Türk Ceza Kanunu’nun 151.maddesinde “mala zarar verme” suçu düzenlenmiştir. Bu düzenlemeye göre; başkasına ait bir taşınır veya taşınmaz malın, tamamını veya bir kısmına zarar veren kimse, şikâyet üzerine cezalandırılır. Bu şekilde mala zarar verme şekilleri kanunda sıralanmıştır. Bu sıralamaya göre malı; yıkan, tahrip eden, yok eden, bozan, kullanılamayacak hale getiren veya kirleten kimse bu suça göre 4 aydan 3 yıla kadar hapis veya adli para cezası ile cezalandırılır.
Mala Zarar Verme Suçu konusu ile ilgili de bilgi almak isterseniz, ilgili sayfayı ziyaret edebilirsiniz.
Türk Ceza Kanunu’nun 152.maddesi bu suçun nitelikli hallerini düzenlemektedir. Bu maddenin 1.fıkrasının a bendinde kamu malına zarar verme suçu yer almaktadır.
Suçun Maddi Unsurları:
A. Suçun Konusu
1. Suçun Hukuki Konusu/ Suçla Korunan Hukuki Değer
Mala zarar verme suçu ile mülkiyet hakkı korunmaktadır. Mülkiyet hakkından kastedilen, bir şeyin üzerinde sahibinin yararlanması, kullanması ve tasarrufta bulunmasıdır.
Kamu malına zarar verme suçunda korunan hukuki değer ise kamu malının mülkiyet hakkıdır.
2. Suçun Maddi Konusu
Suçun maddi konusunu başkasına ait olan taşınır ve taşınmaz mallardır. M.152/1.a’daki suçun konusu ise kamu hizmeti amacına tahsis edilmiş kamu mallarıdır.
Kamu malı, kamu tüzel kişiliklerinin mülkiyetinde bulunan taşınır veya taşınmaz malların herkesin yararlanmasına açık olan kamu hizmetinin, konusu ve amacı olan mallardır.
Bu suça konu olan malın, kamu yararı amacıyla kamu hizmetine tahsis edilmiş olması gerekmekte olup ayrıca kamu mülkiyetine ait olması şart değildir.
Bu malın, mala zarar verme suçunu oluşturabilmesi için bu suçun bir değerinin olması gerekir. Bu değerin aşırı yüksek olması aranmayıp az bir değer olması da yeterlidir. Ancak çok az bir değerinin olması bu suçun oluşumunu engelleyecektir. Burada bahsedilen değer maddi bir değer olabileceği gibi manevi bir değer de olabilir. Örneğin, kişinin çocukluğundan beri tutmakta olduğu hatıra defterini, failin bilerek ve isteyerek yakması sonucunda da mala zarar verme suçu oluşacaktır.
m.152/1.a açısından da örnek vermek gerekirse, kamu yararı amacıyla tahsis edilmiş bir defterin zarar vermek amacıyla bilerek ve isteyerek tahrip edilmesiyle kamu malına zarar verme suçu meydana gelecek ve kişinin mala zarar verme suçunun nitelikli halinden cezalandırılacaktır.
2021 yılında yayımlanan 7332 sayılı kanunun 17.maddesi ile hayvanlar mal olmaktan çıkarılmıştır. (TCK m.151/2- mülga) Bu nedenle hayvanlar bu suçun konusunu oluşturamazlar.
B. Suçun Faili
Madde düzenlemesine göre bu suçun faili gerçek kişi olan herkes olabilir. Bu nedenle de özgü bir suç değildir. Ancak Türk Ceza Kanunu’nun 266.maddesinde kamu görevlisinin, görevi gereği elinde bulunan araç ve gereçlerle başkasının malına zarar vermesi durumunda cezanın arttırılması öngörülmüştür.
Ayrıca kişi kendisine ait bir mal için bu suçun faili olamaz. Çünkü madde metninde de görüleceği üzere bu suçun konusunu oluşturan malın bir başkasına ait olması öngörülmüştür.
Bu suçu tüzel kişilerin işlemesi durumunda; Türk Ceza Kanunu’nun 169.maddesine göre, tüzel kişilere özgü güvenlik tedbiri uygulanmayacaktır.
