Adil Yargılamayı Etkilemeye Teşebbüs Suçu ve Cezası

Adil yargılamayı etkilemeye teşebbüs suçu, 6237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 288. maddesinde düzenlenmiş olup, adil yargılanmanın engellenmesine yönelik bir suçtur. Bu kapsamı gereğince, “Adliyeye Karşı Suçlar” bölümünde kendine yer bulmaktadır.

Adil yargılanma hakkı, temel hak ve özgürlükler kapsamında yer almakta olup hukuk devletinin temel görevlerinden bir tanesini oluşturmaktadır. Adil yargılanma hakkında tüm toplumun menfaati gözetilmektedir. Adil yargılanma hakkının korunması adına hukuki anlamda önlemler alınmıştır. Adli makamları ve mahkemeyi yanıltıcı nitelikteki suçlar adil yargılanma hakkını zedelemektedir. Biz de bu içeriğimizde adil yargılamayı etkilemeye teşebbüs suçu ile ilgili tüm detaylardan bahsederek sizi bilgilendirmeye çalışacağız.

Adil Yargılanma Hakkı Nedir?

Adil yargılanma hakkı; temel hak ve özgürlükler kapsamında yer alan, hukuk devletinin bireye tarafsız, bağımsız ve adil bir şekilde yargılanma imkanı tanıdığı bir haktır. Söz konusu hak Anayasa’nın 36. maddesinde düzenlenmiş olup şu şekildedir:

Herkes, meşru vasıta ve yollardan faydalanmak suretiyle yargı mercileri önünde davacı veya davalı olarak iddia ve savunma ile adil yargılanma hakkına sahiptir. Adil yargılanma hakkı, yargılama kapsamındaki sürecin adil ve hukuka uygun bir şekilde ilerlemesinin teminatı niteliğindedir.

Adil Yargılamayı Etkilemeye Teşebbüs Suçu Nedir?

Görülmekte olan bir davada veyahut yapılmakta olan bir soruşturmada; yargı görevi yapmakta olanı, bilirkişiyi veya tanığı;

• Hukuka aykırı bir karar vermesi,
• Yine hukuka aykırı bir işlem tesis etmesi ya da
• Gerçeğe aykırı beyanda bulunması için hukuka aykırı olarak etkilemek amacıyla yapılan alenen sözlü veya yazılı beyanda bulunmak adil yargılamayı etkilemeye teşebbüs suçunu oluşturmaktır.

Hukuka aykırı olarak gerçekleştirilen hareketin aleniyet ilkesine uygun olarak gerçekleştirilmesi gerekir. Aleniyet ilkesi, adil yargılamayı etkilemeye teşebbüs suçunun temel unsurudur.

---

Ceza Hukuku kategorimizi ziyaret ederek Ceza Hukuku alanında aklınıza takılan tüm soruların yanıtlarını bulabilir ve detaylı bilgi alabilirsiniz.

---

Adil Yargılamayı Etkilemeye Teşebbüs Suçunun Cezası

Görülmekte olan bir davada veyahut yapılmakta olan bir soruşturmada yargı görevi yapmakta olanı, bilirkişiyi veya tanığı hukuka aykırı bir karar vermesi için hukuka aykırı olarak etkilemek amacıyla yapılan alenen sözlü veya yazılı beyanda bulunan kişi, adil yargılamayı etkilemeye teşebbüs suçunu işlemektedir.

Adil yargılamayı etkilemeye teşebbüs cezası ise Türk Ceza Kanunu’nun 288. maddesi gereğince elli günden az olmamak üzere adli para cezası olarak hüküm altına alınmıştır.

Adil Yargılamayı Etkilemeye Teşebbüs Suçu Soyut Tehlike Suçu Mudur?

