HAGB Nedir? Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması

HAGB nedir? sorusu son dönemde popülerliğini korumaya devam ediyor. Cezanın bireyselleştirilmesi kurumu olarak bilinen HAGB, hükmolunan cezanın belirli şartlar gerçekleştiği takdirde kaldırılması ya da davanın düşmesi sürecini ifade etmektedir. Biz de içeriğimizde bu kapsamda HAGB şartları nelerdir? Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması kararı ve daha pek çok detaydan söz ederek sizi bilgilendirmeye çalışacağız.

HAGB Nedir?

Sanık hakkında 2 yıl ve daha az süreli hapis cezası veya yalnızca adli para cezasına hükmedilmesi ve Kanun’da belirtilen koşulların sağlanması halinde 5 yıl denetime tabi tutulmak suretiyle hükmün sonuç doğurmak üzere açıklanmaması, Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması olarak adlandırılmıştır. HAGB nedir? sorusuna bu şekilde yanıt verebiliriz. Sanık, koşullara ve bu denetime uyarsa dava düşer, uymayı tercih etmezse hüküm açıklanır, ceza verilir.

HAGB, sanık hakkında verilen cezanın 5 yıl denetim süresi boyunca kanunen belirlenen ve mahkemece belirlenen koşullara uyulması şartıyla bekletilmesidir. Yani devlet seni suçlu buldum cezanı belirledim ancak şu an için sonuç doğuracak şekilde açıklamıyor seni cezalandırmıyorum ve bu kararı açıklamayı 5 yıl geri bırakıyorum demektedir.

Aslında suçu sabit olup cezası da verilen kişi bu süreçte belirlenen şartlara uyarsa dava düşecektir, belirlenen şartlara uymazsa hüküm açıklanır, ceza verilir. Bu şekilde bir uygulamanın düzenlenmesinin altında yatan neden özellikle suç işleyen bireyleri rehabilite etmek ve topluma bu bireyleri yeniden kazandırmaktır.

Ancak hükmün açıklanmasının geri bırakılması müessesesini Anayasa Mahkemesi, bu kararın istinaf yoluna tabi olmaması nedeniyle Anayasa’nın 26.maddesinde yer alan hak arama hürriyetine aykırılık teşkil ettiği gerekçesiyle 1 Ağustos 2023’te Resmî Gazetede ilan ederek iptal etmiştir. Ancak yasa koyucu ise bu düzenlemenin ortadan kaldırılması yerine bu müesseseyi anayasaya uygun düzenleyerek varlığının devamlılığını sağlamıştır. Yani hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararlarının verilmesi yasa ile yeniden mümkün kılınmıştır.

Örnekle HAGB’nin Tanımı

HAGB kurumu, 5271 sayılı Ceza Muhakemeleri Kanunu m.231 hükmünde düzenlenmiş olup sanık hakkında 2 yıl ve daha az süreli hapis cezası veya yalnızca adli para cezasına hükmedilmesi ve Kanun’da belirtilen koşulların sağlanması halinde 5 yıl denetime tabi tutulmak suretiyle hükmün sonuç doğurmak üzere açıklanmamasıdır. Yani gerekli koşulların sağlanması halinde, kurulan hükmün sanık hakkında herhangi bir hukuki sonuç doğurmamasını ifade etmektedir.

Mahkemece sanık hakkında verilen cezanın açıklanmaması, 5 yıl boyunca denetime tabi tutularak bekletilmesi şeklinde karşımıza çıkmaktadır. Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması kararına hükmeden Mahkeme şöyle demektedir; “Sen bir suç işlemişsin, bu işlediğin suç karşılığında bir ceza alacaksın ancak Kanun’da belirtilen koşulları sağladığın için şu anlık senin cezanı açıklamayacağım, 5 yıl sonra (çocuk mahkumlarsa 3 yıl) açıklayacağım.”