C. Suçun Mağduru
Suçun mağduru herkes olabilir. Suçun konusu olan malın sahibi olan herkes bu suçun mağdurudur. Ancak suçun mağduru sadece gerçek kişiler olup tüzel kişilerin bu suçun mağduru olması mümkün değildir.
Malın sahibi olan kimsenin şikâyeti üzerine oluşan bir suç olduğundan şikâyete bağlı bir suçtur. Mağdurun şikâyeti ile suç oluşur.
D. Suçun Fiil/Eylem Unsuru
Bu suçun işlenmesi için gerekli olan hareketler madde seçimlik olarak sınılır sayıda sayılmıştır. Bu da demek oluyor ki; bu suçun sayılan hareketler dışında başka hareketle işlenmesi mümkün değildir.
Maddede yer alan seçimlik hareketler;
- Yıkmak
- Tahrip etmek
- Yok etmek
- Bozmak
- Kullanılamaz hale getirmek
- Kirletmek
TCK m.152/1.a’ya göre kamu yararı amacıyla tahsis edilen malların yıkılması, tahrip edilmesi, yok edilmesi, bozulması, kullanılamaz hale getirilmesi veya kirletilmesi durumunda mala zarar vermesi suçunun nitelikli hali oluşacak olup 1 yıldan 4 yıla kadar hapis cezasına hükmedilecektir.
Suçun temel halinde 4 aydan 3 yıla kadar adli para veya hapis cezası öngörülmüşken nitelikli halinde cezanın arttırılması öngörülmüştür.
Bu sayılan hareketlerden bir veya birden fazla ile suçun işlenmesi mümkündür. Bu da suçun seçimlik hareketli olduğunu gösterir niteliktedir. Birden fazla hareketle bu suçun işlenmesi durumunda Türk Ceza Kanunu’nun 61.maddesi uyarınca cezanın belirlenmesi söz konusu olacaktır.
Mala zarar verme suçu, icra ve ihmali hareketle işlenmesi mümkün olan ve bu hareket sonucunda zarar neticesinin meydana gelmesi aranan bir suçtur. Bu şekilde olan suçlar zarar suçu ve neticeli suçtur.
Zarar suçlarında, failin hareketinin zarar neticesini oluşturması gerekir.
E. Suçun Nitelikli Halleri
Türk Ceza Kanunu’nda düzenlenen “mala zarar verme” suçunun nitelikli halleri 152.maddenin 1.fıkrasında düzenlenmiştir. Bu düzenlemeye göre suçun nitelikli hallerinden birisi de a bendinde yer alan kamu malına zarar verme suçudur.
Ayrıca 152.maddenin 2.fıkrasında suçun işleniş biçimi bakımından nitelikli halleri düzenlenmiştir. Fıkrada sayılan araçlarla suçun işlenmesi durumunda verilecek ceza 1 katına kadar arttırılır.
152.maddenin 3.fıkrasında ise bu suçun işlenmesi sonucunda bazı alanlardaki kamu hizmetinin aksaması bakımından nitelikli hal öngörülmüştür. Mala zarar verme suçunun işlenmesi ile kamu hizmeti aksarsa 1.ve 2.fıkralarda verilecek ceza yarısından 2 katına kadar arttırılır.
Maddede sayılan aksamalar:
- Haberleşme aksaması
- Enerji ya da demiryolu ulaşımında aksama
- Havayolu ulaşımında aksama
Ceza Hukuku ile ilgili daha detaylı bilgi almak ve Ceza Hukuku alanındaki diğer konularda bilgi edinmek isterseniz, ilgili sayfayı ziyaret edebilirsiniz.
Suçun Hukuka Aykırılık Unsuru
Hukuka aykırılık unsuru, bir suçun hukuka uygunluk sebeplerini oluşturur.
Bu suç için hukuk uygunluk sebepleri şu şekilde sıralanabilir:
- İlgilinin rızası
- Kanunun emri
- Hakkın kullanılması
- Meşru savunma ve Zorunluluk hali
Tek tek incelememiz gerekirse;
- İlgilinin Rızası:
Malın üzerinde mülkiyet hakkı bulunan kimsenin bu mala bir başkasının zarar vermesine rıza göstermesi halinde bu suç oluşmayacaktır. Ancak bu rızanın ehil bir kimse tarafından gerçekleşmiş, geçerli bir rıza olması gerekir.
