Etkin pişmanlıktan yararlanırsam ceza alır mıyım ya da etkin pişmanlıktan yararlanırsam cezamda ne kadar indirim olur gibi sorular özellikle savcılık soruşturması devam eden veya bir ceza davası kapsamında yargılanan sanıkların en çok merak ettikleri arasındadır.
Hakkında hürriyeti bağlayıcı bir cezaya hükmedilen kişiler tarafından en çok merak edilen konulardan biri de etkin pişmanlıktır. Etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanması ile, hakkında cezaya hükmedilen kişilerin cezalarında belirli oranlarda indirim yapılmaktadır. Ancak her suç tipi bakımından etkin pişmanlık hükümleri uygulanmayacaktır. Bu yazıda etkin pişmanlıktan yararlanma şartları ve sonuçları detaylı olarak incelenecektir.
İçindekiler
- 1 Etkin Pişmanlık Nedir?
- 1.1 Her Suçta Etkin Pişmanlık Uygulanabilir Mi?
- 1.2 Etkin Pişmanlık Hükümlerinden Yararlanma Şartları Nelerdir?
- 1.3 Etkin Pişmanlık İndirimi Nasıl Uygulanır?
- 1.4 Etkin Pişmanlık İndirim Oranı Nedir?
- 1.5 Etkin Pişmanlık Hükümlerinden Kimler Yararlanabilir?
- 1.6 Etkin Pişmanlık, Suçu Kabul Etmek Anlamına Gelir Mi?
- 1.7 Gönüllü Vazgeçme ile Farkı Nedir?
- 1.8 Uyuşturucu Suçlarında Etkin Pişmanlık İndirimi Nasıl Uygulanır?
- 2
- 3 Uyuşturucu Suçlarında Etkin Pişmanlık İndirimine İlişkin Yargıtay Kararları:
- 4 Etkin Pişmanlık Hangi Suçlarda Uygulanır?
- 4.1 Kişiyi Hürriyetinden Yoksun Bırakma Suçunda Etkin Pişmanlık: (TCK m.110)
- 4.2 Yağma Suçunda Etkin Pişmanlık: (TCK m.168/3)
- 4.3 Zimmet Suçunda Etkin Pişmanlık: (TCK m.248)
- 4.4 Hırsızlık Suçunda Etkin Pişmanlık:
- 4.5 Rüşvet Suçunda Etkin Pişmanlık: (TCK m.254)
- 4.6 Mala Zarar Verme Suçunda Etkin Pişmanlık:
- 4.7 Güveni Kötüye Kullanma Suçunda Etkin Pişmanlık:
- 4.8 İftira Suçunda Etkin Pişmanlık: (TCK m.269)
- 4.9 Dolandırıcılık Suçunda Etkin Pişmanlık:
- 4.10 Hileli İflas – Taksirli İflas Suçlarında Etkin Pişmanlık:
- 5 Etkin Pişmanlıkta Ceza Avukatının Önemi
Etkin Pişmanlık Nedir?
Suçu işleyen failin; suçu işledikten sonra, bundan içtenlikle pişmanlık duyması ve suçtan doğan zararları tazmin etmek veya adli makamlara yardımcı olması etkin pişmanlık olarak adlandırılır.
Etkin pişmanlık, kanunda özel olarak düzenlenmiş olan ve cezayı azaltan veya tamamen ortadan kaldıran bir durumdur.
Türk Ceza Kanunu madde 168’e göre; Hırsızlık, mala zarar verme, güveni kötüye kullanma, dolandırıcılık, hileli iflâs, taksirli iflâs suçları tamamlandıktan sonra ve fakat bu nedenle hakkında kovuşturma başlamadan önce, failin, azmettirenin veya yardım edenin bizzat pişmanlık göstererek mağdurun uğradığı zararı aynen geri verme veya tazmin suretiyle tamamen gidermesi halinde, verilecek cezanın üçte ikisine kadarı indirilir.
Etkin pişmanlığın kovuşturma başladıktan sonra ve fakat hüküm verilmezden önce gösterilmesi halinde, verilecek cezanın yarısına kadarı indirilir.
Yağma suçundan dolayı etkin pişmanlık gösteren kişiye verilecek cezanın, birinci fıkraya giren hallerde yarısına, ikinci fıkraya giren hallerde üçte birine kadarı indirilir.
Kısmen geri verme veya tazmin halinde etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanabilmesi için, ayrıca mağdurun rızası aranır.
Karşılıksız yararlanma suçunda, fail, azmettiren veya yardım edenin pişmanlık göstererek mağdurun, kamunun veya özel hukuk tüzel kişisinin uğradığı zararı, soruşturma tamamlanmadan önce tamamen tazmin etmesi halinde kamu davası açılmaz; zararın hüküm verilinceye kadar tamamen tazmin edilmesi halinde ise, verilecek ceza üçte birine kadar indirilir. Ancak kişi, bu fıkra hükmünden iki defadan fazla yararlanamaz.