Soyut tehlike suçlarında, tehlike arz eden fiilin yapılması yeterlidir söz konusu fiilin zarar meydana getirip getirmediğine bakılmaz. Soyut tehlike suçlarında, neticenin gerçekleşmesi yani tehlikenin var olması hali aranmamaktadır. Adil yargılamayı etkilemeye teşebbüs suçu da niteliği bakımından bir soyut tehlike suçudur. Adil yargılamayı etkilemeye teşebbüs suçunda, suçu işlemeye yönelik fiilin bir zarar meydana getirip getirmemesinin bir önemi yoktur, fiilin gerçekleşmiş olması suçun cezalandırılması için yeterlidir.

Adil Yargılamayı Etkilemeye Teşebbüs Suçu Nasıl Oluşmaktadır?

Adil yargılamayı etkilemeye yönelik davranışın alenen sözlü veya yazılı beyanın olması gerekmektedir. Türk Ceza Kanunu’nun 288. maddesinde yer alan adil yargılamayı etkilemeye teşebbüs suçunun oluşması için alenen sözlü veya yazılı beyanın olması yeterli olacaktır, adil yargılamanı ihlalinin meydana gelmesine yani bir zarar oluşmasına gerek yoktur.

Adil Yargılamayı Etkilemeye Teşebbüs Suçunun Uygulama Alanları Nelerdir?

Türk Ceza Kanunu’nun 288. maddesinde düzenlenmiş olan adil yargılamayı etkilemeye teşebbüs suçunun ilk cümlesinden anlaşıldığı üzere söz konusu suç “görülmekte olan bir davada veyahut yapılmakta olan bir soruşturmada” uygulama alanı bulmaktadır.

“Görülmekte olan bir dava” kavramıyla anlaşılması gereken, mahkeme tarafınca iddianamenin kabulü ile başlayan ve de hükmün kesinleşmesine kadar geçen süredir.

“Yapılmakta olan bir soruşturma” kavramıyla anlaşılması gereken ise; ihbar, şikayet veyahut olaya ilişkin tutanağın tutulmasıyla başlayan ve iddianameye ya da kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilene kadar geçen süredir.

---

Soruşturma konusu hakkında da bilgi edinmek isterseniz, ilgili içeriğimize göz atabilirsiniz.

---

Adil Yargılamayı Etkilemeye Teşebbüs Suçunda Adli Para Cezası

Adil yargılamayı etkilemeye teşebbüs suçun işlenmesi halinde elli günden az olmamak üzere adli para cezası uygulanacaktır.

• Türk Ceza Kanunu’nun 52. Maddesi uyarınca adlî para cezası, beş günden az ve kanunda aksine hüküm bulunmayan hallerde en fazla yediyüzotuz güne çıkarılabilir.
• Belirlenen gün sayısının ve bir gün karşılığı olarak takdir edilen miktar ile çarpılması suretiyle hesaplanan miktarın hükümlü tarafından Devlet Hazinesine ödenmesi gerekmektedir.
• Bir gün karşılığı adlî para cezasının miktarı, en az yüz ve en fazla beşyüz Türk Lirası olacak şekildedir. Ve bu miktar suç işleyen kişinin ekonomik ve diğer şahsi halleri göz önünde bulundurularak belirlenmektedir.
• Kişiye adlî para cezasını ödemesi için hükmün kesinleşme tarihinden itibaren bir yıldan fazla olmamak üzere süre verilebilir ve bu cezanın belirli taksitler halinde ödenmesine de karar verilebilir.
• Belirlenen taksit süresi iki yılı geçemez ve taksit miktarı dörtten az olamaz.
• Belirlenen taksitlerden birinin zamanında ödenmemesi durumunda geri kalan kısmın tamamının tahsil edileceği ve ödenmeyen adlî para cezasının da hapse çevrileceği belirlenmiştir.

Suçun işlenmesi halinde verilecek olan adli para cezasının uygulama şekli yukarıdaki gibidir.

---

Adli Para Cezası hakkında daha kapsamlı bilgi edinmek isterseniz, ilgili içeriğimizi ziyaret edebilirsiniz.