- Kanunun Emri:
Kanunun emrini yerine getiren faile Türk Ceza Kanunu’nun 24.maddesinin 1.fıkrasına göre ceza verilmez.
Kanunun emrinin hukuka uygunluk sebebi olabilmesi için ilgili konuda düzenlenmiş bir hukuk normunun bulunması gerekir. Bu düzenleme tüzük, yönetmelik, kanun ve genelgede bulunabilir. Fail, bu fiili düzenlemedeki şekilde meydana getirmiş olmalı ki hukuka uygun sayılabilsin.
- Hakkın Kullanılması:
Türk Ceza Kanunu’nun 26.maddesinin 1.fıkrasına göre kanundan doğan hakların kullanılması durumunda faile ceza verilmez.
Bu şekilde kanundan doğan hakkın, kanundaki düzenlemeye uygun şekilde bir fiille gerçekleştirilmesi durumunda failin fiili hukuka uygun sayılır ve ceza verilmez.
- Meşru Savunma ve Zorunluluk Hali
Türk Ceza Kanunu’nun 25.maddesinin 1.fıkrasında failin kendi veya başka birinin hakkına saldırıya uğradığını görmesi durumunda bu saldırıya karşı savunmayı amaçlayarak kuvvet kullanması, meşru savunma olarak düzenlenmiştir. Bu düzenlemeye göre kişinin meşru savunma halinde iken mala zarar verme suçu oluşmayacak olup faile ceza verilmez.
Aynı şekilde maddenin 2.fıkrasında “zorunluluk hali” düzenlenmiştir. Bu düzenlemeye göre de mala zarar verme suçu zorunluluk halinde kalındığında oluşmayıp faile ceza verilmez.
Suçun Manevi Unsuru
Kamu malına zarar verme suçu ancak kasten işlenebilen bir suçtur. Suçun oluşması için genel kast yeterli olup saikin önemi yoktur.
Bu suçun (TCK m.152/1.a) kasten işlenmesi için kişinin bu taşınır veya taşınmaz malın bir başkasına ait olduğu bilmesi ve buna rağmen mala zarar vermesi, yaptığı fiilin mala zarar vereceğini bilmesi ve istemesi gerekir. Ayrıca bu malın kamu yararına tahsis edilmiş olduğunu da bilip yaptığı fiilin zarar vermeye yönelik olduğunu bilmeyi ve istemesi gerekir.
Burada önemli bir husus eklenmelidir ki:
Yapılan kazalardan sonra meydana gelen zararlar sonucunda mala zarar verme suçu oluşmayacaktır. Mala zarar verme suçunun oluşabilmesi için kast aranmaktadır. Oysaki bu durumda failin mala zarar verme kastı bulunmamaktadır.
Suçun manevi unsurlarından biri de olası kasttır. Olası kast, failin neticeyi öngörmesine rağmen neticenin meydana gelmesini istememesidir. Bu suçun olası kast ile de işlenmesi mümkündür.
Örnek vermek gerekirse, Fail A’nın, mağdur B’nin evine yakmak istemesi ve bunun sonucunda B’nin evinin yanında bulunan C’nin evinin de bu fiilde dolayı yanması durumunda Fail A, C’nin evinin yanmasını istemeyip ancak yanabileceğini öngördüğü halde olursa olsun diyerek B’nin evini yakmıştır. Bu durumda A, C’ye karşı olası kastla mala zarar verme suçunu işlemiştir. Bu yakılan evin yanında C’nin evi değil de kamu yararına tahsis edilmiş bir binanın yanması durumunda ise Türk Ceza Kanunu’nun 152.maddesinin 1.fıkrasının a bendinde yer alan kamu malına zarar verme suçu oluşacak olup ceza nitelikli halden verilecektir.
Suçun manevi unsurlarından bir diğeri taksirdir. Bir suçun taksirle işlenebilmesi için suçun taksirli halinin kanunda açıkça düzenlenmiş olması gerekir. Ancak mala zarar verme suçu ve kamu malına zarar verme suçu için ayrıca ve açıkça suçun taksirli hali düzenlenmemiştir. Bu nedenle de suçun taksirle işlenmesi mümkün olmayacaktır.