Her Suçta Etkin Pişmanlık Uygulanabilir Mi?
Hayır. Etkin pişmanlık hükümlerinin her bir suç tipi için uygulanması söz konusu değildir. Sadece Türk Ceza Kanunu’nda sayılan bazı suçlar bakımından etkinlik pişmanlık kurumu uygulama alanı bulacaktır.
Etkin Pişmanlık Hükümlerinden Yararlanma Şartları Nelerdir?
- Etkin pişmanlık hükümleri her suç bakımından uygulanamaz. Kanunda etkin pişmanlığın uygulanabileceği düzenlenmiş olmalıdır.
Sadece Türk Ceza Kanunu’nda sayılan bazı suçlar bakımından etkinlik pişmanlık kurumu uygulama alanı bulacaktır. Türk Ceza Kanunu’nun sistematiğinde, her bir suç tipini düzenleyen maddelerin devamında, varsa etkin pişmanlık hükümlerinin nasıl uygulanacağı da açıklanmaktadır. Hangi suç tiplerinde etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanacağı yazının devamında detaylı olarak incelenecektir.
- Etkin pişmanlık hükümlerinden yararlanmak için suçun işlenmiş, yani tamamlanmış olması gerekmektedir. Failin suçu işleyip tamamlamış olması gerekmektedir. Adından da anlaşıldığı üzere failin suçu işledikten sonra bundan pişmanlık duyması gerekmektedir. Eğer fail suçu işlemeden vazgeçerse farklı bir ceza hukuku kurumu olan gönüllü vazgeçme söz konusu olur. Gönüllü vazgeçmeye ilişkin detaylar ve etkin pişmanlıktan farkları aşağıda anlatılacaktır.
- Etkin pişmanlık hükümlerinden yararlanmak için failin suçu işlediği için pişman olduğunu davranışlarıyla göstermelidir. Fail, işlediği suçtan dolayı pişman olduğuna inandırması gerekmektedir. Sözlü olarak beyan ettiği pişmanlık, etkin pişmanlık hükümlerinden yararlanması için yeterli olmayacaktır. Bunun için; mağdurun ya da suçtan zarar görenin zararını tazmin etmesi gibi somut davranışlara ihtiyaç vardır. Bu pişmanlık gösteren davranışların iradi olması gerekmektedir.
Dikkat: Yukarıda sayılan şartlar, etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanabilmesi için genel olarak öngörülen şartlardır. Türk Ceza Kanunu’nun sistematiğinde, her bir suç tipini düzenleyen maddelerin devamında, varsa etkin pişmanlık hükümlerinin nasıl uygulanacağı da açıklanmaktadır. Bu maddelerde, bazı suçlara ilişkin etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanabilmesi için özel şartlar düzenlenmiş olabilir.
Etkin Pişmanlık İndirimi Nasıl Uygulanır?
Etkin pişmanlık, bir ceza yargılamasından sonra verilecek olan bir hüküm değildir. Bir ceza yargılaması sonucunda verilecek hükme etki eder. Bazen etkin pişmanlık hükümleri, cezayı ciddi ölçüde indirirken bazen de daha düşük oranlı indirimler olarak karşımıza çıkabilir.
- Etkin pişmanlık hükümlerinden yararlanmak isteyen fail; suçun soruşturulması ve kovuşturulması evrelerinde, suça iştirak edenleri, yardım ve yataklık edenleri, suçu işlemeyi azmettirenleri Cumhuriyet Savcılığına ya da mahkemeye anlatarak, maddi gerçeğin ortaya çıkarılmasına yardım ederek etkin pişmanlıktan yararlanır ve ceza indirimi alır.
- Etkin pişmanlık hükümlerinden yararlanmak isteyen fail; mağdurun veya suçtan zarar görenin uğramış olduğu maddi veya manevi zararı karşılayarak ya da aynen iade ederek etkin pişmanlıktan yararlanır ve ceza indirimi alır.
Etkin Pişmanlık İndirim Oranı Nedir?
Etkin pişmanlık hükümleri, bazen cezayı ciddi ölçüde indirirken bazen de daha düşük oranlı indirimler olarak karşımıza çıkabilir. Türk Ceza Kanunu’nda her bir suç tipi için, etkin pişmanlık dolayısıyla uygulanabilecek indirim düzenlenmiştir. Bu düzenleme genelde bir üst sınır olarak karşımıza çıkar. Ceza hakimi, indirime karar verirken kanunda gösterilen sınırlara uymak zorundadır.
