Mühür Bozma Suçu Nedir? Mühür Kırmanın Cezası

Mühür bozma suçu ne demek? Mühür kırma suçunun cezası nedir? 5237 sayılı TCK’da “Kamu Güvenine Karşı Suçlar” arasında düzenleme alanı bulmuştur. TCK’nın 203. maddesi, kanun veya yetkili makamların emri uyarınca bir şeyin saklanmasını veya korunmasını sağlamak için konulan mührü kaldıran veya konuluş amacına aykırı hareket eden kişi bakımından cezai düzenleme içermektedir. Suçun koruduğu hukuki değer karma nitelik arz etmektedir. Fakat asıl koruma devlet otoritesinin korunmasıdır. Kamu otoritesine duyulan güven, mühürlenmiş yer veya eşyanın mevcut haliyle korunacağı ve bu duruma müdahale edilmeyeceği yönündeki toplumsal inançtır.

Mühür Bozma Suçu Nedir?

Suçun işlenmesi için fiilen mührün varlığı gerekir. Suçun işlenmesindeki temel unsur, eşyayı koruma amacıyla konulan mühür ve mühürlenen eşyadır. Mührün gerçekten yerleştirildiğini kanıtlamak için yasal prosedüre uygun bir mühürleme tutanağına ihtiyaç vardır. Bu tutanak, suçun işlendiğine dair en önemli kanıtlardan biridir. Ancak tutanak tek başına yeterli değildir. Mührün söz konusu korunacak eşyaya yerleştirilmiş olması da gereklidir.

Sonuç olarak mühürleme işlemi yasal bir temele dayanmalı ve ilgili kişiye usulüne uygun şekilde bildirilmelidir. Mühürleme işlemi, bir şeyin saklanması veya varlığının aynen korunmasını sağlama amacı taşımalıdır. TCK madde 203 anlamında suç sayılabilmesi için kanunda belirtilen amaca uygun olarak mühürleme işlemi yapılmalıdır. Madde metninde kanun ve yetkili makamların emri uyarınca mühürleme işlemi yapılabileceği öngörülmüştür.

Kanunun öngörmediği bir makam tarafından ya da özel kişi tarafından yapılan mühürleme işlemi hukuken geçerli olmayacaktır. Bu yüzden yasal prosedür izlenerek yürütülmeyen mühürleme işleminden mühür bozma halinde mühür bozma suçu gündeme gelmeyecektir. Mühür bozma suçunda fail genellikle mühürlenen eşya ile ilişkisi olan herhangi bir kişi olarak karşımıza çıkar. Mührün amacına aykırı hareket eden kişi faildir. Mührün bozulması ile zarar gören kişi mağdur olarak karşımıza çıkar. Konulan mührü kaldırma veya konuluş amacına aykırı eylemler ile suç işlenmiş kabul edilir.

---

Ceza Hukuku ile ilgili daha detaylı bilgi almak ve Ceza Hukuku alanındaki diğer konularda bilgi edinmek isterseniz, ilgili sayfayı ziyaret edebilirsiniz.

Mühür Bozma Suçu Cezası Nedir?

TCK madde 203’e göre kanun veya yetkili makamların emri uyarınca bir şeyin saklanmasını veya varlığının aynen korunmasını sağlamak için konulan mührü kaldıran veya konuluş amacına aykırı hareket eden kişi, altı aydan üç yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır. Kanun bu suç bakımından hapis cezası ve adli para cezası öngörmüştür. Hapis cezası ve adli para cezası aynı anda hüküm doğurmaz. Fail bir yaptırıma tabi tutulur.  Hapis cezasının seçilmesi halinde, suçun ağırlığına bağlı olarak 6 ay ile 3 yıl arasında değişen bir hapis cezası verilir ve bu ceza adli para cezasına çevrilemez.

Mühür Bozma Suçu Nasıl İşlenir?

