Boşanmada Mal Paylaşımı Nasıl Yapılır?

BOŞANMADA MAL PAYLAŞIMI NASIL YAPILIR?

Evlilik, ömür boyu sürmesi beklenerek akdedilen hukuki bir sözleşmedir. Evlilikler çeşitli sebeplerle yürütülemediğinde, boşanma kurumu söz konusu olur. Boşanma; eşler hayattayken öngörülmüş olan bir sebebe dayanarak, birinin açacağı dava sonucunda evlilik birliğine hâkim kararı ile son verilmesi olarak tanımlanabilir. Boşanmanın sonuçları; velayet, nafaka, çocukla kişisel ilişki kurulması, mal paylaşımı, maddi ve manevi tazminat olarak sayılabilir. Bu yazıda boşanmanın sonuçlarından mal paylaşımı detaylı olarak incelenecektir.

Mal Rejimi Nedir

Mal rejimleri, Medeni Kanun’un aile hukuku kitabının dördüncü bölümünde düzenlemiştir. Kanunda mal rejimleri sınırlı sayı ilkesine göre sayılmıştır. Bunlar; edinilmiş mallara katılma rejimi, mal ayrılığı rejimi, paylaşmalı mal ayrılığı rejimi ve mal ortaklığı rejimidir. Hukuk sistemimizde yasal mal rejimi, edinilmiş mallara katılma rejimi olarak düzenlenmiştir.

Eşimle Herhangi Bir Sözleşme İmzalamadık: Yasal Mal Rejimi

Yasal mal rejimi, eşlerin aralarında akdettikleri bir mal rejimi sözleşmesiyle kanunda öngörülen mal rejimlerinden birini seçmedikleri sürece Kanun Koyucu tarafından seçmiş sayıldıkları mal rejimidir. Türk hukukunda yasal mal rejimi, edinilmiş mallara katılma rejimidir. (TMK m.202/1)

Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi, tarafları eşit tutar. Eşler, evlilik süresince elde edilen malları yarı yarıya bölüşürler. Bunun bir sonucu olarak, eşlerin evlenmeden önce zaten mal varlığında bulunan değerler paylaşmaya konu olmaz.

Mal Rejimi Sözleşmesi

Taraflar, Medeni Kanun’da sayılan mal rejim sistemlerinden birini seçerek sözleşmesel mal rejimi sistemini benimseyebilirler. Mal rejimi sözleşmesi; hem eşler arasında mal rejimi seçilmesi, sona ermesi, hem de yasal sınırlar içerisinde değişikliğe uğratılması için akdedilen sözleşmelerdir.

Mal rejimi sözleşmesinde öncelikle aranması gereken husus, tarafların anlaşmasıdır. Eşler karşılıklı anlaşma ile yasada öngörülen mal rejimi türleri arasından seçebilirler ya da aralarında mevcut var olan rejimi değiştirebilir veya kaldırabilirler. Yapacağı sözleşmenin amacını ve sonuçları kavrayabilecek durumda olan, yani ayırt etme gücüne sahip olan, kişiler bu sözleşmeye taraf olabilirler. Mal rejimi sözleşmesi noterde düzenleme veya onaylama şeklinde yapılır. Ancak taraflar, evlenme başvurusu yaparken hangi mal rejimini benimsediklerini yazılı olarak da bildirebilirler.

Mal rejimi sözleşmesi, evlenmeden önce veya sonra yapılabilir.

Yasal Mal Rejimi Olarak Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi

01.01.2002 tarihinde yürürlüğe giren Medeni Kanun, edinilmişi mallara katılma rejimini yasal mal rejimi olarak kabul etmiştir. Dolayısıyla Eski Medeni Kanun döneminde evlenmiş eşler arasında 31.12.2001 tarihine kadar geçerli yasal mal rejimi olan mal ayrılığı; 01.01.2002’den sonra geçerli olan yasal mal rejimi ise edinilmiş mallara katılma rejimi olacaktır.

Edinilmiş mallara katılma rejimi dört farklı malvarlığı kesimi öngörür: kocanın edinilmiş malları ve kocanın kişisel malları – karının edinilmiş malları ve karının kişisel malları.

Boşanmada Hangi Mallar Paylaşılır?