Örnek vermek gerekirse; A, arkadaşı B’nin evine onu ziyaret amacı ile gitmiştir. Daha sonrasında lavaboya gitmiş ve lavaboda elini yıkamak için sabunu alırken yanında bulunan vazoya çarpması durumunda A’nın kastı bulunmadığı için bu suçun oluşması mümkün olmayacaktır.
Ayrıca belirtmek gerekir ki kişinin başkasına ait bir malı kendisinin zannederek zarar vermesi durumunda kast unsuru oluşmayacak olup Türk Ceza Kanunu’nun 30.maddesinin 1.fıkrasında yer alan hata hallerinden dolayı cezalandırılmayacaktır.
Şahsi Cezasızlık Sebepleri, Cezayı Azaltan Şahsi Sebepler, Etkin Pişmanlık, Ceza Sorumluluğuna Etki Eden Haller
1. Şahsi Cezasızlık Sebepleri
TCK m.167/1’de mala zarar verme suçunun şahsi cezasızlık sebepleri düzenlenmiştir. Bu düzenlemeye göre suçu ayrılık kararı verilmemiş eşlerden birinin diğerine karşı, üstsoy veya altsoyunun veya bu derecede kayın hısımlarından birinin veya evlat edinen veya evlatlığın, birlikte yaşayan kardeşlerden birinin zararına olarak suç işlenmesi halinde bu kişilere ceza verilmez.
2. Cezayı Azaltan Şahsi Sebepler
- 167/2’de Sayılan Kişilere Karşı Suçun İşlenmesi:
Madde metninde sayılan ilgili akrabalık ilişkilerindeki kişiler arasında mala zarar verme suçu işlenmesi durumunda, mağdurun şikâyeti üzerine ilgili akraba hakkında verilecek olan ceza, yarısı oranında indirilir.
3. Etkin Pişmanlık
Mala zarar verme suçu tamamlandıktan sonra kovuşturmaya başlanmadan önce, failin, mağdura uğrattığı zarar konusunda pişman olup bu zararı gidermek istemesi halinde faile verilecek olan ceza, Türk Ceza Kanunu’nun 168.maddesinin 1.fıkrası gereğince üçte ikisine kadarı indirilir.
Eğer etkin pişmanlık hali kovuşturma başladıktan sonra ancak hüküm verilmeden önce gerçekleşirse verilecek olan ceza 168.maddenin 1.fıkrası gereğince yarısına indirilir.
Uğranılan zararın tazmin edilmesi veya geri verilmesi halinde etkin pişmanlıktan söz edebilmek için mağduru rızasına ihtiyaç duyulur. (TCK m.168/1)
4. Ceza Sorumluluğuna/Kusurluluğa Etki Eden Haller
· Cebir, Şiddet, Korkutma ve Tehdit
Türk Ceza Kanunu’nun 28.maddesine göre cebir, tehdit ve korkutma ile mala zarar verme suçu işlenmesi halinde bu kişiye ceza verilmez. Bu şekilde suçu işlemesine sebep olan kimse fail olarak cezalandırılır.
Bir kimseye karşı koyamayacağı veya kurtulamayacağı derece şiddet ve cebir uygulanması halinde veya kişiyi ağır bir şekilde korkutma veya tehdit etme sonucunda başkasına ait bir taşınır veya taşınmaz mala, madde metnin seçimlik olan sayılan hallerden bir ve birden fazlasıyla zarar vermesi halinde bu kişi cezalandırılmayıp, bu cebir, tehdit ve korkutma yoluyla zarar verdiren kişi dolaylı fail olarak cezalandırılacaktır.
· Haksız Tahrik
Türk Ceza Kanunu’nun 29.maddesinde “haksız tahrik” sonucunda kişinin suç işlemesi sonucunda verilecek olan cezada indirim yapılmasını düzenlemiştir. Bu maddeye göre haksız tahrikin oluşabilmesi için;
- Haksız bir fiil bulunmalıdır.
- Bu haksız fiil, failde hiddet ve şiddetli elem meydana getirmelidir.
- Suç, hiddet veya şiddetli elem etkisi altında işlenmelidir.
- Suç, tahrike sebebiyet veren haksız fiili gerçekleştiren kişiye karşı işlenmiş olmalıdır.
Bu şartların gerçekleşmesi halinde mala zarar verme suçu işlenirse faile verilecek olan ceza indirilir.