Mührün fiziksel olarak tahrip edilmesi, zarar görmesi, koparılması veya değiştirilmesi gibi eylemler ile  mühür bozma suçu işlenebilir. Mührün amacına uygun olmayan kullanımlarla da suçun meydana gelmesi mümkündür. Örneğin mühürlenen bir taşınmazda mührün kırılmadan taşınmazın kullanılması ile de mühür bozma suçu gündeme gelecektir. Mühür bozma suçu, kasten işlenen suçlardan biridir.

Kişinin mühürleme işleminin kanun veya yetkili makamların emri ile yapıldığını ve bu mühürlemenin eşyanın ya da yerin mevcut durumunu koruma veya saklama amacı güttüğünü ve bu amaca aykırı fiillerin  suç oluşturduğunu bilmesi gerekmektedir. Dolayısıyla kişinin mühürlenmiş eşyada bulunan mührü kaldırması, mührü kırması ya da mühürleme amacına aykırı olarak kullanmaya devam etmesi suçun varlığına işarettir. Bu nedenle suçun oluşması için failin kastı yeterlidir.

Mühür Bozma Suçunun Özel Görünüş Şekilleri

Teşebbüs

TCK madde 35 suça teşebbüsü düzenlemiştir. Kanuna göre kişi, işlemeyi kastettiği bir suçu elverişli hareketlerle doğrudan doğruya icraya başlayıp da elinde olmayan nedenlerle tamamlayamaz ise teşebbüsten dolayı sorumlu tutulur.  Mühür bozma suçu ise tamamlanmış bir suç olarak kabul edilir. Dolayısıyla teşebbüs hükümleri uygulanmaz. Ek olarak mühür bozma suçunda suçun tamamlanması için zarar veya somut bir tehlike meydana gelmesi gerekmez. Hukuken korunan menfaate yönelik fiilin gerçekleştirilmesi suçu oluşturur.

İştirak

Suça iştirak, bir kişi tarafından işlenebilecek bir suçun işbirliği yapmak suretiyle birden fazla kişi tarafından birlikte işlenmesidir. TCK madde 37’ye göre suçun kanuni tanımında yer alan fiili birlikte gerçekleştiren kişilerden her biri, fail olarak sorumlu olur. Bir başkasını aracı olarak kullanan kişi de fail olarak sorumlu tutulmaktadır.

Mühür bozma suçunda iştirak mümkündür.  Mühür bozma suçuyla ilgili olarak iştirak edenlerin cezai sorumluluğu kanunda öngörülmüştür.

İçtima

İçtima, tek bir hareketle birden fazla farklı suçun oluşması anlamına gelmektedir.  TCK’ya göre mühür bozma suçunun  tek başına veya başka suçlarla içtimai bir şekilde işlenmesi mümkündür.

Sanık hakkında mühür bozma ve elektrik hırsızlığı suçlarından verilen 08.06.2011 tarihli hüküm, Cumhuriyet savcısı tarafından temyiz edilmiştir. Ancak, aynı ilamda “elektrik hırsızlığı” suçundan kurulan hüküm, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 27.07.2012 tarihli yazısıyla 6352 sayılı Yasanın geçici 2/1-2. maddeleri uyarınca yeniden değerlendirilmesi için iade edilmiş ve “mühür bozma” suçundan ise yeniden hüküm kurulmadığından, Cumhuriyet savcısının 08.06.2011 tarihli ilk hükme yönelik yaptığı temyiz incelenmiştir.

5237 sayılı TCK’nın 203. maddesinde düzenlenen mühür bozma suçu, “mührün koruduğu hukuki değere karşı ve mührün konuluş amacına aykırı hareket edilmesiyle” işlenen, neticesi harekete bitişik bir suçtur. Mührün konuluş amacına aykırı olarak elektrik kullanılmaya başlanmasıyla suç işlenmiş sayılır. Bundan sonra elektrik kullanmaya devam edilmesi, elektriğin sayaçtan geçmemesi halinde, TCK’nın suç tarihinde yürürlükte bulunan 142/1-f maddesinde düzenlenen elektrik enerjisi hakkında hırsızlık suçunu oluşturur.

