Ara

Halkı Yanıltıcı Bilgiyi Alenen Yayma Suçu ve Cezası

Halkı Yanıltıcı Bilgiyi Alenen Yayma Suçu ve Cezası

Halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayıma suçu, korku ve panik yaratmak maksadı ile kamu düzenini sarsmak ve ülkenin hem iç hem de dış güvenliğini bozmak için işlenmekte, bu kapsamda Türk Ceza Kanunu’nun “Topluma Karşı Suçlar” kategorisinde yer almaktadır. Biz de içeriğimizde halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma suçu ile ilgili tüm detaylardan bahsederek size bilgilendirmeye çalışacağız.

Günümüz teknolojisinin gelişmiş düzeyde olmasından kaynaklı iletişim ve sosyal medya aracılığı ile işlenen suçlar da atmıştır. Gerek internet üzerinden gerek çeşitli sosyal medya araçlarını kullanmak suretiyle kötü niyetli kişiler tarafından bilgi çarpıtması sıkça karşılaşılan bir sorundur. Halk arasında sırf endişe, korku veya panik yaratmak maksadıyla yanlış, çarpıtılmış, doğru olmayan kirli bilgiler halkı yanlış yönlendirmek amacıyla kasıtlı olarak yayılmaktadır. Genel anlamda bu bilgi çarpıtmasına dezenformasyon denilmektedir.

Bu kapsamda dezenformasyonla mücadele adına halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma suçu, Türk Ceza Kanunu’nun “Topluma Karşı Suçlar” bölümünde “Kamu Barışına Karşı Suçlar” başlığı altında 217/A maddesiyle yaptırım altına alınmak suretiyle düzenlenmiş olan bir suçtur.

Düzenlendiği başlıktan da anlaşılacağı üzere halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma suçunda  korunan hukuki değer kamu barışı ve toplumun menfaatidir ve huzurudur.

Halkı yanıltıcı bilginin alenen yayılması suçunda korunan hukuki değer olan toplumun huzuru ve menfaati açısından bu suçla ifade özgürlüğünü kısıtlamayacak şekilde doğru ve etkili bir mücadele büyük önem arz etmektedir.


Ceza Hukuku alanında daha fazla bilgi elde etmek ve Ceza Hukuku alanındaki suçlar ile ilgili tüm detayları öğrenmek isterseniz, kategorimizi ziyaret edebilirsiniz.


Dezenformasyon Nedir?

Dezenformasyon; kötü niyetli kişiler tarafından kamuoyunu yanlış yönlendirmek ve aldatmak amacıyla manipülatif ve şiddete teşvik edici şekilde yanlış, çarpıtılmış, doğru olmayan bilgilerin yayılmasıdır.

Dezenformasyon ve Mezenformasyon Arasındaki Fark Nedir?

Dezenformasyon; kötü niyetli kişiler tarafından kamuoyunu yanlış yönlendirmek amacıyla yanlış, çarpıtılmış, doğru olmayan bilgilerin kamu barışına yani topluma zarar verme kastı ile yayılmasıdır.

Mezenformasyon ise dezenformasyondaki kasıt ve kötü niyet olmaksızın yanlış bilginin paylaşılması ve de yayılması halidir.

Yani dezenformasyonda bilerek, isteyerek kasten gerçekleşen yanlış bilginin paylaşılması, gerçeğin çarptırılması eylemi söz konusu iken; mezenformasyonda, kötü niyet ve zarar verme kastı olmaksızın yanlış bilginin paylaşılması halidir.

Halkı Yanıltıcı Bilgiyi Alenen Yayma
Halkı Yanıltıcı Bilgiyi Alenen Yayma

Halkı Yanıltıcı Bilgiyi Alenen Yayma Suçu Nedir?

Sırf halk arasında endişe, korku veya panik yaratmak saikiyle, ülkenin iç ve dış güvenliği, kamu düzeni ve genel sağlığı ile ilgili gerçeğe aykırı bir bilgiyi, kamu barışını bozmaya elverişli şekilde alenen yaymak halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma suçudur. Halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma suçu nedir? sorusuna bu şekilde yanıt verebiliriz.