Sanık hakkında verilen HAGB kararı sonrasında, 5 yıllık denetim süresi içerisinde uyması gereken yükümlülüklere aykırı hareket edilmez ise dava düşecek; aksi takdirde açıklanmayan hüküm açıklanarak sanığa ceza verilecektir.

---

Ceza Hukuku ile ilgili daha detaylı bilgi almak ve Ceza Hukuku alanındaki diğer konularda bilgi edinmek isterseniz, ilgili sayfayı ziyaret edebilirsiniz.

---

HAGB Şartları Nelerdir?

Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 231. maddesinde yer alan şartların gerçekleşmesi zorunludur. HAGB şartları gerçekleşmeden hakim kesinlikle HAGB kararı veremez. Peki, bu şartlar nelerdir_

• Mahkumiyet Hükmü Kurulmuş ve Cezanın Belirenmiş Olması Gerekmektedir.

Mahkemenin sanığın işlediği iddia edilen fiili sabit görmüş olması ve bu fiili kasten veya taksirle işlemiş olduğunu vicdani kanaat getirerek kabul etmiş olması gerekmektedir. Bunun sonucunda da sanık hakkında bir mahkumiyet kararı verilmiş olması gerekir.

• Hükmedilen Cezanın ya Adli Para Cezası ya da İki Yıl veya Daha Az Süreli Hapis Cezası Olması Gerekmektedir.

Mahkemenin Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararı verilebilmesini takdir edebilmesi için önkoşul, cezanın adli para cezası ya da iki yıl veya daha az hapis cezasını gerektiren bir ceza olması gerekmektedir.

---

Adli Para Cezası ile ilgili de bilgi almak isterseniz, içeriğimize göz atabilirsiniz.

---

• Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararı İçin Sanığın Kabul Etmesi Gerekir.

Sanığın kabul etmemesi halinde hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilemez.

• Sanığın Daha Önce Kasıtlı Bir Suçtan Mahkum Olmamış Bulunması Gerekmektedir.

Sadece kasıtlı suçlar bu kapsama dahil edilmiştir.  (CMK m.231/6-a) Yani daha önce taksirli bir suçtan mahkum olmak Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması için engel değildir.

Ceza Muhakemesi Kanunu’nda “mahkum olma” ifadesi kullanıldığı için, önceki suçun kesinleşmiş olması yeterlidir. Bu kasıtlı suçun ayrıca infaz edilmiş olmasının bir önemi yoktur.

Daha önce kasıtlı suçtan dolayı hükmedilen ceza, hapis cezası olabileceği gibi adli para cezası olabilir. Bu bakımdan bir ayrım yoktur. Kasıtlı suçtan dolayı verilmişse, adli para cezaları da hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına engeldir.

• Mahkemece Sanığın Yeniden Suç İşlemeyeceği Konusunda Kanaate Varılması Gerekir.

Mahkeme, bu kanaatini oluştururken sanığın kişilik özelliklerini ve duruşmadaki tutum ve davranışlarını dikkate alır. (CMK m.231/6-b) hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı için gerekçede somut bilgi ve belgelere dayanılmalıdır.

Yargıtay da “dosya kapsamına göre yeniden suç işlemeyeceğin kanaat getirilmediği” biçimindeki soyut gerekçe ile hükmün açıklanmadığının geri bırakılmasına yer olmadığına karar verilmesini kanuna aykırı bulmuştur. (Yargıtay 4. Ceza Dairesi, 15.04.2009, 2009/7612K.)

Yargıtay; kasten yaralama, görevliye direnme, belgede sahtecilik suçlarından sabıkası bulunan sanık hakkında, “sanığın kişilik özelliklerine göre yeniden suç işlemeyeceğin kanaat getirilmediği” gerekçesiyle hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilmemesini kanuna uygun bulmuştur. (Yargıtay Ceza Genel Kurulu, 27.03.2012, E. 2011/4, K.2021/117)

• Zararın Giderilmesi Gerekir.

