Koşullu Salıverilme Nedir? Şartları Nelerdir?

Koşullu salıverilme olarak karşımıza çıkan kavram, cezasının bir kısmını cezaevinde çeken hükümlünün, gerekli şartların oluşması halinde kalan cezasının bazı yükümlülükler değerlendirilerek dışarıda tamamlanmasını içermektedir. Mahkûmun koşullu salıverilmeden yararlanabilmesi için bazı şartların yerine getirilmesi gerekir. Bu şekilde koşullu salıverilme ya da diğer adıyla şartı tahliyeden yararlanılabilecektir. Biz de bu kapsamda içeriğimizde koşullu salıverilme nedir? Şartları nelerdir? Denetimli serbestlik arasındaki farklar ve daha fazla konudan içeriğimizde bahsedeceğiz.

Koşullu Salıverilme Nedir?

Koşullu salıverilme diğer bir adıyla şartlı tahliye, 5275 Sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun m.107 hükmünde düzenlenen bir ceza – infaz hukuku kurumudur. Mahkemece hakkında hapis cezası verilmiş hükümlünün cezaevine gönderilmesi akabinde burada gerçekleştirilen infazının belli bir kısmının ‘’iyi halli’’ olarak geçirilmesi halinde topluma kazandırılabilmesi amacıyla cezasının kalan kısmının, belirli şartlar dahilinde ve denetim altında cezaevi dışında çektirilmesi şeklinde açıklanabilir.

Koşullu salıverilme kurumunun getirilmesindeki amaç, hükümlünün yeniden topluma kazandırılarak toplum nezdinde suç oranlarının azalmasını sağlamaktır. Zira hükümlü hakkında koşullu salıverme kararının uygulanmasıyla, hükmedilen cezanın infazı tamamlanmış olmamakta; hükümlünün cezasını cezaevinde iyi halli olarak geçirmesiyle koşullu olarak cezaevi dışında, denetim ve gözetim altında tamamlanmasını sağlanmaktadır.

Koşullu Salıverilme Şartları Nelerdir?

Koşullu salıverilme kurumundan yararlanabilmek için hükümlülerin belirli bazı şartları sağlaması gerekmektedir. Bunlar;

• Mahkemece hükümlü hakkında hapis cezası verilerek işbu cezanın belirli bir kısmının Ceza İnfaz Kurumlarında geçirilmesi gerekmektedir.
• Cezaevinde bulunan hükümlünün buradaki davranışlarının “iyi halli” olması gerekmektedir.
• Hükümlünün şartlı tahliye edilebilmesi için “Mahkeme Kararı” gerekmektedir.

---

Ceza Hukuku ile ilgili daha detaylı bilgi almak ve Ceza Hukuku alanındaki diğer konularda bilgi edinmek isterseniz, ilgili sayfayı ziyaret edebilirsiniz.

---

Koşullu Salıverilme Başvurusu Nasıl Yapılır?

Şartlı tahliye edilmek isteyen cezaevindeki hükümlünün, İnfaz Savcılığına başvuru yapması gerekir.

1. Cezaevinde bulunan Savcılığa, hükümlü veya avukatı tarafından koşullu salıverilme talebiyle başvuruda bulunulur.
2. Başvuru sırasında koşullu salıverilme talebine ilişkin maktu bir form doldurulur.
3. Başvuru formunun doldurulması akabinde; hükümlüye ait şahsi bilgiler, suç ve ceza bilgileri, cezaevindeki süresi, cezaevine girmeden önce yaptığı iş ve cezaevindeki davranışlarıyla ilgili belgeler eklenir.
4. Hükümlü veya Avukatı tarafından yapılan koşullu salıverilme talepli başvuru formuna, hükümlü hakkında Ceza İnfaz Kurumu tarafından hazırlanan rapor da eklenerek başvuru süreci tamamlanır.
5. Yapılan koşullu salıverilme başvurusu, İnfaz Hakimliği tarafından değerlendirmeye alınır. Ve neticeten hükümlü hakkında başvurunun kabulüne veya reddine karar verilir.
6. Koşullu salıverilme kararı verilmesi halinde; Hükümlü, cezaevinden şartlı olarak tahliye edilir.