Haksız Tahrik İndirimi konusu ile ilgili daha detaylı bilgi almak isterseniz, ilgili sayfayı ziyaret edebilirsiniz.
· Zorunluluk Hali
Türk Ceza Kanunu’nun 25.maddesinin 2.fıkrasında “zorunluluk hali” düzenlenmiştir. Bu maddeye göre zorunluluk hali altında suç işlenmesi durumunda kişiye ceza verilmez.
Zorunluluk halinin oluşabilmesi için;
- Kişinin hakkına yönelik ağır ve kesin bir tehlikenin bulunması gerekir.
- Tehlike devam etmekte ve tehlikenin bertaraf edilmesinin mümkün olmaması gerekir.
- Tehlikeye fail bilerek ve isteyerek neden olmuş olmamalıdır.
- Tehlike ile zorunluluk hali arasında illiyet bağının bulunması gerekir.
Bu şartların oluşması durumunda mala zarar verme suçunu işleyen kimseye ceza verilmez.
Suçların Özel Görünüş Halleri
1. Teşebbüs
Suça teşebbüs, kişinin suç tipinde sayılmış olan fiilleri, icra hareketleri ile kasten işlemek isteyerek neticeye ulaşmak istediği halde elinde olmayan sebeplerle icra hareketlerini tamamlayamaması veya neticenin gerçekleşmemesidir. (TCK m.35/1)
Teşebbüs için suçun kasten işlenen bir suç olması gerekmekle birlikte suçun tamamlanmamış olması gerekir.
Teşebbüsün oluşması için ayrıca netice ve hareketin birbirinden ayrılabilir olması gerekir.
Mala zarar verme suçu bakımından incelediğimizde bu suç suç tipinde sayılan hareketlerin sonucunda zarar neticesini meydana getirmekte olup hareketi neticesinden ayrılabilir bir suçtur. Bu nedenle mala zarar verme suçu ve nitelikli hali olan kamu malına zarar verme suçu bakımından teşebbüs mümkündür.
2. Suçların Çokluğu (Suça İştirak)
Bazı suçlar tek faille işlenebileceği gibi birden çok faille de işlenebilir. Bir suçun birden fazla kişi tarafından anlaşarak ve işbirliği yapılacak işlenmesi durumunda suç iştirak gündeme gelir. Suça iştirak halleri Türk Ceza Kanunu’nun 35-41.maddeleri arasında düzenlenmiştir.
Mala zarar verme suçu ve nitelikli hali olan kamu malına zarar verme suçu bakımından suç tek başına işlenebileceği gibi birden çok faille birlikte de işlenebilir. Bu durumda da mala zarar verme suçuna iştirak mümkündür.
3. Suçların Çokluğu (Suçların İçtimaı)
a. Bileşik Suç
Türk Ceza Kanunu’nun 42.maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, bileşik suçun mümkün olabilmesi için iki farklı suçun birleşerek başka bir suçun unsurunu veya ağırlaştırıcı nedenini oluşturması gerekir. Bu halin kanunda açıkça düzenlenmiş olması gerekir. Aksi halde bileşik suçtan söz etmek mümkün olmayacaktır.
Bileşik suç oluştuğu hallerde içtima hükümleri uygulanmayıp her bir fiil ayrı bir suç oluşturacak ve fail her suçtan ayrı ayrı cezalandırılacaktır.
TCK m.142/4à Bu hüküm düzenlemesine göre; fail, hırsızlık suçunu işlemek amacıyla başkasına… veya mala zarar verme suçunu işlerse ayrıca bu suçlardan dolayı soruşturma ve kovuşturma, şikâyete gerek olmaksızın yapılır.
Örnek vermek gerekirse; fail A, mağdur B’nin evine hırsızlık amacıyla girerken kapının kilidini kırması sonucunda hem hırsızlık suçu hem de mala zarar verme suçu oluşacaktır. Eğer bu kapının kullanımı kamu yararı amacıyla tahsis edilmişse kamu malına zarar verme suçu ve hırsızlık suçu oluşacaktır.
TCK m.106/3à Failin, tehdidini arttırmak amacıyla mala zarar verme suçunu işlemesi durumunda faile ayrıca bu suçlardan dolayı ceza verilir.
b. Zincirleme Suç
Türk Ceza Kanunu’nun 43.maddesinde düzenlenmiştir.