Suçun işlenmesiyle mağdurun veya kamunun uğradığı zararın; aynen iade, suçtan önceki hâle getirme veya tazmin suretiyle tamamen giderilmesi gerekir. (CMK m.231/6-c)

Burada uğranılan zararlardan kastedilen maddi zararlar olup manevi zararlar bu kapsamda değerlendirilmemelidir.

Aynen iade de mümkün olabilmektedir. Örneğin mağdurun bilgisayarı çalınmışsa, sanık bu bilgisayarı aynen geri vererek mağdurun zararını giderebilir.

Yargıtay, burada belirtilen zarar kavramının belirlenebilir maddi zarara ilişkin olup manevi nitelikteki zararı kapsamaması karşısında sanıkların kişilik özelliklerinin göz önüne alınarak karar verilmesi gerektiğini içtihat etmiştir. (Yargıtay Ceza Dairesi, 05.10.2009, E.2009/13696, K.2009/15351)

Mahkeme, uğranılan zararın tespiti için bilirkişinin görüşüne başvuracaktır.

Zararın derhal giderilemediği ihtimalde, sanığın denetim süresi içinde ödenecek aylık taksitler halinde zararın tamamen giderilmesi koşuluyla da hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilebilir. (CMK m.231/9)

Eğer suçtan dolayı herhangi bir zarar doğmamışsa bu şart aranmaz. Ayrıca, bazı suçlar herhangi bir zarar doğması bakımından elverişli değildir. Örneğin 6136 sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanun’un 13. Maddesine göre bu aletleri bulundurmak bir zarar doğurmadığından hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilemez.

---

Kamu Malına Zarar Verme Suçu konusu hakkında da bilgi almak isterseniz, içeriğimizi inceleyebilirsiniz.

---

Hakkımda Verilmiş HAGB Var Tekrar Suç İşledim Ne Olacak?

Eğer önceden işlediğiniz bir suçtan ötürü hakkınızda 2 yıl ve daha az süreli hapis cezasına veya yalnızca adli para cezasına hükmedilmiş olup HAGB kararı almışsanız diğer şartları da sağlamanız halinde 5 yıl boyunca denetime tabi tutulmak kaydıyla cezanız açıklanmayacaktır.

Denetim süresi içerisinde kasten yeni bir suç işlemez ve uymanız gereken denetimli serbestlik tedbirine ilişkin yükümlülüklere aykırı davranmazsanız, açıklanması geri bırakılan hüküm ortadan kaldırılacak ve hakkınızda açılan davanın düşmesine karar verilecektir.

Ancak işbu 5 yıllık süre içerisinde TCK anlamında yeni bir suç işlerseniz açıklanması geri bırakılan cezanız açıklanabilecektir. Bu kapsamda 5 yıllık denetim süresi içerisinde işlediğiniz suçun KASTEN mi TAKSİRLE mi işlenmiş olduğu önem arz etmektedir.

Kasıtlı Suç İşledim HAGB Ne Olur?

Hakkında HAGB kararı verilen sanık, 18 yaşından büyük ise 5 yıl; küçük ise 3 yıl boyunca denetime tabi tutulacaktır. İşbu denetim süresi içerisinde sanığın kasıtlı bir suç işlemesi halinde, sanık hakkında verilen HAGB kararı ortadan kaldırılarak hüküm açıklanacak ve yeniden HAGB kararı verilemeyecektir.

Unutulmaması gereken husus ise sanığın sonradan işlediği kasıtlı suçun, HAGB kararının kesinleşmesinden sonraki bir tarihte işlenmesi gerektiğidir. Yani HAGB kararının verilmesi akabinde kanun yoluna başvurulmamışsa başvuru süresinin bittiği tarihten, başvurulmuş ve karar onanıp kesinleşmişse kesinleşme tarihinden itibaren 5 yıllık denetim süresi içerisinde kasıtlı suçun işlenmesi gerekir. Sanık hakkında verilen HAGB kararı henüz kesinleşmeden yeni bir kasıtlı suç işlenmesi halinde, verilen HAGB kararına bir etkisi olmayacaktır.