Türk Ceza Kanunu’nda etkin pişmanlığı düzenleyen genel hüküm olan 168’e göre;
- Hırsızlık, mala zarar verme, güveni kötüye kullanma, dolandırıcılık, hileli iflâs, taksirli iflâs (…) suçları tamamlandıktan sonra ve fakat bu nedenle hakkında kovuşturma başlamadan önce, failin, azmettirenin veya yardım edenin bizzat pişmanlık göstererek mağdurun uğradığı zararı aynen geri verme veya tazmin suretiyle tamamen gidermesi halinde, verilecek cezanın üçte ikisine kadarı indirilir.
- Etkin pişmanlığın kovuşturma başladıktan sonra ve fakat hüküm verilmezden önce gösterilmesi halinde, verilecek cezanın yarısına kadarı indirilir.
Maddeden de anlaşılacağı üzere; bir suç hakkında kovuşturma başlamadan önce, yani henüz iddianame kabul edilip de kamu davası açılmadan önce duyulan etkin pişmanlık oranı daha yüksektir.
Bir suç hakkında kovuşturma başladıktan sonra, yani iddianame kabul edilip de kamu davası açıldıktan sonra duyulan pişmanlıkta uygulanacak indirim oranı daha düşüktür.
DİKKAT: Her bir suç tipi için ayrı ayrı indirim oranları öngörülmüş olabilir. Aşağıda farklı faklı suç tipleri için düzenlenen indirim oranlarının üzerinde durulmuştur.
Etkin Pişmanlık Hükümlerinden Kimler Yararlanabilir?
Etkin pişmanlık dolayısıyla yapılacak olan ceza indiriminden fail yararlanabilir. Buradaki fail terimi, suçu bizzat işleyen kişi değildir. Suçun işlenmesine iştirak eden, yardım veya yataklık eden, azmettiren her bir kişi şartları oluşursa etkin pişmanlık ceza indiriminden yararlanabilir.
Tüm sayılan kişiler için; suçun işlenmesine duyulan derin pişmanlık davranışlarla somut bir biçimde gösterilmelidir.
Etkin Pişmanlık, Suçu Kabul Etmek Anlamına Gelir Mi?
Her ne kadar hukuk terminolojisi bakımından “Suçu kabul etmek” diye bir kurum olmasa da etkin pişmanlık da bir nevi suçu işlediğini kabullenmektir.
Çünkü, etkin pişmanlık hükümlerinden yararlanmak isteyen fail; suçu işlemesinden doğan derin pişmanlığı nedeniyle ceza indirimi talep etmektedir. Bu da bir bakıma suçu kabul ettiği anlamına gelmektedir.
Gönüllü Vazgeçme ile Farkı Nedir?
- Etkin pişmanlık, failin suçu tamamladıktan yani işledikten sonra ortaya çıkabilecek bir durumdur. Adından da anlaşılacağı gibi, failin suçu işlemesinden doğan pişmanlığıdır.
- Gönüllü vazgeçme ise, suçun icra hareketlerinden failin kendi iradesi ile vazgeçmesidir. Fail kendi fiili ile suçun tamamlanmasını ya da neticenin gerçekleşmesini engeller.
Uyuşturucu Suçlarında Etkin Pişmanlık İndirimi Nasıl Uygulanır?
Kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın almak, kabul etmek veya bulundurmak ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanmak Suçunda Etkin Pişmanlık (TCK m.192)
Uyuşturucu suçları, etkin pişmanlık hükümlerinin en çok uygulandığı suç tiplerinden biridir. Kanunda birbirinden farklı ihtimaller değerlendirilip bu ihtimallerden bir çoğuna cezasızlık sonucu bağlanmıştır.
Uyuşturucu madde ticareti suçları ile korunan hukuki yarar genel kamu esenliği olduğundan, iştirakçilerin kimliklerinin veya uyuşturucu maddelerin saklandığı yerin bu suçu işleyen failler tarafından bildirilmesi halinde, suça konu maddelerin ele geçirilmesine dolayısıyla genel kamu esenliğini korumaya yönelik olarak uyuşturucu madde temini suçuyla mücadeleye katkıda bulunan bu suç faillerine tayin edilecek cezadan indirim yapılması öngörülmektedir.
- Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçlarına iştirak etmiş olan kişi, resmi makamlar tarafından haber alınmadan önce, diğer suç ortaklarını ve uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin saklandığı veya imal edildiği yerleri merciine haber verirse, verilen bilginin suç ortaklarının yakalanmasını veya uyuşturucu veya uyarıcı maddenin ele geçirilmesini sağlaması halinde, hakkında cezaya hükmolunmaz.
-
Uyuşturucu veya uyarıcı maddeyi imal eden ve ticaretini yapan kişiler için Etkin pişmanlık indirimi:
- Etkin pişmanlık indiriminden yararlanmak için pişmanlığın mutlaka soruşturma başlamadan önce gösterilmesi gerekir. Soruşturma başladıktan sonra yani Savcı, bu suçun işlendiği bilgisini aldıktan sonra pişmanlık göstermek indirim açısında önem taşımaz.