Türk Ceza Kanunu’nun 217/A maddesi Halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma suçudur. Dezenformasyonla mücadele kapsamında uygulamadaki idari tedbirler yeterli olmayınca bu bağlamda işlenen suça ilişkin cezai yaptırıma başvurulmuştur. Bu kapsamda dezenformasyonla mücadele adına halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma suçu, Türk Ceza Kanunu’nun “Topluma Karşı Suçlar” bölümünde “Kamu Barışına Karşı Suçlar” başlığı altında 217/A maddesiyle yaptırım altına alınmak suretiyle düzenlenmiş olan bir suçtur.

Halkı Yanıltıcı Bilgiyi Alenen Yayma Suçu Cezası

Halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma suçu ve cezası Türk Ceza Kanunu’nun 217/A maddesinde şu şekildedir:

Sırf halk arasında endişe, korku veya panik yaratmak saikiyle, ülkenin iç ve dış güvenliği, kamu düzeni ve genel sağlığı ile ilgili gerçeğe aykırı bir bilgiyi, kamu barışını bozmaya elverişli şekilde alenen yayan kimse, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılmaktadır.

Fail suçu gerçek kimliğini gizleyerek veya bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlemesi halinde birinci fıkraya göre verilen ceza yarı oranında artırılacaktır.

Halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma suçunun cezai yaptırımı, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasıdır.

Halkı Yanıltıcı Bilgiyi Alenen Yayma Suçunun Nitelikli Halleri

  • Failin Gerçek Kimliğini Gizleyerek Halkı Yanıltıcı Bilgiyi Alenen Yayma Suçunu İşlemesi

Halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma suçu, Türk Ceza Kanunu’nun 217/A maddesinin ikinci fıkrasında “Fail suçu gerçek kimliğini gizleyerek veya bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlemesi halinde birinci fıkraya göre verilen ceza yarı oranında artırılacaktır.” şeklinde ifade edilmektedir.

  • Failin Halkı Yanıltıcı Bilgiyi Alenen Yayma Suçunun Basit ve Yayın Yoluyla İşlemesi

Bir diğer cezayı artırıcı nitelikli hal ise “Kamu Barışına Karşı Suçlar” bölümünde m.213, m.214, m.215, m.216, m.217, m.217/A maddeleri için ortak hüküm başlığı altında düzenlenen TCK m.218 gereğince sayılı maddelerde tanımlanan suçların basın ve yayın yoluyla işlenmesi halinde verilecek olan ceza yarı oranında arttırılacaktır.

Yani “halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma suçunun 3 nitelikli hali söz konusudur. Bunlar:

  • Failin gerçek kimliğini gizleyerek suçu işlemesi
  • Suçun bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi
  • Suçun basın ve yayın yoluyla işlenmesi

Halleridir. Bu haller söz konusu olduğunda verilecek olan ceza yarı oranında arttırılacaktır.

Halkı Yanıltıcı Bilgiyi Alenen Yayma Suçunun Unsurları Nelerdir?

  • Halkı Yanıltıcı Bilgiyi Alenen Yayma Suçunda Fail

Kanun maddesinden anlaşılacağı üzeregerçeğe aykırı bir bilgiyi, kamu barışını bozmaya elverişli şekilde alenen yayan kimse.” şeklinde ifade edilmektedir.

  • Halkı Yanıltıcı Bilgiyi Alenen Yayma Suçunda Mağdur

Korunan hukuki değer kamu barışı olduğu için, suçtan etkilenen ve zarar gören toplumdur.

  • Halkı Yanıltıcı Bilgiyi Alenen Yayma Suçunun Konusu

Madde başlığındaki halkı yanıltıcı bilgi”, madde içeriğinde ise daha net yer alan “ülkenin iç ve dış güvenliği, kamu düzeni ve genel sağlığı ile ilgili gerçeğe aykırı bir bilgi “olduğu anlaşılmaktadır.

  • Halkı Yanıltıcı Bilgiyi Alenen Yayma Suçunda Fiil

Gerçeğe aykırı ve halkı yanıltıcı bir bilginin, kamu barışını bozmaya elverişli şekilde alenen yayılması halidir. Burada suçun oluşumundan bahsedebilmek adına eylemin yani “yanlış bilginin alenen yayılması” gerekmektedir.

  • Halkı Yanıltıcı Bilgiyi Alenen Yayma Suçu Manevi Unsuru

Kasten işlenebilen bir suç niteliğindedir. Suçun kasten işlenebilen bir suç olması madde başlığında ve içeriğinde de geçen “alenen yayma” ifadesinden de anlaşılmaktadır.

