılıkları ve ilişkileri aşağıdaki gibidir:
İrtikap Suçunun Görevi Kötüye Kullanma Suçuyla Bağlantısı ve Farkı
Görevi kötüye kullanma suçu, irtikap suçuna göre daha genel bir suçtur. Genel bir suçtan kasıt, kamu personelinin görevi dahilinde yaptığı her kötü niyetli davranış, görevi kötüye kullanma suçunu oluşturur. İrtikap suçunda da görevi kötüye kullanma söz konusudur. Ancak irtikap suçunda görevini kötüye kullanarak kendisine ya da başkasına fayda sağlamasına yönelik bir kişiyi zorlayan fail, cezalandırılır.
Görevi Kötüye Kullanma Suçu hakkında detaylı bilgi için içeriğimizi ziyaret edebilirsiniz.
İrtikap Suçunun Rüşvet Suçuyla Bağlantısı ve Farkı
İki suçta da bir menfaat söz konusudur. İki suçun da faili kamu görevlisidir. Ancak bu iki suçun benzerliklerinden ziyade farklarına değinmek, iki suçun kıyasını yapabilmek açısından daha sağlıklı olacaktır. Rüşvet suçunda taraflar, özgür iradeleriyle anlaşırlar. Yani rüşvet suçunun birden çok faili bulunmaktadır.
Örneğin; gümrükte yasal sınırın üzerinde olan miktarda ürünü ülkeye sokmak isteyen kişi, gümrük memuruna o ürünü ülkeye sokarken göz yumması için bir miktar para verirse ve gümrük memuru da bu parayı kabul eder ve yasal sınırın üzerinde olan miktarda ürünün ülkeye girmesine müsaade ederse iki taraf da rüşvet suçunun faili olmuş olur. İrtikap suçunda ise özgür irade söz konusu değildir. Zorla ya da ikna edilmeye çalışarak mağdurun iradesi üzerinde etki yaratmak amaçlanır.
Mağdur da endişe ile failin isteklerini yerine getirmeye çalışır. Rüşvet ile irtikap suçları arasında en önemli fark budur. İrtikap suçu, tek failli de olabilir. Ancak rüşvet suçlarında en az iki fail bulunur. Çünkü yasadışı bir işlem için kamu görevlisi ile ilgili arasında bir anlaşma olmalıdır. Rüşvet suçunun faillerinden birisi kamu görevlisi iken diğeri kamu görevlisi olmayabilir. Ancak irtikap suçlarında faillerin tamamı kamu görevlisi olmalıdır. İrtikap suçlarına birden fazla kişi karışmışsa, kamu görevlisi olana fail, kamu görevlisi olmayana ise olayın durumuna göre azmettiren, suça yardım eden vs. denilir.
Rüşvet Suçu ile ilgili kapsamlı bilgi için içeriğimize göz atabilirsiniz.
İrtikap Suçunun Zimmet Suçuyla Bağlantısı ve Farkı
Zimmet suçunda fail, kendisine veya bir başkasına kazanım sağlar. Örneğin; bir kamu malını görevi esnasında kendisine ya da başkasına kazandırır. İrtikap suçunda böyle bir şart yoktur. İki suçta da fail ancak ve ancak kamu görevlisi olabilir.
Zimmet Suçu hakkında da bilgi sahibi olmak için içeriğimizi ziyaret edebilirsiniz.
İrtikap Suçunda Dava ve Ceza Zamanaşımları
İcbar suretiyle irtikap suçunda kanun, beş ila on yıl arası hapis cezası öngörmüştür. TCK’nin 66.maddesine göre beş ila yirmi yıl arası hapis cezası gerektiren suçlarda dava zamanaşımı süresi 15 yıldır. Yani olayın gerçekleştiği andan itibaren 15 sene içerisinde dava herhangi bir nedenle açılamazsa faile ceza verilemeyecektir. İcbar suretiyle irtikap suçunun ceza zamanaşımı ise TCK 68’e göre 20 yıldır. Yani dava açılmış olsa bile, olayın yaşandığı tarihten itibaren 20 sene geçmişse faile ceza verilemez.
İkna suretiyle irtikap suçunun cezası ise üç ila beş yıl arası hapis cezasıdır. Dolayısıyla Dava zamanaşımı süresi TCK 66’ya göre 8 yıldır. Hatadan yararlanmak suretiyle irtikap suçunda da aynı durum geçerlidir. Bu suçların ceza zamanaşımı süresi ise TCK 68’e göre 10 yıldır.
İrtikap Suçunda Etkin Pişmanlık Mümkün Müdür?
TCK’de etkin pişmanlık hükümleri, ilgili suçun düzenlendiği yerde özel olarak düzenlenir. İrtikap suçu bakımından böyle bir düzenleme mevcut olmadığından, etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanabilmesi mümkün değildir.
Etkin Pişmanlık hakkında da bilgi sahibi olmak isterseniz içeriğimizi ziyaret edebilirsiniz.