Mühür bozma suçu, gerek suç tarihinde yürürlükte bulunan 5237 sayılı TCK’nın 142/1-f maddesindeki elektrik enerjisi hakkında hırsızlık, gerekse sonradan yürürlüğe giren 6352 sayılı Yasa ile değişik 5237 sayılı TCK’nın 163/3. maddesindeki karşılıksız yararlanma suçunun unsuru değildir. Mühür bozma suçu ile diğer suçlar arasında gerçek içtima hükümleri uygulanmalıdır. Bu nedenle, yargılamaya devam edilerek sanığın hukuki durumunun değerlendirilmesi gerekirken fikri içtima kuralı gereği sanık hakkında mühür bozma suçundan ceza verilmesine yer olmadığına karar verilmesi yasaya aykırıdır. Cumhuriyet savcısının temyiz itirazları yerinde görüldüğünden, sair yönleri incelenmeyen hükmün bu sebepten dolayı 5320 sayılı Yasanın 8/1. maddesi gereğince uygulanması gereken 1412 sayılı CMUK’nun 321. maddesi uyarınca bozularak, 28.10.2014 tarihinde oybirliği ile karar verilmiştir. (Yargıtay 11. Ceza Dairesi, E.2014/7046, K. 2014/17693, T.  28.10.2014)

Mühür Bozma Suçunun Başka Suçlarla İşlenmesi

Mühür bozma suçunun farklı suçlarla birlikte işlenmesi söz konusu olabilir.  Örneğin mühürlenmiş bir konuta konut sahibi veya konutta oturma hakkı olan kişiler dışında birinin mührü kırarak içeri girmesi durumunda fail hem mühür bozma suçu hem de konut dokunulmazlığı suçunu işlemiş olur.  Bu durumda içtima hükümleri uygulama alanı bulur.

---

Konut Dokunulmazlığının İhlali ile ilgili de bilgi almak isterseniz, ilgili bağlantıdan içeriğimize ulaşabilirsiniz.

---

Mühürlenmiş binada inşaata devam edilmesi durumunda da zincirleme suç hükümleri uygulanabilir. Yargıtay 4. Ceza Dairesi, binanın mühürlenmesinden sonra inşaata devam edilmesi halinde failin, Türk Ceza Kanunu madde 203’de yer alan mühür bozma suçundan dolayı cezalandırılması gerektiğine karar vermiştir. TCK madde 203, kamu otoritesi tarafından konulan mühürlerin bozulmasını veya kaldırılmasını suç olarak tanımlamakta ve bu suçu işleyenlerin cezalandırılmasını öngörmektedir. Özetle mühürlenmiş bir binada inşaata devam edilmesi TCK madde 203’ün ihlali anlamına gelmekte ve failin cezai sorumluluğunu doğurmaktadır.  (Yargıtay 4. Ceza Dairesi, E. 2013/42206, K.2014/32856, T. 13.11.2014)

Binanın mühürlenmesinden sonra inşaata devam edilmesi, TCK madde 203 kapsamındaki mühür bozma suçunu da oluşturur. TCK madde 184 ile madde 203 arasındaki ilişki değerlendirilmelidir:

Mühür kaldırılmadan inşaata devam edilmesi:  TCK madde 184/1’e göre yapı ruhsatiyesi alınmadan veya ruhsata aykırı olarak bina yapan veya yaptıran kişi, bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Kişi tarafından hem TCK madde 184 hem de  madde 203 ihlal edilmiştir ve fikri içtima uygulanır. Zincirleme suç hükümleri ile ceza artırılabilir.

Mühür kaldırılarak inşaata devam edilmesi: TCK madde 184/1 ve madde 203 arasında gerçek içtima uygulanır ve kişiye her iki suçtan ayrı ayrı ceza verilir.