Edinilmiş mallar, her eşin mal rejiminin devamı süresince karşılığını vererek elde ettiği malvarlığı değerleridir. Kanunda sayılan ve edinilmiş mallara dahil olan değerler şunlardır:

1. Çalışmasının karşılığı olan edinimler: Maaş, ikramiye, bahşiş vs. karşılığı iş görmeyle elde edilen mallardır. Eşin bir ticari işletme faaliyetine dayalı işletme kazançları da bu kapsama girer.
2. Sosyal güvenlik veya sosyal yardım kurum ve kuruluşlarının veya personele yardım amacı ile kurulan sandık ve benzerlerinin yaptığı ödemeler: Emekli sandığı, Bağ-Kur, SGK tarafınca bağlanan aylıklar, şirketlerin (özellikle bankaların) personeline yardım amacıyla kurduğu sandık ve benzerlerinin yaptığı toplu ödemeler edinilmiş mallara örnek gösterilir.
3. Çalışma gücünün kaybı nedeniyle ödenen tazminatlar: Sözleşme ihlali veya bir iş kazasından dolayı çalışma gücünün kaybı nedeniyle ödenen tazminatlar da edinilmiş mallar olarak sayılır.
4. Kişisel mallarının gelirleri: Kişisel malların geliri o malların doğal ve hukuki ürünleridir örneğin sermayenin faiz getirisi bir hukuki üründür. Eşler bu durumun aksini kararlaştırabilir, kişisel malların gelirlerini de kişisel mal sayabilirler. Bu durumda dikkat edilmesi gereken nokta sadece mal rejimi süresince kişisel mallardan elde edilen ürünler edinilmiş mal sayılır. Örneğin eşin evlenmeden önce bankaya yatırdığı parasının, evlenme tarihine kadar olan faiz geliri kişisel mal sayılırken; evlenme tarihinden sonra işleyen faiz eşin edinilmiş malıdır.

5. Edinilmiş malların yerine geçen değerler: Edinilmiş mallar rejiminde bir mal varlığı değeri hangi mal varlığı kesiminden karşılanmışsa o kesime dahil olur. Örneğin, eşin maaşından biriktirerek satın aldığı ev, eşin çalışarak kazandığı para ile satın aldığı arabanın pert olması nedeniyle sigorta şirketi tarafından ödenen sigorta tazminatı da edinilmiş mal sayılır.
6. Maaştan biriken para
7. Kıdem tazminatı
8. Emeklilik ikramiyesi
9. Evlilik birliği içinde beraber alınan araba
10. Evlilik birliği içinde beraber alınan taşınmaz
11. Şirket hisselerinden edinilen kar payı
12. İşsizlik maaşı
13. Kişisel eşya olarak sayılan taşınmazların gelirleri
14. Kişisel eşya olarak sayılan banka hesabındaki paranın getirdiği gelirler

Sayılan bu mal varlığı değerleri, evlilik birliğinin başlamasından sonra elde edilmişse eşlerin ortak malı sayılır. Eşlerin, bu mallar üzerindeki hakları yarı yarıyadır.

Boşanmada Paylaşılmayan Mallar Nelerdir?: Kişisel Mallar Ne Demek?

Aşağıda sayılanlar kişisel maldır ve boşanma esnasında paylaşılmaz.