TCK m.43/1 düzenlemesine göre; aynı suç işleme kararı altında, aynı suçun farklı zamanlarda birden fazla kez, aynı kişiye karşı işlenmesi halinde zincirleme suç hükümleri uygulama alanı bulur.
Mala zarar verme suçunda, zincirleme suçun oluşabilmesi için madde metninde belirtilen şartların gerçekleşmesi yeterlidir. Bu durumda faile tek bir ceza verilecek olup cezanın m.43/1 uyarınca arttırılması söz konusu olacaktır.
TCK m.43/2 düzenlemesine göre; tek bir fiille, aynı suçun birbirinden farklı birden fazla kişiye karşı işlenmesi halinde zincirleme suç hükümleri uygulanarak ceza oranında arttırım yapılır.
Mala zarar verme suçunda, zincirleme suçun oluşabilmesi için madde metninde belirtilen şartların gerçekleşmesi yeterlidir. Bu durumda faile tek bir ceza verilecek olup m.43/2 uyarınca atıf yapılan m.43/1’e göre cezanın arttırılması söz konusu olacaktır.
c. Fikri İçtima
Türk Ceza Kanunu’nun 44.maddesinde düzenlenmiştir. Bu düzenlemeye göre; fail, gerçekleştirdiği bir fiille birden fazla farklı suçun oluşmasına neden oluyorsa, bu suçlardan en ağır cezayı gerektiren suçtan cezalandırılır.
Örnek vermek gerekirse; fail A, mağdur B’nin kamu yararına tahsis edilmiş alanda park halinde olan arabasına bomba koyarak sırf aracına zarar vermek isterse ve bunun sonucunda park da zarar görürse kişi mala zarar verme suçunun nitelikli hali olan kamu malına zarar verme suçundan cezalandırılacaktır. Çünkü nitelikli hali daha ağır cezayı gerektiren haldir.
Hırsızlık suçu açısından fikri içtimayı incelersek, hırsızlık suçunda malın çalınması ile mülkiyet hırsız olan faile geçer. Bu nedenle hırsızın malın mülkiyetini kazandıktan sonra mala verdiği zararlar mala zarar verme suçunu oluşturmaz.
Muhakeme:
1. Soruşturma ve Kovuşturma
a. Şikâyete Bağlı Soruşturma ve Kovuşturma
Mala zarar verme suçunun temel hali olan 151.maddede sayılan hallerle suçun işlenmesi halinde soruşturma ve kovuşturma, mağdurun şikayetine bağlıdır.
b. Re’sen Soruşturma ve Kovuşturma
Mala zarar verme suçunun nitelikli hali olarak düzenlenen 152.maddede sayılan hallerle suçun işlenmesi durumunda soruşturma ve kovuşturma, mağdurun şikayetine bağlı değildir.
Buradan da anlaşılacağı üzere kamu malına zarar verme suçu, mala zarar verme suçunun nitelikli halini oluşturduğundan bu suçun soruşturması ve kovuşturması şikâyete bağlı olmayıp re’sen soruşturulur ve kovuşturulur.
Ancak Türk Ceza Kanunu’nun 167.maddesinin 2.fıkrasında göre mala zarar verme suçu, madde metnindeki ilgili akrabalara zarar vermek kastı ile işlenmesi durumunda suçun soruşturması kovuşturması mağdurun şikayetine bağlıdır.
2. Uzlaşma
Mala zarar verme suçunda Ceza Muhakemeleri Kanunu’nun 253.maddesinin 3.fıkrasına göre etkin pişmanlık hükümleri uygulanabilen suçlarda uzlaştırma hükümlerinin uygulanması mümkün değildir.
Yukarıda da incelediğimiz üzere bu suçta etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanması mümkün olup uzlaştırma hükümleri uygulanamayacaktır.
3. Görevli Mahkeme
5235 sayılı Kanunu’nun 11.maddesi gereğince mala zarar verme suçunun basit ve nitelikli halinde görevli mahkeme Asliye Ceza Mahkemesi’dir.
4. Yetkili Mahkeme
Yetkili mahkeme için bir başkasının malına zarar verilen yer yani suçun işlendiği yerdir. (CMK m.12)
Yaptırım
1. Basit Halinin Cezası
Türk Ceza Kanunu’nun 151.maddesinin 1.fıkrasında mala zarar verme suçunun temel hali düzenlenmiştir. Bu düzenlemeye göre suçun basit halinin yaptırımı, 4 aydan 3 yıla kadar adli para veya hapis cezasıdır.