Koşullu salıverilme talebinin reddi halinde; Hükümlünün işbu karara itiraz etme hakkı bulunmaktadır. Talebin reddine dair itiraz, red kararının tebliğ edildiği tarihten itibaren 7 gün içerisinde yine İnfaz Hakimliğine yapılmaktadır. İşbu itiraz, İnfaz Hakimliği tarafından yeniden incelenir ve sonucunda hükümlü ya şartlı tahliye edilir ya da itirazın reddine karar verilir. İtirazın reddi kararı kesin değildir, belirli bir süre sonra tekrar başvuru yapılabilmektedir.

Koşullu Salıverilme İçin İnfaz Oranları Nedir?

Hükümlü hakkında verilen hapis cezası sonrasında hükümlünün koşullu salıverilebilmesi için cezanın belirli bir kısmının Ceza İnfaz Kurumlarında çektirilmesi gerekmektedir. Kural olarak hükümlü hakkında koşullu salıverilme kararı verilebilmesi kapsamında Kanuni infaz oranı 1/2 olarak belirlenmiştir. Ancak istisnai olarak 2/3 veya 3/4 şeklinde uygulanan infaz oranları da bulunmaktadır.

İnfaz Oranı 2/3 Olan Suçlar

• Kasten öldürme suçlarından,
• Neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama suçundan,
• İşkence ve eziyet suçlarından,
• TCK m.102/2 fıkrası hariç olmak üzere cinsel saldırı, TCK m.104/2-3 hariç olmak üzere Reşit olmayanla cinsel ilişki ve Cinsel taciz suçlarından,
• Cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlardan hapis cezası alan çocuklar,
• Özel hayata ve hayatın gizli alanına karşı suçlardan,
• Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçundan hapis cezası alan çocuklar,
• Tekerrür halinde işlenen suçlardan,
• Devlet sırlarına karşı işlenen suçlar ve casusluk suçlarından,
• Suç işlemek için örgüt kurmak veya yönetmek ya da örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenen suçlarından,
• Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlardan hapis cezası alan çocuklar,
• 1/1/1983 tarihli ve 2937 sayılı Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Kanunu kapsamına giren suçlardan hapis cezası alanlar, cezalarının 2/3’ünü cezaevlerinde geçirmeleri halinde koşullu salıverilebilirler.

İnfaz Oranı 3/4 Olan Suçlar

• TCK m.102/2 uyarınca Cinsel saldırı suçundan,
• TCK m.103 uyarınca Cinsel istismar suçundan,
• TCK m.104/2-3 uyarınca Reşit olmayanla cinsel ilişki suçundan,
• Uyuşturucu madde ticareti suçundan,
• 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamındaki suçlarından hapis cezası alanlar, cezalarının 3/4’ünü cezaevlerinde geçirmeleri halinde koşullu salıverilebilirler.

5275 sayılı CGTİHK Geçici m.6/4 uyarınca; Hükümlünün 15 yaşından küçük olması halinde, 15 yaşını dolduruncaya kadar cezaevinde geçirdiği 1 gün, 3 gün olarak hesaplanır. Şayet hükümlü, 15 – 18 yaş arasında ise 18 yaşını dolduruncaya cezaevinde geçirdiği 1 gün, 2 gün olarak hesaplanır.

Ayrıca “mükerrirlere özgü infaz rejimi” söz konusuysa ve hükümlü şartlı tahliyesini istemekteyse Ceza İnfaz Kurumunda geçirmesi gereken süreler şöyledir;

• Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasında 39 yıl,
• Müebbet hapis cezasında 33 yıl,
• Birden fazla süreli hapis cezasında en fazla 32 yıl,
• Süreli hapis cezasının 2/3’sini, cezaevlerinde iyi halli olarak geçiren hükümlüler şartlı tahliye edilebilecektir.

---

Mükerrirlere Özgü İnfaz Rejimi ile ilgili daha kapsamlı bilgi almak ve konuya hakim olmak isterseniz, ilgili içeriğimize göz atabilirsiniz.

---

Müebbet Hapis ve Ağırlaştırılmış Müebbet Hapis Cezalarında İnfaz Süresi Nedir?

Müebbet hapis cezası alan hükümlüler, Ceza İnfaz Kurumunda 24 yıl cezalarını çektikten sonra koşullu salıverilebilirler.

Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası alan hükümlüler ise Ceza İnfaz Kurumunda 30 yıl cezalarını çektikten sonra koşullu salıverilmeden yararlanabilirler.

Eğer hükümlü hakkında birden fazla süreli hapis cezası verilmiş ise 28 yıl, müebbet hapis cezası verilmiş ise 30 yıl Ceza İnfaz Kurumunda kaldıktan sonra koşullu salıverilebilir. Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası veya ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile müebbet hapis cezası verilmiş ise 36 yıl Ceza İnfaz Kurumunda kaldıktan sonra koşullu salıverilebilir.