1. Eşlerden birinin yalnız kişisel kullanımına yarayan eşya: Eşlerden birinin yalnız kişisel kullanımına yarayan eşya salt eşlerden birinin ihtiyaçlarını yönelik, gelir getirmeyen, diğer eşin ve aile üyelerinin kullanımı dışındaki eşyalar kişisel maldır. Bu kapsamda eşlerin giysileri, spor malzemeleri, takıları gibi eşyalar kişisel maldır. Bir zat eşyanın kullanım amacı esas alınır. Eşlerin edinilmiş mallarından finanse edilmiş olsa bile yalnız eşin kişisel kullanımına yarıyorsa kişisel mallar içinde yer alır.
2. Mal rejiminin başlangıcında eşlerden birine ait bulunan mallar: Mal rejiminin başlangıcında eşlerden birine ait bulunan mal varlığı değeri o eşin kişisel malı sayılır.
3. Bir eşin sonradan miras yoluyla kazandığı mal varlığı değeri: Bir eşin miras yoluyla karşılıksız olarak elde ettiği mal varlığı değeri kişisel maldır.
4. Herhangi bir şekilde karşılıksız kazanma yoluyla elde ettiği malvarlığı değerleri: Bir eşin mal rejimi devam ederken herhangi bir şekilde karşılıksız olarak (örneğin bağışlama, define vs.) kazandığı mal varlığı değerleri kişisel maldır. Erkek eşin evlenme tarihinde iki dairesi ve bir arabası varsa söz konusu daireler, dairelerin kira gelirleri ve araba edinilmiş mal sayılır. Ancak eğer söz konusu daireler ve araba evlilik birliği başladıktan sonra edinilmişse bu mallar artık edinilmiş mal sayılacak ve dolayısıyla kadın eşin de bu mallar üzerinde hakkı olacaktır.
5. Manevî tazminat alacakları: Yasa gereği kişisel mal olarak sayılmıştır.
6. Kişisel mallar yerine geçen değerler: Eğer söz konusu eşya, eşin kişisel mallarından elde edilen gelir ile kazanılmışsa bu mal varlığı değeri de kişisel mal sayılacaktır. Örneğin, kadın eşin babasından kalan miras parasıyla satın aldığı araba, kişisel mal sayılacaktır.

Sayılan bu malvarlığı değerleri, mal paylaşımına konu olmazlar. Boşanma sonucunda da o eşte kalmaya devam ederler. Örneğin, eşlerden birine miras kalmış olsa ve bu miras evlilik birliği devam ederken kalmış olsa bile o eşin kişisel malıdır. Mal paylaşımında diğer eşin o mirasta hakkı yoktur.

Boşanmada Mal Varlığının Tasfiyesi

Sona eren bir edinilmiş mallara katılma rejiminde tasfiye, kural olarak eşler arasında yapılacak bir tasfiye anlaşmasına dayalı olarak kendilerince belirlenen kurallar çerçevesinde yapılabilir. Ancak eşler, tasfiye yapılması konusunda anlaşamadıkları noktada tasfiye eşlerden birinin açacağı bir tasfiye davası ile yapılır.

2002 Öncesi ve Sonrası Mal Paylaşımı Nasıl Yapılır

Türk Medeni Kanunu, 01.01.2002’den itibaren yürürlüktedir. Yeni kanun sistematiğinde yani 01.01.2002 sonrası itibariyle geçerli olan yasal mal rejimi, edinilmiş mallara katılma rejimidir.

Önceki medeni kanun döneminde ise yasal mal rejimi olarak mal ayrılığı rejimi, kanun tarafından benimsenen yasal mal rejimi sistemidir.

2002 Yılından Önce Evlenenler Mal Paylaşımını Neye Göre Yapacaklar

Bu durum, 4722 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanunda düzenlenmiştir. Buna göre; Yeni Medeni Kanun’un yürürlüğe girdiği tarihten yani 01.01.2002’deen önce evlenmiş olan eşler arasında, bu tarihe kadar tabi oldukları mal rejimi devam eder. Eşler, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten başlayarak bir yıl içinde başka bir mal rejimi seçmedikleri takdirde, bu tarihten geçerli olmak üzere yasal mal rejimini (Edinilmiş mallara katılma rejimini) seçmiş olurlar.

01.01.2002 tarihinden önce edinilen mallar mal ayrılığı rejimine tabidir. Yani bu mallar kimin mülkiyetinde ise, kimin üstüne kayıtlı ise o mal o eşe kalacaktır. Diğer eş bu mal üzerinde hak iddia edemeyecektir. Ancak eğer diğer eşin o malın satın alınmasında katkısı varsa, mal üzerin kayıtlı olan eşten katkı payı alacağı talep edebilir.

01.01.2002 tarihinden sonra edinilen mallar için ise Medeni Kanun’a göre mallar yarı yarıya bölüşülecektir. Çünkü kanunda kabul edilen sistem, edinilmiş mallara katılma rejimidir.

Bir örnekle somutlaştırma gerekirse: Ayşe ile Mehmet 01.01.1990 tarihinde evlenmişlerdir. Evlenirken herhangi bir sözleşme il mal rejimi seçilmemiştir. Taraflar 10.10.2010 tarihinde Ayşe’nin açtığı boşanma davası sonucu boşanmışlardır. Bu durumda evlilik tarihinden, medeni kanunun yürürlüğe girmesinin birinci yılı arasında yani 01.01.1990 – 01.01.2003 tarihleri arasında edindikleri mallara ilişkin o zamanki yasal rejim olan mal ayrılığı rejimi; 01.01.2003 ve boşanma tarihi 10.10.2010 yılları arasında yasal mal rejimi olan edinilmiş mallara katılma rejimi uygulanacaktır.