Özetle fikri içtima durumunda, kişi işlediği tek bir fiille birden fazla farklı suçun oluşmasına sebep olmaktadır. Ve kişi en ağır cezayı gerektiren suçtan dolayı cezalandırılır. Gerçek içtima durumunda ise failin işlediği suç sayısı kadar ceza verilmesi öngörülmüştür.

Elektrik Sayacındaki Mühür Bozulursa Ne Olur? Elektrik Sayacındaki Mührü Açmak Suç Mu?

Özetle, özelleştirilmiş elektrik hizmetleri kapsamında mühür bozma suçu meydana gelmez. Çünkü devlet otoritesi ve kamu idaresi tarafından konulan bir mührün mevcudiyeti söz konusu değildir. Mevcudiyeti söz konusu olmaması nedeniyle, özel şirketlerin koyduğu mührün bozulmasının suça dönüşmeyeceği açıktır. Ancak burada başkaca suçlar oluşabilecektir. Kaçak elektrik kullanımı, nitelikli hırsızlık gibi suçların oluşması söz konusudur.

Devlet, geçmişte elektrik dağıtım ve satışını Kamu İktisadi Teşebbüsleri ve bunlara bağlı kuruluşlar aracılığıyla gerçekleştirirken bu hizmetler özelleştirme sürecinde dağıtım ve perakende satış lisansı sahibi özel şirketlere devredilmiştir.

Yargıtay Kararı 11. Ceza Dairesi E.2015/6073, K. 2016/8670, T. 21.12.2016 

“Elektrik ve doğalgazın dağıtım ve satışının Kamu İktisadi Teşebbüsleri tarafından yapıldığı dönemlerde ve özelleştirme sürecinde, usulsüz veya kaçak kullanım tespitleri üzerine yapılan mühürleme işlemlerine aykırı davranışların TCK’nın 203. maddesi kapsamında suç teşkil ettiği açıktır.

Ancak, elektrik ve doğalgaz dağıtım ve satışının özelleştirilmesiyle birlikte lisans sahibi özel şirketlerce yapılan mühürleme işlemleri ve bu işlemlere aykırı davranışların ceza hukuku açısından yeniden değerlendirilmesi gerekmektedir.

Mühür bozma suçunun oluşması için, mühürleme yetkisinin kanuni bir dayanağı olmalıdır. Ne 4046 sayılı Kanun’da, ne 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’nda, ne de 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’nda, özelleştirme sonrasında özel şirketlere mühürleme yetkisi verildiği ve buna aykırı davranışların TCK’nın 203. maddesi kapsamında değerlendirileceğine dair bir hüküm bulunmaktadır.

4628 sayılı Kanun’a dayanılarak çıkarılan “Elektrik Piyasası Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği”nin 13/3. maddesi, dağıtım lisansı sahibi tüzel kişilerin kaçak elektrik kullanımını tespit edip elektriği keserek Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunabileceğini belirtmektedir. Ancak bu düzenleme, Anayasa’nın 38 ve TCK’nın 2. maddeleri karşısında, özel bir şirketin uyguladığı mührün bozulmasını suç haline getirmez.

Somut olaya gelecek olursak Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından gönderilen yazıda, suça konu mühürleme tutanağını düzenleyen … Elektrik Dağıtım A.Ş.’nin özelleştirmesinin suç tarihinden önce kesinleştiği belirtilmiştir. Bu nedenle, adı geçen şirketin kamusal yetki kullanma hakkı bulunmadığından, kamusal yetkiyi kullanan bir makam tarafından konulmuş mühürleme işlemi olmadığı için sanığa yüklenen “mühür bozma” suçunun yasal unsurları oluşmamıştır. Bu durum göz önüne alınmadan sanığın mahkumiyetine karar verilmesi yasaya aykırıdır. Cumhuriyet savcısı ve sanığın temyiz itirazları yerinde görülmüş olup, hükmün bu sebeplerle bozulmasına oybirliğiyle karar verilmiştir. ”

Mühür Bozma Suçunda Soruşturma ve Kovuşturma Evresi, Mühür Bozma Suçunda Ceza Davası

Mühür bozma suçu, Türk Ceza Kanunu’nda şikayete bağlı olmayan ve re’sen soruşturulması gereken bir suç olarak düzenlenmiştir. Bu nedenle Cumhuriyet savcılığı, suçun işlendiğine dair bir ihbar veya şikayet olmadan soruşturma başlatma yetkisine sahiptir.