Yalan Bilgi Yayma Suçu Cezası
Yalan Bilgi Yayma Suçu Cezası

Yalan Bilgi Yayma Suçu Nasıl İşlenir? Cezası Nedir?

Yalan bilgi yayma suçu bir diğer deyişle halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma suçu; gerçeğe aykırı ve halkı yanıltıcı bir bilginin, kamu barışını bozmaya elverişli şekilde alenen yayılması eylemiyle işlenmiş olur.

Söz konusu suç; Failin gerçek kimliğini gizleyerek yalan bilgi yayma suçunu işlemesi, Yalan bilgi yayma suçunun bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi, Yalan bilgi yayma suçunun basın ve yayın yoluyla işlenmesi gibi üç farklı nitelikli hali de söz konusudur.

Yalan bilgi yayma suçunun cezai yaptırımı bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasıdır.

Yalan bilgiyi yayma suçunda fail suçu gerçek kimliğini gizleyerek veya bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlemesi halinde veyahut basın ve yayın yoluyla işlenmesi hallerinde birinci fıkraya göre verilen ceza yarı oranında artırılacaktır.


İşe Girişte Yalan Beyan konusu hakkında da bilgi almak isterseniz, içeriğimizi ziyaret edebilirsiniz.


Halkı Yanıltıcı Bilgiyi Alenen Yayma Suçunun Özel Görünüş Biçimleri

  • Halkı Yanıltıcı Bilgiyi Alenen Yayma Suçuna Teşebbüs Mümkün Müdür?

Halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma suçunda fiillinin icrasına başlanılmış olup söz konusu hareketin bir engelden dolayı tamamlanmamasıyla suç teşebbüs aşamasında kalmış olur. Bu bakımdan halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma suçuna teşebbüs mümkündür.

  • Halkı Yanıltıcı Bilgiyi Alenen Yayma Suçuna İştirak Mümkün Müdür?

Halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma suçunda fiil, birden fazla kişinin ortak paylaşım yapmak maksadıyla gerçekleşiyorsa suça iştirakten söz etmek mümkündür.

Halkı Yanıltıcı Bilgiyi Alenen Yayma Suçunda Mahkemenin Verebileceği Kararlar Nelerdir?

Yargılama süreci son bulduğunda, hâkim somut olayı hukuka ve hakkaniyete uygun olarak objektif bir şekilde değerlendirecektir ve karar verecektir. Hâkimin verebileceği kararlar aşağıdaki şekillerde olabilir;

  • Beraat Kararı
  • Ceza Verilmesine Yer Olmadığı Kararı
  • Mahkûmiyet Kararı
  • Hükmün Açıklanmasının Geriye Bırakılması (HAGB)
  • Cezanın Ertelenmesi Kararı
  • Davanın Düşmesi Kararı

Halkı Yanıltıcı Bilgiyi Alenen Yayma Suçunda Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması

Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB), sanık kişi için 5 sene boyunca gözlemlenmesi ve sanık ile ilgili verilen hükmün bu 5 senelik sürede bir daha meydana gelmemesi istenilmekle birlikte yeni bir suç işlememesi halinde de hakkında olan davanın düşmesi olarak açıklanabilir.

Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı, söz konusu suçtan dolayı verilen cezanın 2 yıldan az olması halinde geçerlidir.

Halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma suçunda da mahkemece verilen cezanın 2 yıldan az olması halinde yargılama sonucunda hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilebilir.


Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması hakkında tüm detaylardan bahsettiğimiz içeriğimize de göz atabilirsiniz.


Halkı Yanıltıcı Bilgiyi Alenen Yayma Suçunda Zamanaşımı Süresi

Türk Ceza Kanunu’nun 66. Maddesindeki hüküm gereğince zamanaşımı açıklanmıştır. Bu madde kapsamında beş yıldan fazla olmamak üzere hapis ve adli para cezasını gerektiren suçlarda 8 yıllık bir dava zamanaşımı süresi öngörülmüştür.

Halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma suçunu işleyen kişiler, kanun hükmü gereğince 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacaktır. Bundan ötürü bu suç için dava zamanaşımı süresi 8 yıl olacaktır.

TCK 217/A Maddesi Şikayete Tabii Midir?

Halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma suçunun takibi şikâyete tabi suçlardan değildir. Mağdur şikayetçi olmasa da suçun işlendiğini şikâyet ve sair yollarla herhangi bir şekilde öğrenen cumhuriyet savcısı tarafından re’sen soruşturma başlatılabilir.


Hakkımda Şikayet Var Mı? sorusunun detaylarından bahsettiğimiz içeriğimizi de inceleyebilirsiniz.


Halkı Yanıltıcı Bilgiyi Alenen Yayma Suçunda Görevli ve Yetkili Mahkeme Hangisidir?

Halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma suçunda görevli mahkeme Asliye Ceza Mahkemesi’dir.

Halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma suçunda yetkili mahkeme suçun işlendiği yer mahkemesidir.

Yaptırımın 10 yıldan fazla olan suçlar ve müebbet hapis cezasını gerektiren suçların yargılaması Ağır Ceza Mahkemesi’nde yapılmaktadır.

Halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma suçunun yaptırımı Türk Ceza Kanunu’nun 217/A Maddesi kapsamında 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası şeklinde düzenlenmiştir. TCK 217/A Maddesi kapsamında öngörülen ceza 10 yıldan az olduğu için Ağır Ceza Mahkemesi’nin yargılama alanına girmemektedir.

Halkı Yanıltıcı Bilgiyi Alenen Yayma Suçuna İlişkin Yargıtay Kararları

  • Yargıtay 8. CD., E. 2023/4112 K. 2024/1966 T. 29.2.2024

Yukarıdaki temyize konu olay İlk Derece Mahkemesince verilen hükme yönelik istinaf incelemesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesi tarafından verilen kararın temyiz edilebilir olduğuna ilişkindir.

Dava konusu olay; gazeteci olan sanığın sosyal paylaşım sitesi üzerinden ” Bir yeni skandal niteliğinde tecavüz olayı da Bitlis’in Tatvan ilçesinden. 14 yaşında bir kız çocuğuna cinsel istismar vakası var. Zanlılar polis ve uzman çavuş. Bugün Tatvan Adliyesine teşhis işlemi için getirildiler. Detayı bilmiyoruz. Bu durumlarda bazen üstü örtülür ” şeklindeki ifadeleri yazıp yayınlayarak halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma suçunu işlediği iddiasına ilişkindir.

İlk Derece Mahkemesince sanığın üzerine atılı halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma suçunu işlediği sabit olduğundan mahkumiyetine karar verilmiştir.

İlk Derece Mahkemesince kabul edilen olay ve olgularda, Bölge Adliye Mahkemesi tarafından bir hukuka aykırılık bulunmamış ancak hüküm kurulurken sanık hakkında tayin edilen temel hapis cezasının uygulanması sırasında uygulanan Kanun maddesinin Türk Ceza Kanunu’nun 217/A maddesi yerine, 5237 sayılı Kanun’un 191 inci maddesinin birinci fıkrası olarak yazılması hukuka aykırı bulunmuş, bu yönüyle hüküm düzeltilerek istinaf başvurusunun esastan reddine karar vermiştir.

Somut olay değerlendirildiğinde, sanığın suç tarihinde saat 22.24 sıralarında yanıltıcı bilgiyi sosyal medya hesabından paylaştığı, yetkili kişiler ile yaptığı görüşmelerden sonra aldığı bilginin eksik ya da yanlış olabileceğini belirterek düzeltme mesajlarını attığı, paylaşımını tamamen kaldırdığı, teyit etmeden konuyu paylaştığı için kamuoyundan özür dilediği, buna göre sanığın paylaşımının gerçeğe aykırı olduğunu öğrenir öğrenmez paylaşımını kaldırmasına ve düzeltme mesajları atmasına yönelik eylemleri ve kullandığı ifadeler bir bütün olarak dikkate alındığında, sırf halk arasında endişe, korku veya panik yaratmak saikiyle hareket etmediği, bir gazeteci olarak haber verme hakkını kullandığı ve suç işleme kastı ile hareket etmediği anlaşıldığından, sanığın eyleminin TCK’nın 217/A maddesinde düzenlenen halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma suçunun unsurlarını oluşturmayacağı gözetilmeden beraati yerine yazılı şekilde mahkumiyetine karar verilmesi nedeniyle, kurulan hüküm isabetli bulunmamıştır.

