HAGB yani “Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması”, sanık hakkında verilen cezanın 5 yıl denetim süresi boyunca kanunen belirlenen ve mahkemece belirlenen koşullara uyulması şartıyla bekletilmesidir. Yani devlet seni suçlu buldum cezanı belirledim ancak şu an için sonuç doğuracak şekilde açıklamıyor seni cezalandırmıyorum ve bu kararı açıklamayı 5 yıl geri bırakıyorum demektedir.
Aslında suçu sabit olup cezası da verilen kişi bu süreçte belirlenen şartlara uyarsa dava düşecektir, belirlenen şartlara uymazsa hüküm açıklanır, ceza verilir. Bu şekilde bir uygulamanın düzenlenmesinin altında yatan neden özellikle suç işleyen bireyleri rehabilite etmek ve topluma bu bireyleri yeniden kazandırmaktır.
Ancak hükmün açıklanmasının geri bırakılması müessesesini Anayasa Mahkemesi, bu kararın istinaf yoluna tabi olmaması nedeniyle Anayasa’nın 26.maddesinde yer alan hak arama hürriyetine aykırılık teşkil ettiği gerekçesiyle 1 Ağustos 2023’te Resmî Gazetede ilan ederek iptal etmiştir. Ancak yasa koyucu ise bu düzenlemenin ortadan kaldırılması yerine bu müesseseyi anayasaya uygun düzenleyerek varlığının devamlılığını sağlamıştır. Yani hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararlarının verilmesi yasa ile yeniden mümkün kılınmıştır.
Ceza Hukuku ile ilgili daha detaylı bilgi almak ve Ceza Hukuku alanındaki diğer konularda bilgi edinmek isterseniz, ilgili sayfayı ziyaret edebilirsiniz.
Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB) Nedir?
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması, sanık için verilen 2 yıl ve daha az süreli hapis cezasının veya adli para cezasının belli koşullara uyması şartıyla 5 yıl denetim içinde bekletilmesi ve sanığa bu süre içinde herhangi bir ceza verilmemesi anlamına gelir. Sanık, koşullara ve bu denetime uyarsa dava düşer, uymayı tercih etmezse hüküm açıklanır, ceza verilir.
Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasının (HAGB) Şartları Nelerdir?
Hükmün açıklanmasının geri bırakılmasının şartları şunlardır:
- Suçun Cezasının Miktarı: Hükmün açıklanmasının geri bırakılması için kişi 2 yıl veya daha az süreli hapis veya adli para cezası almalıdır.
- Sanığın Sicilinin Durumu: Sanık daha önce kasten işlenen bir suçtan dolayı hüküm giymemiş olmalıdır.
- Mahkemenin Kanaati: Mahkemede sanığın gelecekte suç işlemeyeceğine dair bir kanı oluşmalıdır.
- Kamu Zararının Giderilmesi Zorunluluğu: Sanığın işlemiş olduğu suç sebebiyle ortaya çıkan kamu zararının giderilmesi gereklidir.
Kamu Malına Zarar Verme Suçu konusu hakkında da bilgi almak isterseniz, içeriğimizi inceleyebilirsiniz.
Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB) Kararına Hükmedilmesinin Sonuçları
Mahkemece hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verildiğinde hâkim, sanık hakkında bir ceza verir ancak bu ceza hemen sonuç doğurmaz ve 5 yıllık bir denetim sürecine sanık sokulur ve denetimli serbestlik süreci başlar. Bu süreçte sanığa bazı yükümlülükler uygulanabilir. Örneğin; suç işlememe, rapor verme veya belli programlara katılma gibi yükümlülükler belirlenebilir. Sanık verilen bu tedbirlere uygun davranırsa davası düşer ve ceza almaz, uygun davranmazsa sanık hakkında verilen hüküm açıklanır ve sanığa ceza verilir.
Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB) Kararına Karşı İtiraz Edilebilir Mi?
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararına karşı 01/06/2024 tarihinden itibaren istinaf yoluna, istinafta verilen kararlar için de temyiz yoluna başvurulabilir. 01/06/2024 tarihinden öncesinde ise itiraz yoluna gidilebilir ve bu itiraz hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararını veren mahkemeye bir dilekçe ile yapılır. Bu süreçte asliye ceza mahkemelerince verilen hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararına karşı asliye ceza mahkemesinin bağlı olduğu bir üst ağır ceza mahkemesine, ağır ceza mahkemesince verilen hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararına karşı takip eden ağır ceza mahkemesine, eğer ki o yerde 1 tane ağır ceza mahkemesi varsa en yakın ağır ceza mahkemesine itirazlar yapılır.
Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararı Mı Yoksa Cezanın Ertelenmesi Kararı Mı Sanığın Lehine Olur?
Hapis cezasının ertelenmesi kararı, anında sonuç doğuran bir karardır. Öte yandan, hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı ise anında sonuç doğurmaz, ileriki bir zamanda etkisini gösterir. Bu nedenle, hapis cezası ertelendiğinde durumda sanık cezasını infaz ettiğinden, infaz aşamasında çeşitli kısıtlamalarla karşılaşacak ve birtakım haklarını kullanamayacaktır.
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararında ise mahkemenin verdiği tedbir kararına uyulduğu takdirde herhangi bir kısıtlamaya sanık tabi tutulamayacaktır. Tüm bunlar değerlendirildiğinde somut olayın özelliği göz önünde de tutularak hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararının sanık lehine olduğu söylenebilir.
Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararı Verilemeyecek Suçlar
Aşağıdaki suçlar hakkında hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilemez:
- 2 yıl ve üstü hapis cezası veya adli para cezasını gerektiren suçlar,
- İmar kirliliğine sebep olma suçu,
- İcra, iflas kanununda yer alan suçlar,
- Anayasa’nın 174.maddesindeki inkılap kanunları hakkındaki suçlar,
- Sporda şiddet ve düzensizliğin önlenmesi dair kanun çerçevesinde işlenen suçlar,
- Disiplin mahkemeleri kuruluşu, yargılama usulü, disiplin suç ve cezaları hakkında kanun çerçevesinde işlenen suçlar,
- Disiplin hapsi veya tazyik hapsine neden olacak davranışların oluşturduğu suçlar.
Anayasa Mahkemesinin Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Hakkında Verdiği İptal Kararı
Trabzon 2. Asliye Ceza Mahkemesi Anaysa Mahkemesine hükmün açıklanmasının geri bırakılması ile ilgili bir itiraz başvurusunda bulunmuştur. Anayasa mahkemesi ise, hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararını istinaf yoluna tabi olmaması nedeniyle Anayasa’nın 26.maddesinde yer alan hak arama hürriyetine aykırılık teşkil ettiği gerekçesiyle 1 Ağustos 2023’te Resmî Gazetede ilan ederek iptal etmiş olmasına rağmen yasa koyucu ise bu düzenlemenin ortadan kaldırılması yerine bunu anayasaya uygun olarak düzenleyerek uygulamaya devam edilmesinin yolunu açmıştır.
Yani hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararlarının verilmesi yasa ile yeniden mümkün kılınmış olup, ortadan kaldırılmamıştır. Böylece ortaya çıkan ya da çıkacak olan sorunların önüne geçilmiştir.
Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB) Yargıtay Kararları
1. Yargıtay Ceza Genel Kurulu 20.03.2012 842-100;10.04.2012 479-145 ve 08.05.2012 449-186
Yargıtay’ın bu kararında bir kasten yaralama suçu meydana gelmiştir ve kasten yaralama suçunda sanığın mağdura basit tıbbi müdahale ile giderilebilecek bir yaralanma vermesi durumunda, mağdurun tedavi masraflarını talep etmediği ve zararının giderilmesi için herhangi bir girişimde bulunmadığı tespit edilmiştir. Ayrıca, sanıkların mağdurun zararlarını karşıladığına dair dosyada da bilgi bulunmamaktadır. Bu nedenle, CMK’nın 231. maddesi uyarınca hükmün açıklanmasının geri bırakılması için gerekli şartlardan biri olan mağdurun zararının giderilmesi şartı yerine getirilmediği sonucuna varılmıştır.
2. Yargıtay 4. Hukuk Dairesi- K. 2017/4714
Yargıtay’ın bu kararında ceza mahkemesinin hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı, kesinleşmiş bir mahkûmiyet sayılmadığı gibi, TBK’nın 74. maddesi gereğince hukuk hâkimi açısından bağlayıcı olmadığına karar verilmiştir. İncelenen ceza dosyasında, hakaret suçunu oluşturan ifadelerin belirlenmediği ve davalıya yönelik tanık beyanlarının değerlendirilmediği görülmüştür. Bu nedenle, mahkeme davanın reddine karar vermesi gerekirken, davalıyı manevi tazminatla sorumlu tutan bir hüküm tesis etmiştir. Yargıtay verilen bu kararı bozmuştur.