Anlaşmalı Boşanmada Mal Paylaşımı Nasıl Yapılır?

Anlaşmalı boşanma, eşlerden her ikisinin de boşanmak konusunda ve boşanmaya dair doğacak tüm hukuki sonuçlar üzerinde uzlaşmaya varmaları ile evlilik birliğinin sona erdirilmesidir. Taraflar, hazırlayacakları bir protokol ile evlilik birliği devam ederken edindikleri tüm malları, diledikleri gibi paylaşabilme imkanına sahiptir. Bu paylaşım yarı yarıya olabileceği gibi başka bir oran da belirlenebilir. Aynı şekilde, eşlerden biri mal paylaşım haklarından tümüyle feragat edebilir.

Evlenmeden Önce Alınan Mallar Boşanma Sırasında Nasıl Paylaşılır?

Edinilmiş mallara katılma rejiminde malların paylaşılması kural olarak evlilikten sonra kazanılan mal varlığı değerleri üzerinde yapılır. Yani evlenmeden önce eşlerden birinin aldığı mallar paylaşıma dahil değildir. Bu mallar eşin kişisel malıdır. Diğer eşin, bu mallar üzerinde bir hakkı yoktur. Aynı şekilde, evlenmeden önce alınan bir malın satılıp da o para ile evlilikten sonra kazanılan mal da kişisel mal sayılır ve paylaşıma konu olmaz. Örneğin, kişinin evlenmeden önce zaten bir arabası varsa ve evlilikten sonra o arabayı satıp o para ile yeni bir araba alırsa, evlilikten sonra alınsa bile o araba da kişisel maldır.

Miras Malı Boşanmada Nasıl Paylaşılır?

Eşlerden birine kalan miras mal, o eşin kişisel malıdır. Eğer miras evlilik birliği içindeyken kalmış olsa bile, kişisel maldır ve hiçbir şekilde diğer eş o mal üzerinde hak iddia edemez. Miras kalan mal kime kaldıysa onun olur. Diğer eş ile paylaşılmaz.

Bu hususa dikkat etmek gerekir: Miras kalan malların getirileri edinilmiş mal sayılır. Yani, eş kendisine miras kalan evi kiraya verirse, o kira gelirleri edinilmiş mal sayılır. Diğer eşin, kira getirileri üzerinde hakkı vardır.

Boşanma Davası Sırasında Eşlerden Biri Mal Kaçırırsa Ne Olur?

Bu husus, internet sitemizde detaylı olarak anlatılmış olup makaleyi okumak için linke tıklayabilirsiniz. İlgili Link: https://temizerhukuk.com/bosanmadan-once-satilan-mallar/

Evlenmeden Önce Krediyle Ev Alınan Evin Kalan Kredileri Evlilik Sırasında Ödendiyse Bu Ev Nasıl Paylaşılır?

Evlilik birliği kurulmadan önce bankadan alınıp kullanılan kredi, evlilik gerçekleştikten sonra devam eder ve bu kredi taksitleri eşlerin ortak katkısıyla ödenirse mal rejiminin konusunu oluşturur. Kredinin taksitleri evlilik boyunca eşler tarafından beraberce ödenirse bu durum değer artış payının konusunu oluşturur. Bu taksitlerin ödenmesine çalışmasının karşılığı olarak kazandığı para ile katkı sağlayan eş, mal varlığı bölüşülürken değer artış payı talebinde bulunabilir. Mahkeme, yapılan desteğin oranına ve evin değerine göre bir değer artış payına hükmeder.

Konu ile ilgili Yargıtay’ın verdiği örnek bir karar: Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde, davacının 559 ada 1 parsel 3 nolu bağımsız bölüm nedeniyle alacak talebinde bulunduğu, davalının taşınmazın kooperatif yoluyla edinildiği ve ödemelerin babası tarafından yapıldığını savunduğu, mahkemece kooperatiften gelen yazı ve tanık beyanlarına göre ödemelerin davalının babası tarafından yapıldığı kabul edilerek taşınmazın kişisel mal olduğu gerekçesi ile talebin reddine karar verildiği, ancak dosya kapsamında ödemelerin davalının babası tarafından yapıldığına yönelik tanık beyanı dışında somut delil olmadığı anlaşılmaktadır.