Mühür bozma eylemi tespit edilmişse bu eylem mühürleme tutanağı veya diğer belgelerle belgelendirilir. Cumhuriyet başsavcılığı, mühür bozma eylemine ilişkin olarak kolluğa bir müzekkere yazar, kolluğa soruşturma başlatma talimatı verilir. Şüphelinin ifadesine başvurulur. Mühür bozma eylemine ilişkin delillerin toplanması gerçekleştirilir. Şüphelinin bu suçu işlediğine ilişkin yeterli delil elde edilirse Cumhuriyet savcısı iddianame hazırlar ve iddianamenin kabulü ile yargılama süreci başlar.

Mühür Bozma Suçunda Zamanaşımı Nedir?

TCK madde 66’ya göre mühür bozma suçunda dava zamanaşımı süresi sekiz yıldır. TCK madde 68’e göre ceza zamanaşımı ise on yıldır. Dava zamanaşımı, bir suçun işlendiği tarihten itibaren belirli bir süre içinde dava açılmadığı veya açılan davanın yasal süre içinde sonuçlandırılmadığı durumlarda, devletin cezalandırma yetkisinden feragat etmesi ve ceza davasının düşmesidir.  Ceza zamanaşımı ise kesinleşen mahkumiyet kararının belirli bir süre içinde infaz edilememesi halinde hükümlü hakkında mahkumiyet hükmünün infazından vazgeçilmesidir. Ceza zamanaşımı devletin cezalandırma yetkisini sona erdirir.

Mühür Bozma Suçunda Görevli ve Yetkili Mahkeme

Mühür bozma suçunda görevli mahkeme Asliye Ceza Mahkemesidir. Yetkili mahkeme ise suçun işlendiği yer mahkemesidir.

Sıkça Sorulan Sorular

Mühür bozma suçu şikayete tabi midir?

Mühür bozma suçu, Türk Ceza Kanunu’nun 203. maddesinde “Kamu Güvenine Karşı Suçlar” başlığı altında düzenlenme alanı bulmuştur.  Kamu güvenine karşı işlenen suçlar ise şikayete bağlı suçlar değildir. Dolayısıyla mühür bozma suçu da şikayete bağlı değildir.

Mühür kırmanın cezası nedir?

TCK madde 203’e göre mühür bozma suçunun faili altı aydan üç yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır.

Mühür bozma suçunda etkin pişmanlık var mı?

Mühür bozma suçu, kamu güvenine karşı işlenen suçlar arasında yer aldığı için etkin pişmanlık hükümleri uygulama alanı bulmayacaktır.

Mühür bozma suçunda uzlaşma mümkün mü? Mühür bozmada uzlaşma var mı?

Uzlaşma, suç mağduru ile sanık arasında gerçekleşen bir anlaşmadır.  Kamu güvenine karşı işlenen suçlar arasında yer alan mühür bozma suçunda uzlaşma mümkün değildir.

---

Ceza Hukukunda Uzlaştırma konusu ile ilgili de bilgi almak isterseniz, içeriğimizi ziyaret edebilirsiniz.

---

Mühür bozma suçu zamanaşımına tabi midir?

Mühür bozma suçunda dava zamanaşımı süresi 8 yıldır. Suçun işlenmesinden itibaren 8 yıl içinde dava açılması gerekir. Dava zamanaşımı süresi içinde şikayete gerek olmaksızın suç re’sen soruşturulabilir.

Mühür bozma cezası para cezasına çevrilebilir mi?

Mühür bozma suçu kapsamında verilen hapis cezası adli para cezasına çevrilemez.