- Etkin pişmanlık indirimi almak isteyen kişi; diğer suç ortaklarını ve uyuşturucu maddenin saklandığı veya imal edildiği yeri haber vermelidir.
- Bu bilgi üzerine suç ortakları yakalanmalı ve uyuşturucu madde de ele geçirilmelidir.
- Tüm bu şartlar sağlanırsa kişi ceza almaz.
- Kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alan, kabul eden veya bulunduran kişi, resmi makamlar tarafından haber alınmadan önce, bu maddeyi kimden, nerede ve ne zaman temin ettiğini merciine haber vererek suçluların yakalanmalarını veya uyuşturucu veya uyarıcı maddenin ele geçirilmesini kolaylaştırırsa, hakkında cezaya hükmolunmaz.
-
Kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alan, kabul eden veya bulunduran kişiler için etkin pişmanlık indirimi:
- Etkin pişmanlık indiriminden yararlanmak için pişmanlığın mutlaka soruşturma başlamadan önce gösterilmesi gerekir. Soruşturma başladıktan sonra yani Savcı, bu suçun işlendiği bilgisini aldıktan sonra pişmanlık göstermek indirim açısında önem taşımaz.
- İndirimden yararlanmak isteyen kişi; bu uyuşturucu veya uyarıcı maddeyi kimden, nereden ve ne zaman edindiği bilgilerini vermelidir.
- İndirimden yararlanmak isteyen kişi, vermiş olduğu bilgi ile suçluların yakalanmasını veya uyuşturucu veya uyarıcı maddenin ele geçirilmesini kolaylaştırmalıdır.
- Tüm bu şartlar sağlanırsa kişi ceza almaz.
- Bu suçlar haber alındıktan sonra gönüllü olarak, suçun meydana çıkmasına ve fail veya diğer suç ortaklarının yakalanmasına hizmet ve yardım eden kişi hakkında verilecek ceza, yardımın niteliğine göre 1/4’den 1/2‘sine kadarı indirilir.
- Uyuşturucu veya uyarıcı maddeyi imal eden ve ticaretini yapma suçu ve Kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alan, kabul eden veya bulundurma suçunu
- İlgili suçlarla ilgili resmi makamlar haber almadan önce
- Suçu işleyen ve etkin pişmanlıktan yararlanmak isteyen kişi gönüllü olarak
- Suçun meydana çıkmasına ve
- Faili veya diğer suç ortaklarının yakalanmasına yardım ederse
- Yapılan yardımın etkisine göre cezada indirim yapılır.
- Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanan kişi, hakkında kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın almak, kabul etmek veya bulundurmaktan dolayı soruşturma başlatılmadan önce resmi makamlara veya sağlık kuruluşlarına başvurarak tedavi ettirilmesini isterse, cezaya hükmolunmaz.
- Bu hüküm de uyuşturucu kullanan kişinin tedavi olması halinde cezasızlığı düzenler.
- Etkin pişmanlık indiriminden yararlanmak isteyen uyuşturucu madde satın alan, kabul eden veya bulunduran kişi,
- Suçla alakalı soruşturma başlamadan önce
- Tedavi olmak istediğini belirtirse ceza almaz.
- Bu cezasızlık için, etkin pişmanlık indiriminden yararlanmak isteyen kişinin suçla alakalı bilgi vermesine gerek yoktur.
Uyuşturucu Suçlarında Etkin Pişmanlık İndirimine İlişkin Yargıtay Kararları:
- Yargıtay Ceza Genel Kurulu, 03.2015, E.2014/523 K.2015/28
Sanık Mehmet hakkında etkin pişmanlık hükmünün uygulanabilmesi için, yakalandıktan sonra verdiği bilgilerin daha önce görevliler tarafından öğrenilip öğrenilmediği ve ilgili bilginin suçun ortaya çıkmasında ya da suç ortağının yakalanmasında yahut belirlenmesinde etkili olup olmadığının değerlendirilmesi gerekmektedir.
Yakalanan kimsenin uyuşturucu maddeyi açık kimliğini bilmediği bir şahıstan aldığını söylemesi ya da hayalî isimler vermesi veya daha önceden uyuşturucu işine karıştığını bildiği kişinin adını vermesi etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanması için yeterli görülmemeli, failin bildirdiği kişi yakalanmış ise mahkûm edilmiş olması ya da yakalanamamışsa kimliği ve varlığının belirlenmesi, failin bildirdiği kişiye suç atması için neden bulunmadığının anlaşılması, mevcut delillerin o kişinin suçluluğunu kabule yeterli bulunması ve verilen bilginin daha önce görevliler tarafından öğrenilmemiş olması durumlarında etkin pişmanlık hükümleri uygulanmalıdır.