Taksirli Suç İşledim HAGB Ne Olur?

Kanun, HAGB kararının ortadan kaldırılarak hükmün açıklanması için denetim süresi içerisinde kasıtlı bir suçun işlenmiş olmasını aramaktadır. Dolayısıyla HAGB kararının kesinleşmesinden sonra denetim süresi içerisinde taksirli bir suç işlenmiş olması, sanık hakkında verilen HAGB kararını etkilemeyecektir.

HAGB Kararına Hükmedilmesinin Sonuçları

Mahkemece hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verildiğinde hâkim, sanık hakkında bir ceza verir ancak bu ceza hemen sonuç doğurmaz ve 5 yıllık bir denetim sürecine sanık sokulur ve denetimli serbestlik süreci başlar.  Bu süreçte sanığa bazı yükümlülükler uygulanabilir. Örneğin; suç işlememe, rapor verme veya belli programlara katılma gibi yükümlülükler belirlenebilir. Sanık verilen bu tedbirlere uygun davranırsa davası düşer ve ceza almaz, uygun davranmazsa sanık hakkında verilen hüküm açıklanır ve sanığa ceza verilir.

HAGB Kararına Karşı İtiraz Edilebilir Mi?

Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararına karşı 01/06/2024 tarihinden itibaren istinaf yoluna, istinafta verilen kararlar için de temyiz yoluna başvurulabilir. 01/06/2024 tarihinden öncesinde ise itiraz yoluna gidilebilir ve bu itiraz hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararını veren mahkemeye bir dilekçe ile yapılır. Bu süreçte asliye ceza mahkemelerince verilen hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararına karşı asliye ceza mahkemesinin bağlı olduğu bir üst ağır ceza mahkemesine, ağır ceza mahkemesince verilen hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararına karşı takip eden ağır ceza mahkemesine, eğer ki o yerde 1 tane ağır ceza mahkemesi varsa en yakın ağır ceza mahkemesine itirazlar yapılır.

HAGB Kararı Mı Yoksa Cezanın Ertelenmesi Kararı Mı Sanığın Lehine Olur?

Hapis cezasının ertelenmesi kararı, anında sonuç doğuran bir karardır. Öte yandan, hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı ise anında sonuç doğurmaz, ileriki bir zamanda etkisini gösterir. Bu nedenle, hapis cezası ertelendiğinde durumda sanık cezasını infaz ettiğinden, infaz aşamasında çeşitli kısıtlamalarla karşılaşacak ve birtakım haklarını kullanamayacaktır.

Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararında ise mahkemenin verdiği tedbir kararına uyulduğu takdirde herhangi bir kısıtlamaya sanık tabi tutulamayacaktır. Tüm bunlar değerlendirildiğinde somut olayın özelliği göz önünde de tutularak hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararının sanık lehine olduğu söylenebilir.

HAGB Kararı Verilemeyecek Suçlar

Aşağıdaki suçlar hakkında hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilemez:

• 2 yıl ve üstü hapis cezası veya adli para cezasını gerektiren suçlar,
• İmar kirliliğine sebep olma suçu,
• İcra, iflas kanununda yer alan suçlar,
• Anayasa’nın 174.maddesindeki inkılap kanunları hakkındaki suçlar,
• Sporda şiddet ve düzensizliğin önlenmesi dair kanun çerçevesinde işlenen suçlar,
• Disiplin mahkemeleri kuruluşu, yargılama usulü, disiplin suç ve cezaları hakkında kanun çerçevesinde işlenen suçlar,
• Disiplin hapsi veya tazyik hapsine neden olacak davranışların oluşturduğu suçlar.