Dosya kapsamındaki bilgi ve belgelere göre, taşınmazın kooperatife üye olunarak edinildiği, ödemelerin evlilik öncesi ve evlilik birliği için devam ettiği, ödemelerin davalının babası tarafından yapıldığına dair somut delil bulunmadığına göre, evlilik birliği içinde yapılan ödemeler nedeniyle davacının katılma alacağının olduğunun kabulü gerekir (TMK m. 222). O halde mahkemece yapılacak iş, taşınmaz için evlilik birliği içinde yapılan ödemelerin tüm ödemelere oranı bulunup, yukarda açıklanan yasal düzenlemeler ve Dairemiz’in ilke ve uygulamalarına göre, artık değere katılma alacağının hesaplanarak karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olmuştur. (Yargıtay 8. H.D., E. 2017/16903 K. 2018/9216 T. 13.3.2018)

Şirket Hisseleri Boşanırken Nasıl Paylaşılır – Şirket Hisselerinin Mal Paylaşımı Davasında Paylaşılması Nasıl Yapılır?

Tüm mal varlığı değerinde olduğu gibi, evlilikten önce kurulan bir şirkete ait hisseler eşin kişisel malı sayılır ve boşanmada paylaştırılmaz. Fakat bu şirketin hisseleri evlilik birliği devam ederken değer kazanmışsa diğer eş bu değerler üzerinde hak sahibi olur.

Bu şirket hisseleri evlilikten sonra kazanılmışsa, edinilmiş mal sayılacak ve paylaşıma tabi tutulacaktır. Bu şirketin ödenmemiş kar payı tespit edilir. Tespit edilen bu miktarın yarısında diğer eşin hakkı vardır. Şirket hisseleri paylaşıma konu olsa da paylaşılan mal hisseler değil, hisselere karşılık gelen bedeldir.

Unutulmamalıdır ki, bir eşe miras ile kalan şirket hisseleri, paylaşıma konu olmaz. Zira o hisse, eşin kişisel malıdır.

Boşanma Davası Bitmeden Mal Paylaşımı Yapılabilir Mi?

Mal paylaşımı yapılmasının ön koşulu, boşanmanın gerçekleşmesidir. Boşanma olmadan mal paylaşımı yapılamaz. Mal paylaşım davası, boşanma davası ile aynı anda ancak farklı bir dava olarak açılması halinde; mahkeme boşanma davasının kesinleşmesini bekletici mesele yapar. Yani, mahkeme boşanma davasının kesinleşmesini bekler. Boşanma kararı kesinleştikten sonra mal paylaşım davasını görmeye başlar. Yani, malların paylaşılması için eşlerin boşanma davasının bitmesini beklemeleri gerekmektedir.

Konuyla ilgili bir Yargıtay kararı:

“Medeni Kanun’un 227. maddesi; eşlerden birinin diğerine ait bir malın edinilmesine, iyileştirilmesine veya korunmasına katkıda bulunması halinde, tasfiye sırasında bu malda ortaya çıkan değer artış payını katkısı oranında isteyebileceğini hükme bağlamıştır. Bu katkının istenebilmesi için edinilmiş mallara katılma rejiminin sona ermesi zorunludur. (TMK.m 214/2) Boşanma davası halen sonuçlanmamıştır. Mahkemece değer artış payına yönelik dava tefrik edilip, boşanma davasının sonucu beklenip, deliller değerlendirilip karar verilmesi gerekirken, dava şartı oluşmadan hüküm kurulması usul ve yasaya aykırıdır.” (Yargıtay 2. H.D., 14.3.2005 tarihli 2005/1920 E. 2005/3866 K.)

Boşanmada Hacizli Mal Nasıl Paylaşılır, Boşanmada İcralık Olan Malları Nasıl Paylaşılır?

Bu konuda en önemli nokta, eşin hacizli maldan alacağı olmasıdır. Eşin maldan alacağı varsa fakat mala tedbir konulmuş veya mala haciz koydurup haklarını talep eden başka alacaklılar varsa, alacaklı eş de aynı şekilde haciz sırasına girer. Hacizli mal satıldığında, alacaklı eşe sıra ne zaman gelirse eş alacağını o zaman alır.