İrtikap Suçunun Yaptırımı Adli Para Cezasına Dönüşür Mü?
TCK 50’ye göre kısa süreli hapis cezaları (1 yıldan az cezalar) adli para cezasına dönüştürülebilir. İcbar suretiyle irtikap ve ikna suretiyle irtikap suçlarında hapis cezasının adli para cezasına dönüşmesi mümkün değildir. Eğer hatadan yararlanmak suretiyle irtikap suçunda failin cezası bir yıl olarak belirlenmişse bu ceza adli para cezasına dönüştürülebilir.
İrtikap Suçunda Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması
Ceza Muhakemesi Kanunu’nun (CMK) 231.maddesinin 5.fıkrasına göre iki yıl ve daha az süreli hapis cezalarında HAGB uygulanabilir. Dolayısıyla icbar veya inkar suretiyle irtikap suçlarında HAGB uygulanamaz. Eğer Hatadan yararlanmak suretiyle irtikap suçunda faile iki yıl veya daha az hapis cezası verilmişse HAGB uygulanabilir.
HAGB Nedir? sorusuna kapsamlı yanıt verdiğimiz içeriğimize de göz atabilirsiniz.
İrtikap Suçunda Cezanın Ertelenmesi
TCK 51’e göre iki yıl veya daha az süreli hapis cezaları ertelenebilir. Dolayısıyla eğer hatadan yararlanmak suretiyle irtikap suçunda faile iki yıldan az ceza verilmişse failin cezası ertelenebilir. Diğer hallerde irtikap suçlarında failin cezası hiçbir şekilde ertelenemez
İrtikap Suçunda Görevli Mahkeme Nedir?
5235 Sayılı Kanun’a göre irtikap suçlarında görevli mahkeme ağır ceza mahkemesidir (Madde 12)
İrtikap Suçu Yargıtay Kararları
- İrtikap Suçunun Tamamlandığı Anın Tespit Edilmesi (Yargıtay 5. CD. 05.11.2011 T. 2007/4995 E. 2011/21609 K.):
Ceza hukukunda bir suçun teşebbüs aşamasında kaldığı ya da bir şekilde neticelendiğinin tespitinin yapılması faile verilecek ceza bakımından çok önemli bir unsurdur. Eylemi teşebbüs aşamasında kalan failin cezası, teşebbüs hükümlerine göre indirilir. Yargıtay, vermiş olduğu bu kararında suçun tamamlandığının hangi şartlarda kabul edileceğini gözler önüne sermiştir:
“Vergi yükümlüsü olan bir kişiyi, mali araştırmaya konu edip daha fazla vergi keseceğinden bahisle tehdit ederek komşusu ve arkadaşı olan müşterek fail aracılığıyla kendisinden para talep ettiği ve ilgilinin de bu parayı kabul etmiş gözüktüğü ortadadır. Bunun üzerine 20 Mart 2002 tarihinde ilgili, savcılığa suç duyurusunda bulunmuştur. Faillerin belirlenmesi için tespiti yapılmış olan para ve çekin ilgili tarafından sanık N…’ye ait olan iş yerinde teslim edilmesinin ardından kolluk tarafından yapılan operasyonla çek ve para, işyerindeki bir sandıkta saklanırken bulunmuştur. Ancak çek bozdurulmadığı için henüz bir maddi menfaat ortaya çıkmamıştır.”
Dolayısıyla Yargıtay, icbar suretiyle irtikap suçunun teşebbüs aşamasında kaldığına hükmetmiştir.
- İrtikap Suçunun Failinin Kamu Görevlisi Olup Olamayacağının Tespit Edilmesi (Yargıtay 5. CD. 10.12.2013 T. 2012/12498 E. 2013/11962 K.):
Esasen, Türk Ceza Kanunu suçun tanımını yaparken ve verilecek cezayı belirlerken, failin de kamu görevlisi olabileceğini ifade etmiştir. Dolayısıyla failin kamu görevlisi olup olmadığı konusunda herhangi bir tartışma yoktur. Ancak ceza hukukunda bir suç, eğer birden çok kişi tarafından işleniyorsa fail sayısı da birden çok olur. İrtikap suçunda birden çok fail olması durumunda suç işleyenlerden birinin kamu görevlisi, diğerlerinin kamu görevlisi olmadığı varsayımında, diğerleri de fail statüsünde mi olacaklardır? Bunun cevabını ilgili Yargıtay kararı şu şekilde vermiştir:
“Eylemin gerçekleştiği tarihte S. Belediyesinde işçi olan sanığın, ilgili belgelerin düzenlenmesinde yetkili bulunup bulunmadığının araştırılarak, görevli olmadığının tespit edilmesi durumunda TCK 40’2’ye göre fail olarak değil, azmettiren ya da suça yardım eden olarak değerlendirilmesi gerektiği..”