Sıkça Sorulan Sorular
Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararında 5 Yıllık Denetim Süreci Ne Zamandan İtibaren Başlar?
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararında 5 yıllık denetim süreci kararın kesinleşmiş olduğu tarihten itibaren başlar.
Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararı Diğer Yargı Mercilerini Etkiler Mi?
Hayır, hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı diğer yargı mercilerini etkilemez. Ancak toplanan deliller ve gerçekleşen olaylar diğer yargı mercilerince dikkate alınabilir ve değerlendirilebilir.
Devlet Memuru Hakkında Verilen Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararı Memuriyete Engel Teşkil Eder Mi?
Kamu görevlisi için verilen hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı Danıştay’ın da yerleşik içtihadına göre memuriyete engel teşkil etmez. Zira bu süreçte sanık hakkında kesin bir hüküm verilmez.
Hükmün Açıklanması Kararı Bozulursa Ne Olur? (HAGB Kararı Bozulursa Ne Olur?)
Hükmün açıklanması kararı bozulduğu takdirde sanık hakkında açıklanmayan ceza açıklanır ve bunun için sanığa dava açılır.
Kaç Yıla Kadar Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararı Verilebilir?
2 yıl ve daha az süreli hapis cezası veya adli para cezası hakkında hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilebilir.
Adli Kontrol Nedir? konusu hakkında da bilgi almak isterseniz, içeriğimizi detaylı bir şekilde inceleyebilirsiniz.
Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararı Adli Sicile Eklenir Mi? (HAGB Kararı Adli Sicile İşler Mi?)
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı adli sicile işlenmez, ayrı bir sisteme kaydedilir. Bu kaydı sadece ilgili kişiler örneğin hakimler veya savcılar görebilirler.
Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasında Yargılama Giderleri Sanığa Ödetilebilir Mi?
Hükmün açıklanmasının geri bırakılmasında yargılama giderleri sanığa ödetilebilir. Bu durum Ceza Muhakemesi Kanunu uyarınca düzenlenmiştir.
Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Sonrasında Suç İşlenirse Ne Olur?
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması sonrasında suç işlenirse mahkemece hüküm açıklanır ve daha önce verilen cezanın uygulamasına geçilebilir.
Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararı Tamamen Kaldırıldı Mı?
Hayır, hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı tamamen kaldırılmamıştır. Zira kanun koyucu bu kurumun devamlılığını sağlamak amacıyla, anayasaya uygun birtakım düzenlemeler yaparak ortaya çıkan hak kayıplarını gidermiştir.
Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararı GBT’de Görünür Mü?
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı GBT’de görünmez. Zira bu karar ayrı bir sisteme kaydedilir ve bu kaydı sadece ilgili kişiler görebilirler.
Af Çıkarsa Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararı Silinir Mi?
Af çıkarsa hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı silinmez. Zira hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı infaz edilemez.
Sanık Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararını Kabul Etmezse Ne Olur?
Yeni getirilen düzenleme ile sanık hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararını kabul etmese de mahkemece hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilebilir. Artık sanığın kabul beyanı bu kurumun uygulanması nezdinde bir önem taşımamaktadır.
2.Kez Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasına Karar Verilebilir Mi?
2.kez hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilebilir. Ancak bunun için denetim süresi bittikten sonra bu karar verilmelidir.
Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararı E-Devlette Görünür Mü?
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı E-devlette görünebilir. Zira UYAP sisteminde açılan dosyalar içinde bu karar gözüküyorsa ve vatandaşlar da UYAP sistemine e-devlet yoluyla girdikleri takdirde bu kararı da görebilirler.
Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Bozulunca Para Cezasına Çevrilebilir Mi?
Evet, öngörülen yükümlülüklere uymayan kişi için hüküm açıklanmasıyla beraber cezası adli para cezasına çevrilebilir.
Burak Temizer Hukuk Bürosu Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasına Yönelik Hizmetlerimiz
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması ile ilgili tüm sorunlarınız için bize ulaşın!
Burak Temizer Hukuk bürosu müvekkillerinin haklarını koruyan ve onlara her konuda destek veren bir hukuk bürosudur. Burak Temizer Hukuk bürosuna güvenerek hükmün açıklanmasının geri bırakılması hakkındaki tüm yasal haklarınızın korunduğundan emin olabilirsiniz. Siz de sayfamızdaki iletişim bölümünden bizlere ulaşarak gereken hukuki yardımları alabilirsiniz.
NİSANUR CEBECİ