Evlilikte Mal Rejiminin Sona Erme Anı Nedir? Mal Rejiminin Sona Ermesi Ne Demek?

Evlilik birliği, boşanma nedeniyle sona ermişse boşanma davası açıldığında, mahkemenin vereceği boşanma kararının kesinleşmesiyle ve dava tarihinden itibaren mal rejimi sona erer.

Türk Medeni Kanunu m.225/2: Mahkemece evliliğin iptal veya boşanma sebebiyle sona erdirilmesine veya mal ayrılığına  geçilmesine karar verilmesi hâllerinde, mal rejimi dava tarihinden geçerli olmak üzere sona erer.

Yani eşler boşandıklarında, boşanma davasının açıldığı tarih itibariyle edinmiş oldukları malları bölüşeceklerdir. Tarafların açtığı boşanma davası reddedilirse ve boşanma gerçekleştirilmezse evlilik ve dolayısıyla mal rejimi devam edecektir.

Boşanmada Mal Paylaşımı Davası Açma Süresi Nedir? Mal Paylaşımı Davası Ne Zaman Açılır?

Tasfiye davasını eşlerden birisinin ölümü halinde, hayatta kalan eş veya ölen eşin mirasçıları açabilir. Tasfiye davasının açılması herhangi bir hak düşürücü süreye bağlı olmadığı gibi zamanaşımı da öngörülmemiştir. Boşanmada mal paylaşımı davası, eşlerin evlilik birliği içerisinde edindikleri malların, boşanma nedeniyle eşit olarak paylaşılmasını sağlayan bir davadır. Bu bakımdan bir alacak davası niteliğindedir. Türk Medeni Kanunu’nun 146. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, “kanunda aksine bir hüküm bulunmadıkça, her alacak on yıllık zamanaşımına tabidir.” Bu bakımdan Mal Paylaşımı Davası açılırken, genel zamanaşımı süresi olan on yılın göz önünde bulundurulması gerekir.

Mal Varlığının Tasfiyesinde Yetkili ve Görevli Mahkeme Nedir?

Tasfiye davasında görevli mahkeme aile mahkemesidir. Aile mahkemesinin olmadığı yerlerde ise asliye hukuk mahkemesi mal paylaşımı davasında görevli olur.

Yetkili mahkeme ise Türk Medeni Kanunu m.214’te hükme bağlanmıştır:

TMK m.214:

1. Mal rejiminin ölümle sona ermesi durumunda ölenin son yerleşim yeri mahkemesi,
2. Boşanmaya, evliliğin iptaline veya hâkim tarafından mal ayrılığına karar verilmesi durumunda, bu davalarda yetkili olan mahkeme,
3. Diğer durumlarda davalı eşin yerleşim yeri mahkemesi.

Katılma Alacağı Nedir?

Taraflar boşanırken birbirlerinden ayni olarak bir mal talebinde bulunamazlar. Bir evin veya arabanın mülkiyetinin yarısını isteyemezler. Ancak o ev veya arabanın maddi değerinin yarısını katılma alacağı olarak isteyebilirler. Edinilmiş mallara katılma rejiminde eşlerin katılma alacağının hesaplanması bakımından temel kavram “artık değer”dir. Her iki eşe ait artık değer üzerinden her iki eşin artık değer alacakları ve bu alacakların takası ile de eşlerden birisi lehine doğacak olan katılma alacağı hesaplanır. Artık değer her iki eş için de hesaplanır. Hesaplamaya ilişkin temel kural budur: Artık değer, eklenmeden ve denkleştirmeden elde edilen miktarlar da dahil olmak üzere her eşin edinilmiş mallarının toplam değerinden bu mallara ilişkin borçlar çıkarıldıktan sonra kalan miktardır.

Her eş, diğer eşe ait artık değerin yarısı üzerinde hak sahibi olur. Alacaklar takas edilir. Buna göre, yasal olarak karının artık değerinin yarısı “kocanın artık değer alacağı” iken; kocanın artık değerinin yarısı ise “karının artık değer alacağıdır”.

Katılma alacaklısı, takas sonucu lehine katılma alacağı doğan eştir.

