Maaş Haczi Nedir?

Maaş haczi, alacaklının borçluya karşı hukuki bir yola başvurarak borcunun tahsilini sağlaması amacıyla yapılan bir uygulamadır. Borçlunun maaşından belirli bir kısmın icra yolu ile kesilmesi suretiyle, alacaklı borcunu tahsil etmeye çalışır. Bu süreç, borçlunun çalıştığı sektöre (kamuda veya özel sektörde) bağlı olmaksızın uygulanabilir. İşveren, borçlunun maaşını haczetmekle yükümlü hale gelir. İşverene İcra İflas Kanunu 89. madde 1. fıkraya göre önce ilk ihbarname gönderilir ardından işveren işçinin maaşını keserek dosyaya gondermeye başlar, aksi taktirde işverene 89-2 denen 2. ihbarname ve en sonunda da 89-3 denen 3. ihbarname gonderilerek işveren doğrudan dosya borçlusu haline getirilir. Bu yüzden de genellikle işverenler 89-1 yani ilk ihbarnameye süresi içinde cevap vererek işçisinin maaşını kesmeye başlar.

Maaş Haczi Süreci

Maaş haczi, icra takibinin kesinleşmesi ile başlar. Alacaklı, borçlunun maaşından, ikramiye, prim gibi çeşitli haklarından en fazla ¼ oranında bir kesinti yapılmasını talep edebilir. Bu kesinti, borçlunun alacaklıya ödeme yapmasına yardımcı olur. İşverenin ödemekle yükümlü olduğu maaş dışında, prim, ikramiye gibi ek ücretler de haczedilebilir.

Öte yandan, işçiye ödenen kıdem ve ihbar tazminatları ile yıllık izin ücretleri gibi ödemeler de maaş haczi kapsamına girer, ancak bunlar borçlunun asıl maaşı olarak kabul edilmez ve tamamı haczedilebilir.

Hangi Durumlarda Maaş Haczi Yapılamaz?

Bazı durumlarda, maaş haczi yasal olarak yapılmaz. Özellikle, meslek hastalığı veya iş kazası nedeniyle işçiye veya ailesine ödenen tazminatlar haczedilemez. Ayrıca, işçiye geçici iş göremezlik veya kısa çalışma ödeneği olarak yapılan ödemeler de hacze tabi değildir.

Nafaka Alacakları İçin Maaş Haczi

Nafaka alacakları, maaş haczi düzenlemeleri açısından farklı bir öneme sahiptir. Nafaka borçları, diğer alacaklardan daha önceliklidir. Bu durumda, borçlunun maaşından yapılacak kesinti öncelikle nafaka alacağı için yapılır. Eğer borçlu, maaş haczi ile karşı karşıya ise, nafaka alacağına öncelik verilir, hatta daha önce başlatılan başka bir haciz olsa dahi, nafaka alacağı için işlem yapılır.

Birikmiş nafaka alacaklarında ise, ilk olarak 1 aylık nafaka borcu tahsil edilir ve ardından her ay maaşın ¼’ü oranında kesinti yapılmaya devam eder.

Birden Fazla Maaş Haczi Uygulaması

Bir borçlunun birden fazla alacaklıya borçlu olması durumunda, farklı icra dosyaları açılabilir. Bu durumda, hangi alacaklının haciz müzekkeresinin işverene ilk tebliğ edildiğine göre işlem yapılır. Ancak nafaka alacakları, işverene tebliğ tarihine bakılmaksızın ilk sıraya alınır ve nafaka alacağı için yapılacak kesinti öncelikli olur. Bu durum, sadece birikmiş nafaka alacakları için geçerli değildir.

Maaş Haczi Süreci Ne Zaman Sona Erer?

Maaş haczi, borçlunun maaşından yapılan kesintilerle devam eder ve borç bitene kadar sürer. Eğer birden fazla alacaklı varsa, her bir alacaklı sırayla borcunu tahsil eder. Hangi alacaklının maaş haczi öncelikli olacaksa, alacaklılar bu sıraya göre işlem yapar. Ancak, alacaklar tamamen tahsil edilene kadar maaş haczi devam eder.

Maaş Haczi Nasıl Uygulanır?

İcra takibi kesinleştikten sonra alacaklı, işverene maaş haczi talebinde bulunur. İşverene yazılan haciz müzekkeresinde, borçlunun maaşına haciz konulacağı belirtilir ve işverenden maaş tutarı hakkında bilgi talep edilir. İşveren, borçlunun maaşından ¼ oranında kesinti yaparak, bu tutarı icra dosyasına ödemek zorundadır.

İşverenin Maaş Haczi Uygulamaması Durumunda Ne Olur?

İşveren, maaş haczi uygulama yükümlülüğünü yerine getirmezse, borçlunun maaşından kesilmeyen tutar kadar sorumlu olur. İşverenin bu sorumluluğu nedeniyle, icra dairesine ödeme yapılmazsa, işçiye de sorumluluk doğar. İşçi, işverenin ödeme yapmaması durumunda, icra dosyasına yapılması gereken ödemeyi talep edebilir. Aynı zamanda, işçi için bu durum, iş sözleşmesini haklı sebeple feshetme hakkı doğurur. Ancak, işçi, fesih işlemi yapmadan önce icra dairesine gerekli ödemeyi yaparsa, haklı nedenle fesih söz konusu olmaz.

Eğer işçi, maaş haczi uygulaması nedeniyle işten ayrılırsa, işverenin derhal bu durumu icra dairesine bildirmesi gerekmektedir. Bildirim yapılmazsa, işveren hakkında soruşturma açılabilir.

Maaş Haczine İtiraz Etme Hakkı

İşverene maaş haczi bildirildikten sonra, bazı özel durumlar söz konusu olduğunda, işçi bu karara itiraz edebilir. Eğer işçi, borcunu ödemişse ya da daha önce gönderilen ödeme emri kendisine tebliğ edilmemişse, maaş haczi kesintisinin kaldırılması için itiraz edebilir. Ayrıca, işçinin maaşının ¼’ünden fazla bir kesinti yapılırsa da, işçi itiraz hakkını kullanabilir.

Maaş haczi, borçlunun maaşının yalnızca ¼’ü oranında uygulanabilir. Bu oran aşılırsa, işçi itirazda bulunabilir ve kesintilerin hukuka uygun hale gelmesini talep edebilir.

Maaş haczine itiraz ve her nevi icra hukukuna dair konuda ofisimize ulaşabilirsiniz.