Ayrıntısına yukarıda yer verildiği şekilde; ihbarın sanık Mehmet hakkında olduğu, kolluk görevlilerince arama öncesi yapılan araştırmalarda da sadece sanık Mehmet’in kenevir ektiğine ilişkin bilgi elde edilebildiği, suç konusu esrarın sanık Mehmet’in dam evinde ele geçirildiği, sanığın kolluk görevlilerine;
hakkında herhangi bir ihbar ve bilgi olmayan diğer sanık Ali’nin esrarı getirdiğini söyleyip, HTS kayıtları ve arama sırasındaki kamera çekimine ilişkin CD içeriğindeki konuşmalardan da anlaşılacağı üzere, telefonla Ali’yi arama yapılan yere çağırdığı, sanık Ali’nin de arama mahalline gelerek suçlamayı kabul edip, kolluk görevlilerine ormanlık alanda bulunan esrarın kalan kısmını gösterdiği ve uyuşturucu madde ticareti yapma suçundan mahkumiyetine hükmolunduğu anlaşıldığından; sanık Mehmet’in yakalandıktan sonra verdiği bilgiler olmasa, diğer sanık Ali’nin ele geçen uyuşturucu madde ile bağlantısı belirlenemeyeceğinden; Ali’nin yakalanmasına ve suçunun ortaya çıkmasına etkili olan yardım ve hizmet niteliğindeki açıklamaları nedeniyle sanık hakkında 5237 sayılı TCK’nun 192/3. maddesinde düzenlenen etkin pişmanlık şartlarının oluştuğu kabul edilmelidir.
Bu itibarla, yerel mahkeme direnme hükmünün sanık M.. U.. hakkında 5237 sayılı TCK’nun 192/3. maddesi uyarınca etkin pişmanlık hükmünün uygulanması gerektiğinin gözetilmemesi isabetsizliğinden bozulmasına karar verilmelidir.
- Yargıtay 8. Ceza Dairesi, 06.03.2024, E.2024/488 K.2024/2176
Sanık ve tanık beyanları, arama tutanaklar, adli tıp ve bilirkişi raporları ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde, olayın yaşandığı bölgede, çarşı ve mahalle bekçilerine çevredeki vatandaşların hafta sonu sokağa çıkma yasağının bulunduğu saatlerde ticari taksilerin uyuşturucu sattığı, uyuşturucu almak için bölgeye geldikleri yönünde ihbarda bulunulduğu, yapılan denetimler sırasında, sanığın sevk ve idaresindeki ticari taksinin şüphe üzerine kolluk görevlilerince durdurulduğu, sanığa uyuşturucu madde olup olmadığını sordukları;
sanığın da aracında uyuşturucu madde bulunduğunu söylediği, bunun üzerine usulüne uygun arama kararı alındığı, yapılan arama neticesinde aracının vites konsolu ile klima ayar düğmeleri arasında bulunan plastik kapağın içerisine gizlemiş vaziyette ilaç kutusuna konulmuş halde küçük şeffaf poşetlere sarılı, satışa hazır vaziyette 9 adet kokain maddesinin ele geçirildiği, adli tıp raporunda sanığın kanında ve idrarında uyuşturucu madde bulunduğu, ele geçirilen 9 adet uyuşturucu maddenin ele geçiriliş şekli, miktarı, günlük kullanım dozunun üzerinde olması göz önünde bulundurularak mahkemenin mahkumiyet hükmünde ve etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanmasında hukuka aykırılık bulunmamıştır.
Açıklanan nedenle İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 26. Ceza Dairesinin 21.03.2022 tarihli kararında hukuka aykırılık görülmediğinden 5271 sayılı Kanun’un 302 nci maddesi gereği, sanık müdafiinin temyiz isteminin Tebliğnameye uygun olarak ESASTAN REDDİ İLE KARARIN ONANMASINA, karar verilmiştir.
Örgüt Suçlarında Etkin Pişmanlık İndirimi Nasıl Uygulanır, “İtirafçı” Olmanın İndirimi Nedir?
-
Örgüt Kurma Suçlarında Etkin Pişmanlık: (TCK m.221)
- Suç işlemek amacıyla örgüt kurma suçu nedeniyle soruşturmaya başlanmadan ve örgütün amacı doğrultusunda suç işlenmeden önce, örgütü dağıtan veya verdiği bilgilerle örgütün dağılmasını sağlayan kurucu veya yöneticiler hakkında cezaya hükmolunmaz.
- Failin örgütün kurucusu veya yöneticisi olması gerekmektedir.
- Suç işlemek amacıyla örgüt kurma suçu nedeniyle soruşturmaya başlanmamış ve örgütün amacı doğrultusunda suç işlenmemiş olmalıdır,
- Suç işlemek amacıyla örgüt kurma suçu nedeniyle soruşturmaya başlanmamış ve örgütün amacı doğrultusunda suç işlenmemiş olmalıdır.