Anayasa Mahkemesinin HAGB Hakkında Verdiği İptal Kararı

Trabzon 2. Asliye Ceza Mahkemesi Anaysa Mahkemesine hükmün açıklanmasının geri bırakılması ile ilgili bir itiraz başvurusunda bulunmuştur. Anayasa mahkemesi ise, hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararını istinaf yoluna tabi olmaması nedeniyle Anayasa’nın 26.maddesinde yer alan hak arama hürriyetine aykırılık teşkil ettiği gerekçesiyle 1 Ağustos 2023’te Resmî Gazetede ilan ederek iptal etmiş olmasına rağmen yasa koyucu ise bu düzenlemenin ortadan kaldırılması yerine bunu anayasaya uygun olarak düzenleyerek uygulamaya devam edilmesinin yolunu açmıştır.

Yani hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararlarının verilmesi yasa ile yeniden mümkün kılınmış olup, ortadan kaldırılmamıştır. Böylece ortaya çıkan ya da çıkacak olan sorunların önüne geçilmiştir.

Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB) Yargıtay Kararları

1.    Yargıtay Ceza Genel Kurulu 20.03.2012 842-100;10.04.2012 479-145 ve 08.05.2012 449-186

Yargıtay’ın bu kararında bir kasten yaralama suçu meydana gelmiştir ve kasten yaralama suçunda sanığın mağdura basit tıbbi müdahale ile giderilebilecek bir yaralanma vermesi durumunda, mağdurun tedavi masraflarını talep etmediği ve zararının giderilmesi için herhangi bir girişimde bulunmadığı tespit edilmiştir. Ayrıca, sanıkların mağdurun zararlarını karşıladığına dair dosyada da bilgi bulunmamaktadır. Bu nedenle, CMK’nın 231. maddesi uyarınca hükmün açıklanmasının geri bırakılması için gerekli şartlardan biri olan mağdurun zararının giderilmesi şartı yerine getirilmediği sonucuna varılmıştır.

2.    Yargıtay 4. Hukuk Dairesi- K. 2017/4714

Yargıtay’ın bu kararında ceza mahkemesinin hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı, kesinleşmiş bir mahkûmiyet sayılmadığı gibi, TBK’nın 74. maddesi gereğince hukuk hâkimi açısından bağlayıcı olmadığına karar verilmiştir. İncelenen ceza dosyasında, hakaret suçunu oluşturan ifadelerin belirlenmediği ve davalıya yönelik tanık beyanlarının değerlendirilmediği görülmüştür. Bu nedenle, mahkeme davanın reddine karar vermesi gerekirken, davalıyı manevi tazminatla sorumlu tutan bir hüküm tesis etmiştir. Yargıtay verilen bu kararı bozmuştur.

Sıkça Sorulan Sorular

Denetim Süresi İçerisinde Adli Para Cezası Aldım HAGB Ne Olur?

Sanık hakkında verilen HAGB kararının kesinleşmesinden sonra uygulanan 5 yıllık denetim süresi içerisinde bir suç işlenip adli para cezası alınması halinde de HAGB kararı ortadan kaldırılarak hüküm açıklanacaktır. Yani denetim süresi içerisinde işlenen kasıtlı suçun, adli para cezası veya hapis cezası olmasının herhangi bir önemi bulunmamaktadır.

---

Adli Para Cezası hakkında da bilgi almak isterseniz, ilgili içeriğimizi ziyaret edebilirsiniz.

---

Denetim Süresi İçerisinde Şikayete Bağlı Suç İşledim HAGB Ne Olur?

Sanık, hakkında verilen HAGB kararının kesinleşmesinden sonra uygulanan 5 yıllık denetim süresi içerisinde şikâyete tabi yeni bir kasıtlı suç işlerse yine HAGB kararı ortadan kaldırılarak hüküm açıklanacaktır.

Yani söz konusu kasıtlı suçun şikâyete tabi olması veya re ’sen kovuşturulan bir suç olmasının herhangi bir önemi bulunmamaktadır.

Daha Önce İşlediğim Suçun Yargılaması Bitmedi HAGB Ne Olur?