Hâkim bu suçun oluşması durumunda Türk Ceza Kanunu’nda yer alan 61.maddesinni göz önüne alarak verilen aralığa uygun olarak cezayı belirler.
2. Nitelikli Halinin Cezası
Türk Ceza Kanunu’nun 152.maddesinde mala zarar verme suçunun nitelikli hali düzenlenmiştir.
Bu maddenin 1.fıkrasına göre öngörülen ceza yaptırım 1 yıldan 6 yıla kadar hapis cezasıdır. Kamu malına zarar verme suçu da bu maddenin 1.fıkrasının a bendinde düzenlenmiştir. Bu nedenle faile verilecek cezanın yaptırımı 1 yıldan 6 yıla kadar hapis cezası olacaktır.
Türk Ceza Kanunu’nun 152.maddesinin 2.fıkrasında ise ceza yaptırımı 151.maddeye veya 152.maddenin 1.fıkrasında belirlenmiş olanın temel cezanın 2 katına kadar arttırılacaktır.
Benzer Suçlarla Karşılaştırma
1. Hırsızlık Suçu- Mala Zarar Verme Suçu
| Hırsızlık Suçu (TCK m.141) | Mala Zarar Verme (TCK m.151) |
| · Failin kastı, mağdurun malından yararlanmaktır.
· Korunan hukuki değer “zilyetlik”tir. · Suçun konusunu yalnıza “taşınır mallar” oluşturur. · Serbest hareketli bir suçtur. · Bu suçu işlemek için genel kast yeterli olmayıp failin, mağdurun malından yararlanma kastı (özel kast) olması gerekir. · Bu suçun konusunu oluşturan malların zilyetliği rıza ile devredilmiş olamaz. Hırsızlık suçu için malların, mağdurun rızası dışında zilyetliğinden çıkmış olması gerekir.
|
· Failin kastı, mağdurun malına zarar vermektir.
· Korunan hukuki değer mağdurun “malvarlığı ve mülkiyet hakkı”dır. · Suçun konusunu “taşınır ve taşınmaz mallar” oluşturur. · Seçimlik hareketli bir suçtur. · Bu suç genel kast işlenebilir. · Bu suçun konusunu oluşturan malların rıza ile teslim edilmiş olması mümkündür. |
Hırsızlık Suçu konusu ile ilgili daha detaylı bilgi almak isterseniz, ilgili sayfayı ziyaret edebilirsiniz.
2. Yağma- Mala Zarar Verme Suçu
| Yağma Suçu (TCK m.148) | Mala Zarar Verme Suçu (TCK m.151) |
| · Bu suçun amacı mağdur veya yakınını, cebir ve tehdit yoluyla suç konusu malın teslim alınmaya çalışılmasıdır.
· Failin kastı, “mal edinme ve yararlanma”dır. · Suç konusunu yalnızca “taşınır mallar” oluşturur. |
· Bu suçun amacı suç konusu mala “zarar verilmesi”dir.
· Suç konusunu “taşınır ve taşınmaz mallar” oluşturur. · |
Yağma Suçu konusu ile ilgili daha detaylı bilgi almak isterseniz, ilgili sayfayı ziyaret edebilirsiniz.
3. Dolandırıcılık Suçu- Mala Zarar Verme Suçu
| Dolandırıcılık Suçu (TCK m. 157) | Mala Zarar Verme Suçu (TCK m.151) |
| · Fail, suç konusu malı hileyle, kendisine ve bir başkasına yarar sağlama amacıyla elde etmektedir.
· Suçun konusunu “taşınır ve taşınmaz mallar” oluşturur. |
· Fail, suçun konusu oluşturan mala zarar vermek amacıyla hareket etmektedir.
· Suçun konusunu “taşınır ve taşınmaz mallar” oluşturur. |
Dolandırıcılık Suçunda Hile konusu ile ilgili daha detaylı bilgi almak isterseniz, ilgili sayfayı ziyaret edebilirsiniz.