Örnek olarak: E1’in artık değeri 240 TL, E2’nin artık değeri 200 TL’dir. Bu durumda E1’in artık değer alacağı 200/2=100 TL, E2’nin artık değer alacağı 240/2=120 TL’dir. Söz konusu alacaklar kendiliğinden takas edileceğinden 120-100 = 20 TL, E2’nin E1’den olan katılma alacağıdır.

Değer Artış Payı Alacağı Nedir?

Eşlerden biri; diğerine ait bir malın edinilmesine, iyileştirilmesine veya korunmasına hiç ya da uygun bir karşılık almaksızın katkıda bulunmuşsa tasfiye sırasında bu malda ortaya çıkan değer artışı için katkısı oranında alacak hakkına sahip olur ve bu alacak o malın tasfiye sırasındaki değerine göre hesaplanır; bir değer kaybı söz konusu olduğunda katkının başlangıçtaki değeri esas alınır. (TMK m.227)

Maddeye göre, bir eşin kendi mal varlığından diğer eşin mal varlığına yaptığı katkı nedeniyle sahip olduğu alacak hakkı, ancak eşler arasında edinilmiş mallara katılma rejimi yürürlükte iken yapılmışsa değer artış payı alacağı adını alır.

Bu alacağı elde etmek için öncelikle, eşlerden birisinin diğer eşin bir mal varlığı unsuruna yönelik katkısı mevcut olmalıdır. Yargıtay’a göre eşin ailesi tarafından yapılan ödemeler de eşin yaptığı katkı sayılır. (Y. 8. HD., 16.05.2013, E.2012/7103, K.2013/7298)

Bu katkının bağışlama kastı olmaksızın yapılmış olması gerekir. Bunun yanı sıra katkı yapılırken bir karşı edimin olmaması gerekir. Eşlerden birisi diğer eşe yaptığı katkı karşılığında bir para, faiz, ücret gibi edime hak kazanıyorsa, bir değer artış alacağı söz konusu olmaz.

Değer artışı, sona erme değeri ile başlangıç değeri arasındaki farktır.

Eklenecek Değerler Nedir?

Türk Medeni Kanunu m.229’a göre, Aşağıda sayılanlar, edinilmiş mallara değer olarak eklenir:

1. Eşlerden birinin mal rejiminin sona ermesinden önceki bir yıl içinde diğer eşin rızası olmadan, olağan hediyeler dışında yaptığı karşılıksız kazandırmalar,
2. Bir eşin mal rejiminin devamı süresince diğer eşin katılma alacağını azaltmak kastıyla yaptığı devirler.

Bu düzenleme, eşlerin diğer eşin rızası olmaksızın edinilmiş mallardan üçüncü kişilere yaptıkları belirli özelliklerdeki kazandırmaların, mal rejiminin tasfiyesi sırasında değerleri itibariyle artık değer hesabında edinilmiş mallar arasında yazılmasını sağlar.

Boşanmada Mal Kaçırma Nasıl Engellenir?

Boşanmada mal kaçırma, uygulamada mal paylaşımı neticesinde diğer tarafa olabildiğince az mal bırakmak için sık sık karşılaşılan bir durumdur. Boşanmada mal paylaşımının hakkaniyetli ve doğru bir sonuç doğurabilmesi için, diğer tarafın mal kaçırma amacıyla yaptığı işlemlerin önüne geçilmesi gerekir.

Boşanmada mal kaçırma işlemlerini engellemenin en kolay yolu, mallar üzerine “ihtiyati tedbir” konulmasıdır. İhtiyati tedbir kararı aile mahkemesi tarafından verilmektedir. Mal paylaşımı davası ile birlikte ihtiyati tedbir talep edildiğinde mahkeme malların satışının engellenmesi için malların tapu kaydına ihtiyati tedbir konulmasına karar vermektedir.

Ayrıca, aile konutu olarak kullanılan taşınmaz tapuda hangi eşin üzerine kayıtlı olursa olsun tapu müdürlüğüne yapılacak bir başvuruyla taşınmaz kaydına “aile konutu şerhi” verilebilir. Tapu kaydına aile konutu şerhi düşülen taşınmaz, diğer eşin rızası olmadan satılamaz.