Suç işlemek amacıyla örgüt kurma veya yönetme ya da örgüt faaliyeti çerçevesinde işlenen bir suçtan dolayı mahkumiyet halinde müebbet hapis cezası alanlar 30 yıl, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası alanlar 36 yıl Ceza İnfaz Kurumunda kaldıktan sonra koşullu salıverilebilirler. Ancak bu süreler;

• Birden fazla süreli hapis cezası alınmış ise en fazla 32 yıl,
• Müebbet hapis cezasıyla birlikte süreli hapis cezası alınmış ise en fazla 34 yıl,
• Birden fazla müebbet hapis cezası alınmış ise 34 yıl,
• Birden fazla ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası veya ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasıyla birlikte müebbet hapis cezası alınmış ise 40 yıl,
• Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasıyla birlikte süreli hapis cezası alınmış ise en fazla 40 yıldır.

Koşullu Salıverilmede Denetim Süresi Nedir?

Cezaevinde bulunan hükümlü hakkında koşullu salıverilme kararı verilerek şartlı tahliyesi sağlandığında, Mahkeme tarafından bir ‘’denetim süresi’’ belirlenmektedir. Kanun’da bu sürenin; 1 yıldan az, 3 yıldan fazla olmamak üzere mahkum edilen cezai süreden az olamayacağı belirtilmiştir.

Şartlı tahliye edilen hükümlü, denetim altına alınarak bazı yükümlülüklere tabi tutulmaktadır. Bunlara örnek verecek olursak; kamuya yararlı bir kurum veya kuruluşta çalıştırılabilir, eğitim gördürülebilir, bağımlı olduğu maddeler var ise bunlardan kurtulabilmesi adına tedavi görmesi sağlanabilir.

Koşullu salıverilen hükümlü, denetim süresi içerisinde yükümlülüklerine uygun davranır ve tekrar kasıtlı bir suç işlemezse cezası tamamen ortadan kalkacaktır.

Koşullu Salıverilme Kararı Geri Alınabilir Mi?

Evet, şartlı tahliye edilen hükümlünün koşullu salıverilme kararının geri alınması mümkündür. 5275 sayılı CGTİHK m.107/12 hükmü uyarınca eğer şartlı tahliye edilen hükümlü denetim süresince kendisine getirilen yükümlülüklere uygun davranmaz veya hapis cezasını gerektirir kasten işlenen bir suç işler ise İnfaz Hakimliğince karar geri alınacaktır. Böylece hükümlü tekrar Ceza İnfaz Kurumuna gönderilecek ve cezasının kalan kısmının infazı burada tamamlanacaktır.

Hükümlü, koşullu salıverildikten sonra denetim süresi içerisinde kasten bir suç işlediği takdirde bu tarihten başlamak ve bihakkın tahliye tarihini geçmemek üzere verilen cezanın 2 katı süre ile infaz için tekrar cezaevine gönderilir.

Hükümlü, koşullu salıverildikten sonra denetim süresi içerisinde yükümlülüklerine aykırı davranırsa, bu tarihten itibaren başlamak ve hakkederek salıverilme tarihi arasındaki süreyi geçmemek üzere ihlalin niteliğine göre mahkemece takdir edilecek bir süre ile infaz için tekrar cezaevine gönderilir.

Belirtmek gerekir ki, 5275 sayılı CGTİHK’in açık hükmü gereğince hükümlü hakkında verilen koşullu salıverilme kararı geri alındıktan sonra aynı hükmün infazıyla ilgili tekrar koşullu salıverilme kararı verilemeyecektir.

---

Koşullu salıverilme ile ilgili yaşadığınız sorunlarda, Burak Temizer Hukuk Bürosu’nun deneyimli İstanbul ceza avukatı kadrosu her zaman yanınızda yer almaktadır.

---

Bihakkın Tahliye Tarihi Nedir?

Bihakkın tahliye diğer bir adıyla hakkederek tahliye, hükümlü hakkında verilen cezanın toplam infaz süresidir. Örnek verecek olursak; hükümlü 10 yıl hapis cezası almış olsun ve infazı 01.01.2025 tarihinde başlamış olsun. Hükümlü, 01.01.2035 yılında hakkederek tahliye edilecektir. Ancak Kanun’da belirtilen şartları sağlayan hükümlü hakkında, şartlı tahliye tarihinden belli bir süre önce denetimli serbestlik ile cezaevinden tahliye edilecek daha sonra hükümlünün talebi doğrultusunda şartlı olarak tahliye kararı verilebilecektir.