Yukarıda açıklanan nedenlerle sanık müdafiinin temyiz istemi yerinde görüldüğünden Van Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesini’nin 26.05.2023 tarihli kararının Tebliğnameye aykırı olarak, oy birliğiyle BOZULMASINA,

Dava dosyasının, Van Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesine gönderilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİİNE, karar verildi.

Sıkça Sorulan Sorular

Halkı Yanıltıcı Bilgiyi Alenen Yayma Suçu Nedir?

Sırf halk arasında endişe, korku veya panik yaratmak amacıyla, ülkenin iç ve dış güvenliği, kamu düzeni ve genel sağlığı ile ilgili gerçeğe aykırı bir bilgiyi, kamu barışını bozmaya elverişli şekilde alenen yaymak halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma suçudur.

Halkı Yanıltıcı Bilgiyi Alenen Yayma Suçunun Cezası Ne Kadardır?

Halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma suçunun cezası, 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezasıdır.

Dezenformasyon Nedir?

Dezenformasyon kötü niyetli kişiler tarafından yanlış, çarpıtılmış, doğru olmayan, halkı yanlış yönlendirmek amacıyla kasıtlı olarak yayılan bilgidir.

Dezenformasyon Ve Mezenformasyon Arasındaki Fark Nedir?

Dezenformasyonda bilerek, isteyerek kasten gerçekleşen yanlış bilginin paylaşılması eylemi söz konusu iken; mezenformasyonda bir kasıt olmaksızın hatalı bilginin paylaşılması halidir.

Halkı Yanıltıcı Bilgiyi Alenen Yayma Suçunda Cezayı Arttırıcı Sebepler Nelerdir?

Fail söz konusu suçu gerçek kimliğini gizleyerek veya suçun bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde ve de basın ve yayın yoluyla işlenmesi halinde verilecek ceza yarı oranında artırılacaktır.

Halkı Yanıltıcı Bilgiyi Alenen Yayma Suçunda Dava Zamanaşımı Süresi Ne Kadardır?

Halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma suçu için dava zamanaşımı süresi 8 yıl olarak öngörülmüştür.

Halkı Yanıltıcı Bilgiyi Alenen Yayma Suçu Şikayete Bağlı Mıdır?

Halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma suçu takibi şikâyete tabi suçlardan değildir.

Sosyal Medyadan Yalan Söylemek Suç Mudur?

Halkı yanıltmak suretiyle sosyal medya üzerinden yalan söylemek, doğru olmayan, gerçeğe aykırı bir bilgiyi, kamu barışını bozmaya elverişli şekilde alenen yaymak suçtur. Bu suçu işleyen kimse, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılmaktadır.

Halkı Yanıltıcı Bilgiyi Alenen Yayma Suçunda Görevli Ve Yetkili Mahkeme Hangisidir?

Halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma suçunun cezasının üst sınırı sebebiyle yapılan yargılamalarda görevli olan mahkeme Asliye Ceza Mahkemeleridir. Halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma” suçunda yetkili mahkeme suçun işlendiği yer mahkemesidir.

Sonuç


Halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma suçu ile ilgili olarak yaşadığınız problemlerde Burak Temizer Hukuk Bürosu’nun deneyimli İstanbul ceza avukatı kadrosundan destek alabilir, bu şekilde profesyonel hukuki danışmanlık hizmetlerinden yararlanabilirsiniz.


Halkı yanıltıcı bilginin yayılması hali her dönemde söz konusu olan bir durumdur. Ancak son zamanlarda sıkça karşılaşılmasının sebebi çağımızın gereği gelişen ve yayılan teknoloji ile birlikte sosyal medya ve internet üzerinden herhangi bir bilgiye erişilebilirliğin oldukça artmasından kaynaklanmaktadır.

Halkı yanıltıcı bilginin alenen yayılması suçunda toplumun huzuru ve menfaati açısından bu suçla ifade özgürlüğünü kısıtlamayacak şekilde doğru ve etkili bir mücadele büyük önem arz etmektedir.

Ofisimiz uzun yıllardan beri ceza hukuku alanında yetkin bir bürodur.  Yazımızda bahsettiğimiz halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma suçu veyahut kamu barışına karşı suçlar ile karşı karşıya kaldıysanız ofisimiz bir telefon uzağınızdadır.

YAREN KARINDAŞ