Bu husus, internet sitemizde detaylı olarak anlatılmış olup makaleyi okumak için linke tıklayabilirsiniz. İlgili Link: https://temizerhukuk.com/bosanmadan-once-satilan-mallar/

Diğer Mal Rejimleri

Mal ayrılığı rejimi nedir?

Temelde karı ve kocanın ayrı mal varlığına sahip olması esasına dayanır. Mal varlığı tasfiye edilirken kadının malı kadına, erkeğin malı erkeğindir.

Paylaşmalı mal ayrılığı rejimi nedir?

Eşlerden her biri, yasal sınırlar içerisinde kendi mal varlığı üzerinde yönetim, yararlanma ve tasarruf haklarını korur. Belirli bir malın eşlerden birisine ait olduğunu iddia eden kimse, iddiasını ispat etmekle yükümlüdür. Eşlerden her biri, kendi borçlarından tüm mal varlığı ile sorumludur.

Her eş, diğer eşte bulunan mallarını geri alır. Paylaşmalı maş ayrılığı rejimi sona erdiğinde, üstün yararı olduğunu iddia eden eş, diğer önlemler yanında, eşine payının ödeme günündeki karşılığını vermek suretiyle paylı mülkiyetteki malın kendisine verilmesini isteyebilir.  Bu sistemde kadının ve erkeğin mallarının yanı sıra aileye özgülenen mallar söz konusudur.

Eşlerden biri tarafından paylaşmalı mal ayrılığı rejiminin kurulmasından sonra edinilmiş olup ailenin ortak kullanım ve yararlanmasına özgülenmiş mallar ile ailenin ekonomik geleceğini güvence altına almaya yönelik yatırımlar veya bunların yerine geçen değerler, mal rejiminin sona ermesi hâlinde eşler arasında eşit olarak paylaşılır. Paylaştırmada işletmelerin ekonomik bütünlüğü gözetilir.

Mal ortaklığı rejimi nedir?

Genel mal ortaklığı – sınırlı mal ortaklığı – diğer mal ortaklığı olarak üçe ayrılmıştır.

Genel mal ortaklığında eşlerin kanun gereğince kişisel mal sayılanlar dışındaki malları ile gelirleri ortaklık mallarını oluşturur. Hiçbir eş, ortaklık payı üzerinde tek başına tasarruf hakkına sahip değildir.

Sınırı mal ortaklığında, Eşler, mal rejimi sözleşmesiyle sadece edinilmiş mallardan oluşan bir ortaklık kabul edebilirler. Kişisel malların gelirleri de bu ortaklığa dahildir.

Diğer mal ortaklıklarında, Eşler, mal rejimi sözleşmesiyle belirli malvarlığı değerlerini veya türlerini, özellikle taşınmaz malları, bir eşin kazancını, bir meslek veya sanat icrası için kullandığı malları ortaklık dışında tutabilirler.

SONUÇ

UNUTULMAMASI GEREKEN HUSUSLAR ŞUNLARDIR Kİ;

Boşanma davasındaki kusurlar mal paylaşımı davasını da doğrudan etkilemektedir. Zira mal paylaşımı davasının karara bağlanabilmesi için önce boşanma davasının neticelenmesi şarttır. Mal paylaşımı davası açılsa bile boşanma davasının kesin sonucunu beklemek zorundadır.

Bu yüzden de boşanma davası ve boşanmayla ilgili ve doğrudan veya dolaylı alakalı her konu; gerek tedbir nafakası gerek yoksulluk nafakası gerek iştirak gerek yardım gerekse de maddi manevi tazminat ve dahi ziynet eşyalarının durumu, evlendikten sonra edinilen mallar, evlendikten önce alınsa dahi evlendikten sonra kredisi ödenmekte olan taşınır veya taşınmazlar, taraflar arasındaki kusur tayini, davalardaki ispat, hukuk sistemimiz içinde kaçırılmaması gereken süreler gibi , hususlardan mütevellit mutlaka uzman bir boşanma avukatından ve uzman bir boşanma hukuku ofisinden/boşanma avukatından yardım alınmalıdır.

Ofisimiz Nişantaşı/Şişli’de uzmanlık alanlarından olan boşanma avukatlığı ve dahi tazminat hukuku alanlarında Nişantaşı boşanma avukatı olarak aktif hizmet vermektedir. Maddi manevi hak kaybına uğramamak için profesyonel yardım alınız.

Burak Temizer Hukuk Bürosu