- Örgüt üyesinin, örgütün faaliyeti çerçevesinde herhangi bir suçun işlenişine iştirak etmeksizin, gönüllü olarak örgütten ayrıldığını ilgili makamlara bildirmesi halinde, hakkında cezaya hükmolunmaz.
- Bu düzenlemede ceza almamak için; örgüt kurucu ve yöneticilerinde olduğu gibi “soruşturmaya başlanmadan önce” veya “örgütün dağılmasını sağlayacak bilgi verme” şartı aranmamaktadır.
- Tek şart: Örgüt suçu kapsamında suça karışmamak ve gönüllü olarak örgütten ayrıldığını yetkili makamlara bildirmektir.
- Örgütün faaliyeti çerçevesinde herhangi bir suçun işlenişine iştirak etmeden yakalanan örgüt üyesinin, pişmanlık duyarak örgütün dağılmasını veya mensuplarının yakalanmasını sağlamaya elverişli bilgi vermesi halinde, hakkında cezaya hükmolunmaz.
- Fail örgüt üyesi olmalıdır,
- Örgütle beraber herhangi bir suça karışmamış olmalıdır,
- Etkin pişmanlıktan yararlanmak isteyen kişinin yakalanmış olması gerekmektedir,
- Pişmanlık duyarak örgütün dağılmasını veya mensuplarının yakalanmasını sağlamaya elverişli bilgi vermelidir.
- Suç işlemek amacıyla örgüt kuran, yöneten veya örgüte üye olan ya da üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işleyen veya örgüte bilerek ve isteyerek yardım eden kişinin, gönüllü olarak teslim olup, örgütün yapısı ve faaliyeti çerçevesinde işlenen suçlarla ilgili bilgi vermesi halinde, hakkında örgüt kurmak, yönetmek veya örgüte üye olmak suçundan dolayı cezaya hükmolunmaz.
- Fail, örgütün kurucusu, yöneticisi, üyesi ya da örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işleyen veya örgüte bilerek ve isteyerek yardım eden olmalıdır,
- Etkin pişmanlıktan yararlanmak isteyen gönüllü olarak teslim olmalıdır,
- Örgütün yapısı ve faaliyetine ilişkin işlenen suçlarla ilgili bilgi vermelidir.
- Kişinin bu bilgileri yakalandıktan sonra vermesi halinde, hakkında bu suçtan dolayı verilecek cezada üçte birden dörtte üçe kadar indirim yapılır.
- Failin, örgütün kurucusu, yöneticisi, üyesi ya da örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işleyen veya örgüte bilerek ve isteyerek yardım eden olması,
- Örgütün yapısı ve faaliyetine ilişkin işlenen suçlarla ilgili bilgi vermesine rağmen,
- Bu bilgileri yakalandıktan sonra verirse artık cezasızlık değil; cezada indirim yapılır.
- Türk Ceza Kanunu m.221’de suç işlemek amacıyla örgüt kurmak, yönetmek veya üye olmak suçlarına özel olarak etkin pişmanlık indirimi düzenlenmiştir.
- Suç işlemek amacıyla örgüt kurmak, yönetmek veya üye olmak suçlarını işleyen ve etkin pişmanlık hükümlerinden yararlanıp ceza almaktan korunmak isteyen kişiler halk arasında itirafçı olarak bilinir.
- Terör suçlarında etkin pişmanlığın uygulanmasının amacı; bir yandan terör ve örgütlü suçlarla mücadele bakımından stratejik önemi nedeniyle en etkili bilgi edinme ve mücadele araçlarından olan örgütün kendi mensuplarını kullanmak, diğer taraftan da suç işlemeyi önlemek, mensup olduğu yasa dışı örgütün amaçladığı suçun işlenmesine engel olanları ve işlediği suçtan pişmanlık duyanları cezalandırmayarak ya da cezalarında belli oranlarda indirim yaparak yeniden topluma kazandırmaktır şeklinde açıklanmıştır.
- Böylece terör suçlarına karışmış kişiler; itirafçı olarak, örgüt hakkında önemli bilgi, örgütün dağılmasına yarayacak bilgi, örgütün diğer mensuplarının yakalanmasını sağlayacak bilgileri adli makamlara vermesi halince ceza almazlar.
Etkin Pişmanlık Hangi Suçlarda Uygulanır?