---

Yargı Görevi Yapanı, Bilirkişiyi veya Tanığı Etkilemeye Teşebbüs Suçu Nedir? TCK 277

“Yargı Görevi Yapanı, Bilirkişiyi veya Tanığı Etkilemeye Teşebbüs Suçu”, “Adil Yargılamayı Etkilemeye Teşebbüs Suçu” ile benzerlik göstermekte olup Türk Ceza Kanunu’nun 277. maddesinde yer almaktadır ve şu şekilde düzenlenmiştir:

Görülmekte olan bir davada gerçeğin ortaya çıkmasını engellemek veya bir haksızlık oluşturmak maksadıyla, davanın taraflarından birinin, sanığın, katılanın veya mağdurun lehine veya aleyhine sonuç doğuracak bir karar vermesi veya bir işlem tesis etmesi ya da beyanda bulunması için yargı görevi yapan kişiyi, bilirkişiyi veya tanığı hukuka aykırı olarak etkilemeye teşebbüste bulunan kişi iki yıldan dört yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılmaktadır. Teşebbüs iltimas derecesini geçmediği takdirde verilecek ceza altı aydan iki yıla kadardır.

Birinci fıkrada yer alan suçu oluşturan fiilin başka bir suçu da oluşturmasının söz konusu olduğu hallerde, fikri içtima hükümleri kapsamında verilecek ceza yarı oranında artırılacaktır.

TCK 277 ile TCK 288 Arasındaki Fark Nedir?

“Adil Yargılamayı Etkilemeye Teşebbüs Suçu” ve “Yargı Görevi Yapanı, Bilirkişiyi veya Tanığı Etkilemeye Teşebbüs Suçu” benzer nitelikte olup birbirinden farklı suçlardır. Bu iki suç arasındaki farklardan biri gerçekleşen eylemlerin özelliği, oluşum şekli bakımındandır. Farklardan şu şekilde söz edebiliriz:

• Adil yargılamayı etkilemeye teşebbüs suçu oluşumu bakımından alenen sözlü veya yazılı beyanda bulunmak suretiyle gerçekleşirken; yargı görevi yapanı, bilirkişiyi veya tanığı etkilemeye teşebbüs suçu madde başlığında geçen kişilere yönelik eylemler sonucu gerçekleşmektedir.

İki suç arasındaki farklardan bir diğeri de yaptırım bakımındandır:

• Adil yargılamayı etkilemeye teşebbüs suçu, adli para cezasıyla yaptırım altına alınırken; yargı görevi yapanı, bilirkişiyi veya tanığı etkilemeye teşebbüs suçu, iki yıldan dört yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılmaktadır.

Bu iki suç arasındaki farklardan bir diğeri de fikri içtima hükümleri bakımındandır:

• Adil yargılamayı etkilemeye teşebbüs suçunda fikri içtima hükümlerinin uygulanması söz konusu değilken; yargı görevi yapanı, bilirkişiyi veya tanığı etkilemeye teşebbüs suçunda, suçu oluşturan fiilin başka bir suçu da oluşturmasının söz konusu olduğu hallerde, fikri içtima hükümleri kapsamında verilecek ceza yarı oranında artırılacaktır.

TCK 288 “Adli Yargılamayı Etkilemeye Teşebbüs Suçu” ve TCK 285 “Gizliliğin İhlali Suçu” Arasındaki Fark Nedir?

“Adil Yargılamayı Etkilemeye Teşebbüs Suçu” ve “Gizliliğin İhlali Suçu” benzer nitelikte olup birbirinden farklı suçlardır.

Gizliliğin ihlali suçunda, soruşturmanın gizliliğini alenen ihlal eden kişi bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası veya adli para cezasıyla cezalandırılacaktır. Söz konusu iki suç türü de adil yargılanma hakkının korunmasının gözetilmesi yönünden benzerlik teşkil etmektedir. Bu iki suç gerçekleşen eylemlerin özelliği, oluşum şekli bakımından farklılık arz etmektedir:

• Adil yargılamayı etkilemeye teşebbüs suçu oluşumu bakımından alenen sözlü veya yazılı beyanda bulunmak suretiyle gerçekleşirken; gizliliğin ihlali suçunda soruşturma ve kovuşturma aşamalarında gizliliğin ihlal edilmesiyle gerçekleşmektedir.