4. Güveni Kötüye Kullanma Suçu- Mala Zarar Verme Suçu
| Güveni Kötüye Kullanma Suçu (TCK m.155) | Mala Zarar Verme Suçu (TCK m.151) |
| · Suçun konusunu “taşınır ve taşınmaz mallar” oluşturur. Ancak bu suçun konusunu oluşturan mal, faile korumak veya belli bir süre kullanılmak üzere teslim edilen bir maldır.
· |
· Suçun konusunu “taşınır ve taşınmaz mallar” oluşturur. Ancak bu suçun konusunu oluşturan malın, fail tarafından ne şekilde ele geçirildiğinin önemi yoktur.
· · |
5. İbadethanelere ve Mezarlıklara Zarar Verme Suçu- Mala Zarar Verme Suçu
| İbadethaneler ve Mezarlıklara Zarar Verme Suçu (TCK m.153) | Mala Zarar Verme Suçu (TCK m.151) | |
| · Mala zarar verme suçunun özel hali olarak düzenlenmiştir.
· Suçun maddi konusu; “ibadethaneler ve bunların eklentileri, ibadethanelerde bulunan eşya, mezar ve bunların üzerindeki yapılar, mezarlıklarda bulunan tesisler ve mezarlıkları korumak amacıyla yapılan yapılar”dır. · Bu suçlar korunan hukuki değer “bireylerin din ve vicdan özgürlüğü”dür. |
· Seçimlik hareketli bir suçtur.
· Suçun maddi konusu; “başkasına ait taşınır ve taşınmaz mallar”dır. · Bu suçla korunan hukuki değer “mülkiyet hakkı ve mağdurun malvarlığı”dır.
|
|
6. Hakkı Olmayan Yere Tecavüz Suçu- Mala Zarar Verme Suçu
| Hakkı Olmayan Yere Tecavüz Suçu (TCK m. 154) | Mala Zarar Verme Suçu (TCK m.151) |
| · Failin amacı, başkasına ait taşınmaz mal ve onun eklentilerini kendi o mala malikmiş gibi işgal edip sınırlarını bozarak değiştirir veya malın malikinin bu haklarını kullanmasına engel olur. | · Failin amacı mala zarar vermektir. |
Sıkça Sorulan Sorular
Ormana Verilen Zarar, Kamu Malına Zarar Suçunu Oluşturur Mu?
Ormanlar, hukuken kamu malı statüsüne sahiptir. Ancak ormanlara zarar verilmesi halinde kamu malına zarar verme suçu oluşmayıp 6831 sayılı Kanun’da ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nda özel olarak düzenlenmiş olan suçlar vuku bulur
Çocuk Parkında Çocuğu Sallarken Salıncağı Kırmak Kamu Malına Zarar Verme Suçunu Oluşturur Mu?
Kamu malına zarar verme suçu ancak mala zarar verme kastı ile işlenebilen bir suçtur. Bu nedenle verilen somut örnekte kişinin bu kamu yararı ile tahsis edilmiş mala zarar vermesi kamu malına zarar verme suçunu oluşturmayacaktır.
İbadethaneler Kamu Malı Mıdır?
İbadethaneler hukuken kamu yararı amacıyla tahsis edilmiş kamu malı statüsüne sahip mallardır.
İbadethanelere Karşı Mala Zarar Verme Suçu İşlenir Mi?
İbadethaneler kamu yararına tahsis edilen kamu mallardır. Ancak bu konuda 5327 Sayılı Türk Ceza Kanunu’nda özel olarak düzenleme bulunmaktadır. Özel kanun genel kanunu bertaraf edeceği için ibadethanelere verilen zarar, TCK m.152/1.a kamu malına zara verme suçunu oluşturmayıp Türk Ceza Kanunu’nun 153.maddesinde yer alan mala zarar verme suçunu özel hali olarak düzenlenmiş “İbadethanelere ve Mezarlıklara Zarar Verme Suçu” oluşacaktır.
Kamu Malına Zarar Verme Suçu Şikayete Tabi Midir?
Kamu malına zarar verme suçu, mala zarar verme suçunun nitelikli hali olarak Türk Ceza Kanunu’nun 152.maddesinde düzenlenmiştir. Bu düzenlemeye göre mala zarar verme suçunun nitelik hali olan bu şikâyete tabi olmayıp re’sen sovuşturulur ve kovuşturulur.
İREM İSTİKBAL