-
Kişiyi Hürriyetinden Yoksun Bırakma Suçunda Etkin Pişmanlık: (TCK m.110)
Bir kimseyi hukuka aykırı olarak bir yere gitmeye veya bir yerde kalmaya zorlayarak onun özgürlüğünü kısıtlamak, kişiyi hürriyetinden yoksun bırakma suçunu oluşturur. (TCK m.109)
Kişiyi hürriyetinden yoksun bırakan fail, bu suçu işlemesi nedeniyle soruşturma başlamadan önce mağdurun şahsına bir zararı dokunmadan, mağduru kendiliğinden güvenli bir yerde serbest bırakırsa cezanın en fazla 2/3’si indirilir. (TCK m.110)
-
Yağma Suçunda Etkin Pişmanlık: (TCK m.168/3)
Bir başkasını, kendisinin veya yakınının hayatına, vücut veya cinsel dokunulmazlığına yönelik bir saldırı gerçekleştireceğinden ya da malvarlığı itibarıyla büyük bir zarara uğratacağından bahisle tehdit ederek veya cebir kullanarak, bir malı teslime veya malın alınmasına karşı koymamaya mecbur bırakma fiili yağma suçunu oluşturur. (TCK m.148)
Yağma suçunda; kovuşturmaya başlanmadan önce gösterilecek etkin pişmanlıkta indirim oranı 1/2 iken; kovuşturmaya başladıktan sonra etkin pişmanlık göstermenin indirim oranı 1/3’tür. (TCK m.168/3)
Kısmen geri verme veya tazmin halinde etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanabilmesi için, ayrıca mağdurun rızası aranır. (TCK m.168/4)
-
Zimmet Suçunda Etkin Pişmanlık: (TCK m.248)
- Soruşturma başlamadan önce, zimmete geçirilen malın aynen iade edilmesi veya uğranılan zararın tamamen tazmin edilmesi halinde, verilecek cezanın 2/3’si
- Kovuşturma başlamadan önce, yani kamu davası açılmadan önce, gönüllü olarak, zimmete geçirilen malın aynen iade edilmesi veya uğranılan zararın tamamen tazmin edilmesi halinde, verilecek cezanın yarısı indirilir. Etkin pişmanlığın hükümden önce gerçekleşmesi halinde, verilecek cezanın 1/3’i indirilir.
-
Hırsızlık Suçunda Etkin Pişmanlık:
- Suçu işleyen, işlenmesine yardım eden, suça iştirak eden, azmettiren kişi kovuşturmaya başlanmadan önce, yani kamu davası açılmadan önce, dosya henüz Savcılıkta iken etkin pişmanlık gösterirse: En fazla 2/3 oranında indirim yapılır.
- Suçu işleyen, işlenmesine yardım eden, suça iştirak eden, azmettiren kişi kovuşturmaya başlanmasından sonra, yani kamu davası açıldıktan sonra ama mahkeme hükmünü vermeden önce etkin pişmanlık gösterirse: En fazla 1/2 oranında indirim yapılır.
-
Rüşvet Suçunda Etkin Pişmanlık: (TCK m.254)
- Rüşvet alan kişinin, durum resmi makamlarca öğrenilmeden önce, rüşvet konusu şeyi soruşturmaya yetkili makamlara aynen teslim etmesi halinde, hakkında rüşvet suçundan dolayı cezaya hükmolunmaz.
- Rüşvet alma konusunda başkasıyla anlaşan kamu görevlisinin durum resmi makamlarca öğrenilmeden önce durumu yetkili makamlara haber vermesi halinde de hakkında bu suçtan dolayı cezaya hükmolunmaz.
- Rüşvet veren veya bu konuda kamu görevlisiyle anlaşmaya varan kişinin, durum resmi makamlarca öğrenilmeden önce, pişmanlık duyarak durumdan yetkili makamları haberdar etmesi halinde, hakkında rüşvet suçundan dolayı cezaya hükmolunmaz.
- Rüşvet suçuna iştirak eden diğer kişilerin, durum resmi makamlarca öğrenilmeden önce, pişmanlık duyarak durumdan yetkili makamları haberdar etmesi halinde, hakkında bu suçtan dolayı cezaya hükmolunmaz.
-
Mala Zarar Verme Suçunda Etkin Pişmanlık:
- Suçu işleyen, işlenmesine yardım eden, suça iştirak eden, azmettiren kişi kovuşturmaya başlanmadan önce, yani kamu davası açılmadan önce, dosya henüz Savcılıkta iken etkin pişmanlık gösterirse: En fazla 2/3 oranında indirim yapılır.
- Suçu işleyen, işlenmesine yardım eden, suça iştirak eden, azmettiren kişi kovuşturmaya başlanmasından sonra, yani kamu davası açıldıktan sonra ama mahkeme hükmünü vermeden önce etkin pişmanlık gösterirse: En fazla 1/2 oranında indirim yapılır.
-
Güveni Kötüye Kullanma Suçunda Etkin Pişmanlık:
- Suçu işleyen, işlenmesine yardım eden, suça iştirak eden, azmettiren kişi kovuşturmaya başlanmadan önce, yani kamu davası açılmadan önce, dosya henüz Savcılıkta iken etkin pişmanlık gösterirse: En fazla 2/3 oranında indirim yapılır.
- Suçu işleyen, işlenmesine yardım eden, suça iştirak eden, azmettiren kişi kovuşturmaya başlanmasından sonra, yani kamu davası açıldıktan sonra ama mahkeme hükmünü vermeden önce etkin pişmanlık gösterirse: En fazla 1/2 oranında indirim yapılır.