Adil Yargılamayı Etkilemeye Teşebbüs Suçunda Zamanaşımı Süresi

Türk Ceza Kanunu’nun 66. maddesindeki hüküm gereğince zamanaşımı açıklanmıştır. Bu madde kapsamında beş yıldan fazla olmamak üzere hapis ve adli para cezasını gerektiren suçlarda 8 yıllık bir dava zamanaşımı süresi öngörülmüştür.

Adil yargılamayı etkilemeye teşebbüs suçunu işleyen kişiler, kanun hükmü gereğince adli para cezası ile cezalandırılacaktır. Bundan ötürü bu suç için dava zamanaşımı süresi 8 yıl olacaktır.

Adil Yargılamayı Etkilemeye Teşebbüs Suçunda Görevli Mahkeme

Adil yargılamayı etkilemeye teşebbüs suçunda görevli mahkeme Asliye Ceza Mahkemesi’dir. Öte yandan suçun işlenmesi halinde yetkili mahkeme ise suçun işlendiği yer mahkemesidir.

Yaptırımın 10 yıldan fazla olan suçlar ve müebbet hapis cezasını gerektiren suçların yargılaması Ağır Ceza Mahkemesi’nde yapılmaktadır.

Adil yargılamayı etkilemeye teşebbüs suçunun yaptırımı Türk Ceza Kanunu’nun 288. maddesi kapsamında elli günden az olmamak üzere adli para cezası şeklinde düzenlenmiştir. TCK’nın 288. maddesi kapsamında öngörülen ceza adli para cezası olduğu için Ağır Ceza Mahkemesi’nin yargılama alanına girmemektedir.

Adil Yargılamayı Etkilemeye Teşebbüs Suçuna İlişkin Yargıtay Kararları

• Yargıtay 18. CD., E. 2017/2203 K. 2017/9542 T. 25.9.2017

Yukarıdaki incelemeye konu olan somut olayda; sanıklar hakkında gazetede yayınlanan bir yazı nedeniyle hakaret ve adil yargılamayı etkilemeye teşebbüs suçlarından dava açılmıştır, yapılan yargılama neticesinde incelemeyi yapan hakim tarafından beraat kararı verilmiş, temyiz talebi üzerine Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından değerlendirme yapılmak üzere dosya geri gönderilmiş, bunun üzerine de yapılan yargılamada kovuşturmanın ertelenmesi kararı verilmiştir.

Verilen kovuşturmanın ertelenmesi kararını yapılan itirazı değerlendiren mahkeme talebi reddetmiş ve bu hususta karar vermek üzere dosyayı Bakırköy 12.Ağır Ceza Mahkemesine göndermiştir.

Yukarıda yer verilen Kanun hükümleri ve Yargıtay kararları doğrultusunda itirazı inceleyen merciin kararı hem usul hem de esas yönünden denetleyebileceği konusunda tereddüt bulunmamaktadır. Anılan kanun maddelerinin Anayasaya aykırılık iddialarının daha önce de farklı mahkemelerce ileri sürülmüştür.

Ancak Anayasanın 152.maddesi gereğince Anayasa Mahkemesinin işin esasına girerek verdiği ret kararının Resmi Gazete‘de yayımlanmasından sonra on yıl geçmedikçe aynı kanun hükmünün Anayasaya aykırılığı iddiasıyla tekrar başvuruda bulunulamayacağı belirtilmiştir.

Bu husus doğrultusunda Anayasaya aykırı olduğu iddiasının tekrar ileri sürülebilmesi için geçmesi gereken on yıllık sürenin henüz geçmediği gözetilmeden, yasal olmayan gerekçe ile itirazın kabulü ile Bakırköy 2. Asliye Ceza Mahkemesince, incelemeyi yapan hakim tarafından verilen 12.06.2014 tarih, 2014/33 Esas sayılı itirazın reddi kararının kaldırılmasına karar verilmesi hukuka aykırılık teşkil etmektedir.