Yargıtay’ın kararından da anlaşılacağı üzere kamu personeli olmayan birinin, irtikap suçuna karışması halinde suçun faili olarak yargılanması mümkün değildir. Somut olaya göre ilgili kişinin hangi sıfatla yargılanacağının tespiti yapılmalıdır. Eğer ilgili, bir kamu görevlisini suç işlemek konusunda ikna etme çabasına girmiş ve başarılı olmuşsa azmettiren, eğer ilgili, kamu görevinin bu suçu işlemesinde bizzat yardımcı olmuşsa suça yardım eden olarak yargılanır. TCK 38’e göre irtikap suçuna azmettiren kişi, failin almış olduğu kadar ceza alır. Suça yardım edene ise TCK 39’a göre failin yarısı kadar ceza verilir.
- İrtikap Suçunda Zamanaşımı Süresi ve Faile Ceza Verilememesi (Yargıtay 5. Ceza Dairesi 2020/3227 E. , 2021/562 K.):
“Failin sorgusunun 23 Haziran 2010 günü yapılması, sanık müdafinin de dilekçesini mahkemeye 3 Nisan 2019’da sunmasıyla 8 yıllık dava zamanaşımı süresi geçmiş olduğundan faile ceza verilemeyeceği” belirtilmiştir.
İrtikap suçu ile ilgili yaşadığınız hukuki sorunlarda Burak Temizer Hukuk Büromuzun deneyimli İstanbul ceza avukatı kadrosundan destek alabilirsiniz.
Sıkça Sorulan Sorular
İrtikap Suçu Nedir?
İrtikap suçu, Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 250.maddesinde düzenlenmiştir. Bu düzenlemeye göre, görevini kötüye kullanarak kendisine ya da başkasına fayda sağlamasına yönelik bir kişiyi zorlayan ‘’kamu görevlisi’’ beş ila on yıl arası hapisle cezalandırılır. İkna faaliyeti ile yapılırsa üç ila beş yıl, hatadan yararlanılmak suretiyle yapılırsa da bir ila üç yıl arası hapis cezası vardır.
İrtikapla Rüşvet Arasında Ne Fark Var?
İrtikap suçunda fail muhakkak kamu personeli iken rüşvet suçunda faillerden birisi kamu personeli, bir diğeri kamu personeli olmayabilir. Rüşvet suçunda, bir işin yapılması veya yapılmaması için maddi bir menfaat sağlanır.
İrtikap Suçu Kim Tarafından İşlenebilir?
İrtikap suçları yalnızca kamu görevlileri tarafından işlenebilir.
İrtikap Suçunun Cezası Nedir?
İcbar suretiyle irtikap suçunun cezası beş ila on yıl, ikna suretiyle irtikap suçunun cezası üç ila beş yıl, hatadan yararlanmak suretiyle irtikap suçunun cezası ise bir ila üç yıl hapis cezasıdır.
İrtikap Suçunun Mağduru Da Ceza Alır Mı?
Mağdurun, herhangi bir suçu bulunmadığı için ceza almaz.
Zorla Para İsteyen Bir Memuru Şikâyet Edersem Ben Suçlu Olur Muyum?
Hayır suçlu olmazsınız. Sizden zorla para isteyen bir memuru, şikayet etmeniz hem hakkınız hem de sorumluluğunuzdur.
İrtikap Suçu Zaman Aşımına Uğrar Mı?
Evet kanunun öngördüğü hallerde irtikap suçu zamanaşımına uğrar. İcbar suretiyle irtikap suçunda dava zamanaşımı süresi 15 yıldır. İcbar suretiyle irtikap suçunun ceza zamanaşımı ise 20 yıldır. İkna suretiyle irtikap suçunda dava zamanaşımı süresi 8 yıldır. Hatadan yararlanmak suretiyle irtikap suçunda da aynı durum geçerlidir. Bu suçların ceza zamanaşımı süresi ise 10 yıldır.
Kamu Görevlisinin Hediye İstemesi İrtikap Sayılır Mı?
Evet, irtikap suçunun tanımında sayılan şartların varlığı halinde irtikap sayılır. Aksi halde rüşvet suçu da gündeme gelebilir.
İrtikap Suçunda Etkin Pişmanlık Mümkün Mü?
İrtikap suçlarında etkin pişmanlık mümkün değildir.
Kamu Görevlisi Olmayan Biri İrtikaba Yardım Ederse Ne Olur?
Kamu görevlisi olmayan, irtikap suçunun faili olamayacağından ancak azmettiren veya suça yardım eden olabilir. Azmettirme halinde faille aynı cezayı alacaktır. Suça yardım eden durumunda da failin aldığı cezanın yarısı kadar ceza alır.
Bu Suçta Şikâyet Geri Çekilirse Dava Düşer Mi?
Hayır. Suç, şikayete bağlı bir suç değildir. Dolayısıyla şikayetin geri çekilmesi davanın hiçbir aşamasında söz konusu olamaz.
MEHMET KIŞLIK