-
İftira Suçunda Etkin Pişmanlık: (TCK m.269)
- İftira edenin, mağdur hakkında adlî veya idari soruşturma başlamadan önce, iftirasından dönmesi halinde, hakkında iftira suçundan dolayı verilecek cezanın 4/5’ü
- Mağdur hakkında kovuşturma başlamadan önce iftiradan dönme halinde, iftira suçundan dolayı verilecek cezanın 3/4’ü
- Etkin pişmanlığın;
- Mağdur hakkında hükümden önce gerçekleşmesi halinde, verilecek cezanın 2/3’si,
- Mağdurun mahkûmiyetinden sonra gerçekleşmesi halinde, verilecek cezanın 1/2’si
- Hükmolunan cezanın infazına başlanması halinde, verilecek cezanın 1/3’i i
- İftiranın konusunu oluşturan münhasıran idari yaptırım uygulanmasını gerektiren fiil dolayısıyla;
– İdari yaptırıma karar verilmeden önce etkin pişmanlıkta bulunulması halinde, verilecek cezanın 1/2’si
– İdari yaptırım uygulandıktan sonra etkin pişmanlıkta bulunulması halinde, verilecek cezanın 1/3’i indirilebilir.
-
Dolandırıcılık Suçunda Etkin Pişmanlık:
- Suçu işleyen, işlenmesine yardım eden, suça iştirak eden, azmettiren kişi kovuşturmaya başlanmadan önce, yani kamu davası açılmadan önce, dosya henüz Savcılıkta iken etkin pişmanlık gösterirse: En fazla 2/3 oranında indirim yapılır.
- Suçu işleyen, işlenmesine yardım eden, suça iştirak eden, azmettiren kişi kovuşturmaya başlanmasından sonra, yani kamu davası açıldıktan sonra ama mahkeme hükmünü vermeden önce etkin pişmanlık gösterirse: En fazla 1/2 oranında indirim yapılır.
-
Hileli İflas – Taksirli İflas Suçlarında Etkin Pişmanlık:
- Suçu işleyen, işlenmesine yardım eden, suça iştirak eden, azmettiren kişi kovuşturmaya başlanmadan önce, yani kamu davası açılmadan önce, dosya henüz Savcılıkta iken etkin pişmanlık gösterirse: En fazla 2/3 oranında indirim yapılır.
- Suçu işleyen, işlenmesine yardım eden, suça iştirak eden, azmettiren kişi kovuşturmaya başlanmasından sonra, yani kamu davası açıldıktan sonra ama mahkeme hükmünü vermeden önce etkin pişmanlık gösterirse: En fazla 1/2 oranında indirim yapılır
Etkin Pişmanlıkta Ceza Avukatının Önemi
Uygulamada en çok uyuşturucu kullanma, bulundurma, imal etme suçunda merak edilen ve yine halk arasında itirafçı olmak olarak da bilinen terör örgütüne üye olmak suçlarında kullanılan etkin pişmanlık kurumu ceza hukukun en önemli cezasızlık nedenlerinden veya ceza indirimi nedenlerinden biridir. Keza yine bu kurum dolandırıcılık ve hırsızlık suçlarında zarar giderme olarak da karşımıza çıkmaktadır.
Etkin pişmanlık şartlarının sıkı sıkıya uygulanmaması, maddelerde düzenlenen bir halin bile gerçekleşmemesi veya sürelerin kaçırılması veya etkin pişmanlığın fayda doğuracak şekilde yerine getirilmesi, usuli hatalar yapılması gibi hallerde indirim alınmayacağından dolayı etkin pişmanlık indiriminden veya etkin pişmanlık cezasızlık halinden yararlanmak isteyen kişiler, hukuki süreçlerini çok titiz şekilde takip etmelidir. Etkin pişmanlıktan yararlanıp ceza indirimi almak isteyenlerin, alanında uzman ceza avukatlarından oluşan hukuk büromuzdan profesyonel hukuki yardım almalarını tavsiye ederiz. Ofisimiz İstanbul Ceza Avukatı, Şişli Ceza avukatı olarak başta ağır ceza avukatlığı ve dahi asliye ceza avukatlığı olarak yıllardan beri hizmet vermektedir.
DİĞER MAKALELERİMİZE DE GÖZ ATABİLİRSİNİZ.
KASTEN ÖLDÜRMEYE TEŞEBBÜS SUÇU https://temizerhukuk.com/kasten-oldurmeye-tesebbus-sucu/
DOLANDIRICILIK SUÇUNDA HİLE https://temizerhukuk.com/dolandiricilik-sucunda-hile/
İNTERNET DOLANDIRICILIĞI SUÇU https://temizerhukuk.com/internet-dolandiriciligi-sucu/
Burak Temizer Hukuk Bürosu