Mühür bozma suçu iştirak halinde işlenebilir mi?

Mühür bozma suçu, birden fazla fail tarafından işlenebilmesi mümkündür. Birden fazla kişi ile işlenmesi durumunda suça katılan herkes fail sıfatına haiz olur.

Mühür bozma cezası adli sicil kaydına işlenir mi?

Mühür bozma suçundan dolayı verilen hapis cezası veya adli para cezası failin adli sicil kaydına ceza kesinleştiğinde işlenir.

Mühür kırmak suç mu?

Evet, mühür kırmak suçtur ve bu suç Türk Ceza Kanunu’nun 203. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre mührü kaldıran veya konuluş amacına aykırı hareket eden kişi, altı aydan üç yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır.

Elektrik sayacındaki mühür izinsiz bozulursa ne olur?

TCK madde 203 kapsamında mühür bozma suçu meydana gelir. TCK madde 203’e göre kanun veya yetkili makamların emri uyarınca bir şeyin saklanmasını veya varlığının aynen korunmasını sağlamak için konulan mührü kaldıran veya konuluş amacına aykırı hareket eden kişi, altı aydan üç yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır.

Doğalgaz sayacındaki mühür izinsiz bozulursa ne olur?

TCK madde 203 kapsamında mühür bozma suçu meydana gelir. TCK madde 203’e göre kanun veya yetkili makamların emri uyarınca bir şeyin saklanmasını veya varlığının aynen korunmasını sağlamak için konulan mührü kaldıran veya konuluş amacına aykırı hareket eden kişi, altı aydan üç yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır.

Mühür kırmak memuriyete engel midir?

Türk Ceza Kanunu’nun 203. maddesi uyarınca verilecek ceza 1 yılın üstünde olursa ve ceza kesinleşirse mühür bozma suçu memuriyete engel teşkil eder.

Hukuka uygun mühürleme işlemi nedir?

TCK madde 203’e göre hukuka uygun bir mühürleme işleminden söz edebilmek için bir şeyin saklanması veya varlığının aynen korunması için mührün yetkili makamlarca konulması gerekir.  Yani mühürleme işlemi  ve amacı kanuna dayanmalıdır. Hukuka uygun bir mühürleme işlemi yoksa mühür bozma suçu da gündeme gelmeyecektir.

Mühürleme işlemine karşı iptal davası açılabilir mi?

Mühürleme işlemi idari bir işlem olduğu için bu işleme karşı idari yargıda iptal davası açılabilir. Mühürleme işleminin hukuka aykırı olduğu iddia ediliyorsa idare mahkemesinde iptal davası açılarak hukuki denetim talep edilebilir.

Mühür bozma işleminde hukuka uygunluk koşulu varsa mühür bozma suçu oluşur mu?

Mühür bozma işleminde hukuka uygunluk koşulu varsa mühür bozma suçu oluşmaz. Hukuka uygun bir neden mevcudiyetinde işlenen fiil hukuka aykırı sayılmaz ve dolayısıyla fiil suç teşkil etmez. Örneğin; meşru savunma, zorunluluk hali, hata veya bir hakkın kullanılması gibi durumlar hukuka uygunluk nedenleridir. Hukuka uygunluk nedenlerinde fiilin suç oluşturmadığı kabul edilir.

Sonuç

Mühür bozma suçunu ama isteyerek ama istemeden işlemiş olabilirsiniz. Gerek soruşturma yani ifade verme aşamasındaysanız gerekse de hakkınızda bir ceza davası açılmış ise hiç vakit kaybetmeden bir ceza avukatından destek almanızı tavsiye ederiz. Unutmamanız gereken şudur ki; özgürlüğünüz ve adli sicil kaydınız her şeyden daha değerlidir. Ofisimiz uzman ceza avukatlarından oluşan kadrosuyla bir telefon uzağınızdadır.

HATİCE UYĞUN

BURAK TEMİZER HUKUK BÜROSU