Sanığın daha önce kasıtlı bir suç işlemesi ve yargılamasının devam etmesi, sonraki tarihli bir suçtan dolayı hakkında yürütülen ceza yargılaması neticesinde HAGB kararı verilmesini engellememektedir.

HAGB’yi Kabul Etmeme Hakkım Var Mı?

8. Yargı Paketi ile 01.06.2024 tarihinde yürürlüğe giren CMK m.231/6 hükmünde değişikliğe gidilerek “Sanığın kabul etmemesi halinde, hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmez.” hükmü madde metninden çıkarılmıştır.

Yani 01.06.2024 tarihi itibariyle artık sanığa HAGB’yi kabul edip etmediği sorulmayacak, diğer şartlar da sağlanıyorsa Hakim tarafından doğrudan HAGB kararı verilebilecektir. Ancak 01.06.2024 tarihinden önce hükmedilen HAGB kararlarında, sanığın kabul şartının aranmaya devam edeceği de unutulmamalıdır.

2. Kez HAGB Kararı Verilebilir Mi?

Hayır, çünkü Kanun’da aynı sanık hakkında ancak 1 kez HAGB kararı verilebileceği düzenlenmiştir.

HAGB Açıklanırken Hüküm Değiştirilebilir Mi?

Hayır, sanık hakkında verilen HAGB kararı açıklanırken hüküm fıkrası değiştirilememektedir.

HAGB İstinaf Edilir Mi?

01.06.2024 tarihi itibarıyla hükmedilen HAGB kararları, istinaf ve temyiz kanun yoluna tabidir.

HAGB İle Verilen Hapis Cezası Ertelenebilir Mi?

HAGB kararı ile verilen hükümde, mahkum olunan hapis cezası ertelenemez.

HAGB İle Verilen Hapis Cezası Seçenek Yaptırımlara Çevrilebilir Mi?

HAGB kararıyla verilen hapis cezası eğer kısa süreli (1 yıl veya daha az süreli) ise seçenek yaptırımlara çevrilemeyecektir.

HAGB Kararında 5 Yıllık Denetim Süreci Ne Zamandan İtibaren Başlar?

Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararında 5 yıllık denetim süreci kararın kesinleşmiş olduğu tarihten itibaren başlar.

HAGB Kararı Diğer Yargı Mercilerini Etkiler Mi?

Hayır, hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı diğer yargı mercilerini etkilemez. Ancak toplanan deliller ve gerçekleşen olaylar diğer yargı mercilerince dikkate alınabilir ve değerlendirilebilir.

Devlet Memuru Hakkında Verilen HAGB Kararı Memuriyete Engel Teşkil Eder Mi?

Kamu görevlisi için verilen hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı Danıştay’ın da yerleşik içtihadına göre memuriyete engel teşkil etmez. Zira bu süreçte sanık hakkında kesin bir hüküm verilmez.

HAGB Kararı Bozulursa Ne Olur?

Hükmün açıklanması kararı bozulduğu takdirde sanık hakkında açıklanmayan ceza açıklanır ve bunun için sanığa dava açılır.

Kaç Yıla Kadar HAGB Kararı Verilebilir?

2 yıl ve daha az süreli hapis cezası veya adli para cezası hakkında hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilebilir.

---

Adli Kontrol Nedir? konusu hakkında da bilgi almak isterseniz, içeriğimizi detaylı bir şekilde inceleyebilirsiniz.

---

HAGB Kararı Adli Sicile Eklenir Mi?

Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı adli sicile işlenmez, ayrı bir sisteme kaydedilir. Bu kaydı sadece ilgili kişiler örneğin hakimler veya savcılar görebilirler.

HAGB Kararında Yargılama Giderleri Sanığa Ödetilebilir Mi?

Hükmün açıklanmasının geri bırakılmasında yargılama giderleri sanığa ödetilebilir. Bu durum Ceza Muhakemesi Kanunu uyarınca düzenlenmiştir.

Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Sonrasında Suç İşlenirse Ne Olur?