Sıkça Sorulan Sorular

Denetimli Serbestlik ve Koşullu Salıverilme Farkı Nedir?

Denetimli serbestlik ile koşullu salıverilme müesseseleri, sıkça karıştırılmaktadır. Denetimli serbestlik, Hakim tarafından duruşma sırasında yani hüküm açıklanırken verilirken; koşullu salıverilme ise hükümlünün cezaevinde cezasının infazını çekmekteyken İnfaz Hakimliği tarafından verilmektedir.

---

Denetimli Serbestlik konusu ile ilgili de kapsamlı bilgi almak isterseniz içeriğimize göz atabilirsiniz.

---

Adli Para Cezalarında Koşullu Salıverilme Olur Mu?

Koşullu salıverilme, salt hapis cezaları bakımından mümkündür. 01/03/2008 tarihinden sonra işlenen suçlar kapsamında, verilen adli para cezalarına koşullu salıverilme hükümleri uygulanamaz.

---

Adli Para Cezası ile ilgili de bilgi alabilir, içeriğimizi ziyaret ederek, konuya hakim olabilirsiniz.

---

Koşullu Salıverme Kararını Kim Verir?

Hükümlünün başvurusu üzerine koşullu salıverilme kararı, hükümlü hakkında infaz işlemlerinin yapıldığı Ceza İnfaz Hakimliği tarafından verilmektedir.

Koşullu Salıverilme Hükümleri Hangi Suçlarda Uygulanmaz?

Anayasal düzene ve anayasal düzenin işleyişine karşı işlenen suçlar, Devletin güvenliğine karşı işlenen suçlar ve Milli savunmaya karşı işlenen suçlarda bir örgüt faaliyeti kapsamında işlenmiş ve ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verilmiş ise koşullu salıverilme hükümleri uygulanmaz.

Koşullu Salıverilmenin Geri Alınması Kararına İtiraz Mümkün Mü, Nereye Yapılır?

Hükümlü hakkında verilen koşullu salıverilme kararı geri alınırsa hükümlünün bu karara itiraz etme hakkı bulunur. Örneğin geri alma kararı, Asliye Ceza Mahkemesi tarafından verilmiş ise itiraz, Ağır Ceza Mahkemesi’ne yapılır ve bu mahkemece değerlendirilir. Eğer Ağır Ceza Mahkemesi tarafından geri alınmış ise itiraz, kararı veren Ağır Ceza Mahkemesi’nin kendisini izleyen bir sonraki numaradaki Ağır Ceza Mahkemesince değerlendirmeye alınacaktır.

İtiraz, kabul edilirse hükümlü hakkında verilen koşullu salıverilme kaldığı yerden devam edecektir. Reddedilmesi halinde ise hükümlü tekrar cezaevine gönderilecektir.

İkinci Kez Tekerrür Halinde Şartlı Tahliye Mümkün Mü?

Hayır, ikinci kez tekerrür söz konusu olursa koşullu salıverilme hükümleri uygulanmaz.

Adli Para Cezasına Karşı İstinafa Gidilir Mi?

Evet hükümlü, hakkında verilen adli para cezasına karşı istinaf kanun yoluna gidebilir. Ancak doğrudan hükmedilen adli para cezası için kanunkoyucu bir sınır öngörmüştür.

Doğrudan hükmedilen 15.000-TL dahil altındaki para cezalarına karşı istinafa gidilemez. Ancak hapis cezasından çevrilen adli para cezalarına karşı meblağ ne olursa olsun istinaf kanun yolu açıktır, herhangi bir sınır öngörülmemiştir.

Adli Para Cezası Temyiz Edilir Mi?

Adli para cezasına karşı istinaf başvurusu yapılmış ve esastan reddedilmiş ise miktarı ne olursa olsun temyiz edilemeyecektir. Bununla birlikte, İlk Derece Mahkemelerinin görev alanına giren ve Kanun’da üst sınırı 2 yıl dahil 2 yıla kadar hapis cezasını gerektiren suçlar ve bu kapsamdaki adli para cezalarına dair verilen her türlü istinaf kararına karşı da temyiz kanun yoluna başvurulamayacaktır.

BUSE DİZ