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının, düzenlediği tebliğnamedeki düşünce yerinde görüldüğünden, hakaret ve adil yargılamayı etkilemeye teşebbüs suçlarından sanıklar hakkında, Bakırköy 12. Ağır Ceza Mahkemesinin 08.07.2014 tarihli ve 2014/675 değişik sayılı incelemeyi yapan hakim tarafından verilen kararının, BOZULMASINA, karar verilmiştir.

Sıkça Sorulan Sorular

Alenen Ne Demek?

Alenen kelimesi; herkesin gözü önünde, hiç gizlemeden ve açıkça olan her şey anlamına gelmektedir. Alenen kelimesi, hukuki anlamda da teknik bir kavram olmakla birlikte Türk Ceza Kanunu’nda da sıkça rastlanılan bir kavramdır. Gerçekleşen bir fiilin kamuya, herkese açık bir ortamda gerçekleşmesi alenen işlendiği anlamına gelmektedir.

Adil Yargılamayı Etkilemeye Teşebbüs Nedir?

Görülmekte olan bir davada veyahut yapılmakta olan bir soruşturmada, yargı görevi yapmakta olanı, bilirkişiyi veya tanığı; hukuka aykırı bir karar vermesi, yine hukuka aykırı bir işlem tesis etmesi ya da gerçeğe aykırı beyanda bulunması için hukuka aykırı olarak etkilemek amacıyla yapılan alenen sözlü veya yazılı beyanda bulunmak adil yargılamayı etkilemeye teşebbüs suçunu oluşturmaktır. Söz konusu adil yargılamayı etkilemeye teşebbüs suçunu Türk Ceza Kanunu’nun 288. maddesinde düzenlenmektedir.

Adil Yargılamayı Etkilemeye Teşebbüs Suçunun Cezası Nedir?

Adil yargılamayı etkilemeye teşebbüs suçunu işleyen kişiler, kanun hükmü gereğince elli günden az olmamak üzere adli para cezası ile cezalandırılacaktır.

Mahkemeyi Yanıltma Suçu Ne Anlama Geliyor?

Görülmekte olan bir davada veyahut yapılmakta olan bir soruşturmada, yargı görevi yapmakta olanı, bilirkişiyi veya tanığı; hukuka aykırı bir karar vermesi, yine hukuka aykırı bir işlem tesis etmesi ya da gerçeğe aykırı beyanda bulunması için hukuka aykırı olarak etkilemek amacıyla yapılan alenen sözlü veya yazılı beyanda bulunmak mahkemeyi yanıltma suçunu oluşturmaktır. Bu suç hukuki anlamda adil yargılamayı etkilemeye teşebbüs olarak adlandırılmaktadır. Yargı görevi yapmakta olanı, bilirkişiyi veya tanığı hukuka aykırı olarak etkilemek amacıyla yapılan bu hareketler mahkemeyi yanıltıcı nitelik arz etmektedir.

Adil Yargılamayı Etkilemeye Teşebbüs Suçu Soyut Tehlike Suçu Mudur?

Adil yargılamayı etkilemeye teşebbüs suçu da niteliği bakımından bir soyut tehlike suçudur. Adil yargılamayı etkilemeye teşebbüs suçunda, suçu işlemeye yönelik fiilin bir zarar meydana getirip getirmemesinin bir önemi yoktur, fiilin gerçekleşmiş olması suçun cezalandırılması için yeterlidir.

Adli Makamları Yanıltma Suçu Cezası Nedir?

Adli makamları yanıltma suçunu işleyen kişiler, TCK’nın 277. Maddesi gereğince iki yıldan dört yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılmaktadır.

Adil Yargılamayı Etkilemeye Teşebbüs Suçunda Belirlenen Adli Para Cezası Ne Kadar Süre İçinde Ödenmelidir?