Hükmün açıklanmasının geri bırakılması sonrasında suç işlenirse mahkemece hüküm açıklanır ve daha önce verilen cezanın uygulamasına geçilebilir.

HAGB Kararı Tamamen Kaldırıldı Mı?

Hayır, hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı tamamen kaldırılmamıştır. Zira kanun koyucu bu kurumun devamlılığını sağlamak amacıyla, anayasaya uygun birtakım düzenlemeler yaparak ortaya çıkan hak kayıplarını gidermiştir.

HAGB Kararı GBT’de Görünür Mü?

Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı GBT’de görünmez. Zira bu karar ayrı bir sisteme kaydedilir ve bu kaydı sadece ilgili kişiler görebilirler.

Af Çıkarsa HAGB Kararı Silinir Mi?

Af çıkarsa hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı silinmez. Zira hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı infaz edilemez.

Sanık HAGB Kararını Kabul Etmezse Ne Olur?

Yeni getirilen düzenleme ile sanık hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararını kabul etmese de mahkemece hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilebilir. Artık sanığın kabul beyanı bu kurumun uygulanması nezdinde bir önem taşımamaktadır.

2. Kez HAGB Karar Verilebilir Mi?

2.kez hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilebilir. Ancak bunun için denetim süresi bittikten sonra bu karar verilmelidir.

HAGB Kararı E-Devlette Görünür Mü?

Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı E-devlette görünebilir. Zira UYAP sisteminde açılan dosyalar içinde bu karar gözüküyorsa ve vatandaşlar da UYAP sistemine e-devlet yoluyla girdikleri takdirde bu kararı da görebilirler.

HAGB Bozulunca Para Cezasına Çevrilebilir Mi?

Evet, öngörülen yükümlülüklere uymayan kişi için hüküm açıklanmasıyla beraber cezası adli para cezasına çevrilebilir.

Uğranılan Zarar Bizzat Sanık Tarafından Mı Giderilmelidir?

Maddi zararın bizzat sanık tarafından giderilmesi gerekmeyip sanık adına ve onun bilgisi ve rızası ile üçüncü kişiler tarafından da tazmin, aynen iade veya eski hale getirme suretiyle giderilmesi mümkündür.

Mağdur Suçtan Dolayı Hukuk Mahkemesinde Manevi Tazminat Davası Açabilir Mi?

Suçtan zarar gören mağdur, ceza davasının yanında hukuk mahkemesinde uğradığı manevi zararın tazmini isteyebilir. Yargıtay da hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verildikten sonra suçtan zarar görenin ayrıca manevi tazminat davası açabileceğini kabul etmektedir. (Yargıtay 11. Ceza Dairesi, E.2016/8334, K.2018/7310)

Denetim Süresi İçinde Başka Bir Yükümlülüğe Karar Verilebilir Mi?

Mahkeme ayrıca sanık hakkında Ceza Muhakemesi Kanunu’nda sayılan diğer yükümlülüklerden tayin edebilir. Ancak bu yükümlülük tayini zorunlu değildir.

CMK m.231/8’e göre; Bu süre içinde bir yıldan fazla olmamak üzere mahkemenin belirleyeceği süreyle, sanığın denetimli serbestlik tedbiri olarak;

• Eğitim Programına Devam Etme: Sanığın bir meslek veya sanat sahibi olmaması hâlinde, meslek veya sanat sahibi olmasını sağlamak amacıyla bir eğitim programına devam etmesine karar verilebilir. Eğitim programının konusu; sanığın yaşı, varsa daha önce yaptığı iş, bilgi ve becerileri dikkate alınarak belirlenir.
• Gözetim Altında Ücret Karşılığı Çalıştırılma: Sanığın bir meslek veya sanat sahibi olması hâlinde, bir kamu kurumunda veya özel olarak aynı meslek veya sanatı icra eden bir başkasının gözetimi altında ücret karşılığında çalıştırılmasına karar verilebilir.
• Belirli Yerlere Gitmesinin Yasaklanması: Sanığın belli yerlere gitmekten yasaklanmasına, belli yerlere devam etmek hususunda yükümlü kılınmasına ya da takdir edilecek başka yükümlülüğü yerine getirmesine karar verilebilir.

Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararı Ne Zaman Yürürlükten Kalkacak?

Anayasa Mahkemesi kararında, ilgili iptal kararının Resmi Gazete’de yayımlanmasından başlayarak bir yıl sonra yürürlüğe girmesine hükmetmiştir.

Yani, 1 Ağustos 2024 itibariyle Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kurumu hukuk sistemimizden çıkarılmıştır.

Anayasa Mahkemesi, Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasını Neden İptal Etti?

Başvuru kararında özetle; HAGB kararı verilmesinin mağdurlar açısından yeterli giderim sağlamadığı, faillerin cezadan muaf tutulmasına yol açtığı ve devletin kişilerin maddi ve manevi varlığını koruma ve geliştirme şeklindeki yükümlülüğünü yerine getiremediği belirtilerek kuralın Anayasa’ya aykırı olduğu ileri sürülmüştür.

HAGB uygulanması, kovuşturma aşamasının henüz başında mahkumiyet hükmü verilmesi ihtimaline dayanarak, yargılama bitmeden kabul eden sanıklar için adeta “peşinen” kanun yolundan feragat anlamına geldiğinden bahisle Anayasanın 36. Maddesinde düzenlenen adil yargılanma hakkını ihlal etmektedir.

CMK m.231/5’e göre; Hükmün açıklanmasının geri bırakılması, müsadereye ilişkin hükümler hariç, kurulan hükmün sanık hakkında bir hukukî sonuç doğurmamasını ifade eder. Yani sanık hakkında HAGB kararı verilmiş olsa da yargılama sonucunda mülkiyet kamuya geçirilerek müsadere edilmektedir. Bu hüküm Anayasa’nın 35. Maddesinde hüküm altına alınan mülkiyet hakkını ihlal etmektedir. 

Anayasa’nın 17. Maddesinde; Herkesin, yaşama, maddi ve manevi varlığını koruma ve geliştirme hakkına sahip olduğu hüküm altına alınmıştır. Devlet’e de kişilerin maddi ve manevi varlıklarını koruması için yükümlülük getirilmiştir. AYM, suçla orantılı ceza verilmesini de bu kapsamda değerlendirerek HAGB kurumunun caydırıcı etki doğurmadığı ve hatta cezasızlık durumu oluşturduğu için, HAGB uygulamasında mağdurun rızası aranmadığı için bu uygulamanın mağdur bakımından yeterli olmadığına karar vererek Anayasa’nın 17. Maddesine aykırılıktan iptal etmiştir.

Özel olarak kamu görevlilerinin suç teşkil eden eylemleri açısından HAGB kurumu incelenmiş ve Anayasa’nın 17. Maddesine göre kamu görevlilerinin işkence, eziyet ve kötü muamele halini oluşturan eylemlerinin cezasız kalacağı gerekçesiyle aykırılık tespit etmiştir.

Burak Temizer Hukuk Bürosu HAGB Kararına Yönelik Hizmetlerimiz

---

HAGB kararı ile ilgili yaşadığınız sorunlarda, Burak Temizer Hukuk Bürosu’nun deneyimli İstanbul ceza avukatı kadrosu her zaman yanınızda yer almaktadır.

---

Burak Temizer Hukuk Bürosu müvekkillerinin haklarını koruyan ve onlara her konuda destek veren bir hukuk bürosudur. Burak Temizer Hukuk bürosuna güvenerek hükmün açıklanmasının geri bırakılması hakkındaki tüm yasal haklarınızın korunduğundan emin olabilirsiniz. Siz de sayfamızdaki iletişim bölümünden bizlere ulaşarak gereken hukuki yardımları alabilirsiniz.

NİSANUR CEBECİ
BUSE DİZ