Kişiye adlî para cezasını ödemesi için hükmün kesinleşme tarihinden itibaren bir yıldan fazla olmayacak şekilde süre verilebilir. Eğer taksitler halinde ödenmesine karar verildiyse, belirlenen taksit süresi iki yılı geçemez.

Adil Yargılamayı Etkilemeye Teşebbüs Suçunda Belirlenen Adli Para Cezası Belirlenen Süresi İçerisinde Ödenmezse Ne Olur?

Belirlenen taksitlerden birinin zamanında ödenmemesi durumunda geri kalan kısmın tamamının tahsil edileceği ve ödenmeyen adlî para cezasının da hapse çevrileceği belirlenmiştir.

Adil Yargılamayı Etkilemeye Teşebbüs Suçunda Dava Zamanaşımı Süresi Ne Kadardır?

Adil yargılamayı etkilemeye teşebbüs suçunu işleyen kişiler, kanun hükmü gereğince adli para cezası ile cezalandırılacaktır. Bundan ötürü bu suç için dava zamanaşımı süresi 8 yıl olacaktır. Bu süre içerisinde dava açılmaması halinde kamu davası düşecektir.

Adil Yargılamayı Etkilemeye Teşebbüs Suçunda Görevli ve Yetkili Mahkeme Hangisidir?

Adil yargılamayı etkilemeye teşebbüs suçunda görevli mahkeme Asliye Ceza Mahkemesi’dir. Yetkili mahkeme ise suçun işlendiği yer mahkemesidir.

Adil Yargılamayı Etkilemeye Teşebbüs Suçu Uzlaştırmaya Tabii Midir?

Adil yargılamayı etkilemeye teşebbüs suçu için kanun maddesi gereğince adli para cezası öngörülmüştür ve bu suç uzlaştırmaya tabi suçlar arasında yer almamaktadır.

---

Ceza Hukukunda Uzlaştırma konulu içeriğimize de göz atabilirsiniz.

---

Adil Yargılamayı Etkilemeye Teşebbüs Suçu Nasıl İşlenebilir?

Adil yargılamayı etkilemeye teşebbüs suçu, alenen sözlü veya yazılı beyanlarla işlenebilmektedir. Buradaki alenen kavramı önemlidir, çünkü suç ancak alenen yapılmışsa tamamlanmış olacaktır.

Sonuç

---

Adil yargılamayı etkilemeye teşebbüs suçu ile ilgili hukuki sorun yaşıyorsanız, bu konuda size profesyonel destek sağlayacak olan Burak Temizer Hukuk Bürosu’nun deneyimli İstanbul ceza avukatı kadrosundan yardım alabilirsiniz.

---

Adil yargılanma hakkı, temel hak ve özgürlükler kapsamında yer almakta olup hukuk devleti ilkesinin bir gereği niteliğindedir. Adil yargılanma hakkı tarafsız ve bağımsız bir hukuki sürecin işlemesi bakımından önem arz etmektedir. Adil yargılanma hakkı ihlal edilerek adli makamları ve mahkemeyi yanıltıcı nitelikte işlenecek suçlar adil yargılanma hakkı açısından büyük sorunlar ortaya çıkaracaktır.

Adil yargılanma hakkında tüm toplumun menfaati söz konusudur. Ve adil yargılanma hakkının ihlaline yönelik suçlarla mücadele de toplum menfaati açısından önemli bir husustur. Bu bakımdan adil yargılamayı etkilemeye teşebbüs suçu da adil yargılanma hakkını etkileyecek nitelikte olmasından kaynaklı olarak Türk Ceza Kanunu’nun 288. Maddesiyle cezai yaptırım altına alınmıştır.

Ofisimiz uzun yıllardan beri ceza hukuku alanında yetkin bir bürodur.  Yazımızda bahsettiğimiz adil yargılamayı etkilemeye teşebbüs suçu ile karşı karşıya kaldıysanız ofisimiz bir telefon uzağınızdadır.

YAREN KARINDAŞ