Evlat Edinme Şartları Nelerdir? Bebek, Çocuk, Erişkin | 2025

Evlat edinme şartları arasında, evlat edinmenin çocuğun yararına olması en önemi şartlardan bir tanesidir. Çünkü çocuğun yararı gözetilir ve onun ileriki yaşamında konforlu bir hayatın içerisinde olması göz önünde bulundurulur. Türk Medeni Kanunu’nun 305 ve 320. maddelerinde ise bu konu ile ilgili düzenlemeler yer almaktadır. Doğum, evlenme, tanıma ya da açılan bir babalık davası sonucunda resmi olarak evlat sahibi olunması mümkünken, aynı zamanda evlat edinme ile de bu mümkün olabilir. Tabii ki çocuk evlat edinme şartları bütünüyle sağlanmalıdır. Peki, bu şartlar nelerdir? İçeriğimizde bu konunun tüm detaylarından söz edeceğiz.

Evlat Edinme Nedir?

Gerçekte herhangi bir biyolojik bağı olmamasına ve gebelik süreci geçirilmemesine rağmen, bir çocuğun ebeveyni olmak istenmesi ve bunun için gerekli hukuki işlemlerin gerçekleştirilmesine, evlat edinme adı verilmektedir. Çocuk yaşta ya da ergin yaşta bir kişinin evlat edinilmesi de mümkündür. Ancak bunun için evlat edinen kişide aranan pek çok şart bulunur. Bu şartlardan bazıları tekil şartlar olsa da bazıları da çocuk ve ebeveyn arasındaki uyum ile alakalıdır. Türk Medeni Kanunu’nun ilgili maddelerinde de bu konu detaylı şekilde açıklanmıştır.

---

Aile ve Boşanma Hukuku alanında merak ettiğiniz konular hakkında da bilgi sahibi olmak isterseniz, ilgili kategorimize göz atabilirsiniz.

---

Evlat Edinme Şartları Nelerdir? TMK

Hukuki olarak evlat edinmek, evlat edinilen çocuğun ya da ergin kişinin, evlat edinen kişi ile resmi olarak soybağının kurulduğu anlamını taşımaktadır. Tabii ki evlat edinen ebeveynler ile evlat edinilen çocuk ya da erişkin bireyin bazı şartları karşılaması gerekmektedir. Peki, evlat edinmenin şartları nelerdir?

• Evlat edinmenin, evlat edinilen çocuğun yararına olacak şekilde gerçekleşmesi gerekmektedir.
• Evlat edinen ebeveyn, en az ilkokul mezunu olmalıdır.
• Evli olmayan kişiler, birlikte evlat edinemezler. Bunun için en az 5 yıldır evli olmak veya 30 yaşını doldurmuş olmak şartı bulunmaktadır.
• Evli olmayan kişiler de evlat edinebilir. Bunun için 30 yaşını doldurmuş olmak şartı bulunmaktadır.
• Evlat edinilecek olan çocuk ya da erişkinin, evlat edinenden en az 18 yaş küçük olması zorunludur. Örneğin: Ebeveyn 30 yaşındaysa, evlat edinilen çocuk 12 yaşında olmalıdır.
• Evlat edinilecek çocuğun anne ve babasının rızası gerekmektedir. Bazı şartlar gerçekleştiğinde, anne ve babanın rızası aranmamaktadır. Bunlar; ayırt etme gücünden sürekli olarak yoksunluk, çocuğa karşı özen yükümlülüğünün tam anlamıyla gerçekleştirilememesi olarak ifade edilmektedir.
• Ayırt etme gücü olan çocukların rızası alınmak zorundadır.
• Evlat edinme işleminden önce ebeveynler, evlat edineceği çocuğa bir yıl süreyle bakmış ve onu eğitmiş olmalıdır.

Türkiye’de evlat edinme şartları yukarıdaki gibidir. Bu şartların yerine gelmesi, evlat edinmek için zorunludur. Ayrıca süreç içerisinde pek çok farklı şartla da karşılaşılabilmektedir. Çocuğun yaşı, ayırt etme durumu, bulunduğu kurum, anne ve babasının durumu gibi pek çok husus, evlat edinme sürecinde önemli etkiye sahiptir. Bu nedenle sürecin zarar görmemesi ya da daha hızlı sonuç alınması için aile avukatlarından destek alınması, pek çok açıdan çok önemlidir.

Evlatlığa İlişkin Yasal Şartlar Nelerdir?

Evlat edinme süreci ile ilgili bazı yasal şartlar öne çıkmaktadır. Bu yasal şartlar ve detaylı açıklamaları ise şu şekildedir:

• Evlatlık ile evlat edinen arasında en az on sekiz yaş fark olması gerekir.

Bu şartın amacı, evlat edinme ilişkisinin biyolojik ana, baba ve çocuk ilişkisinden farklı olmayan bir aile yapısı oluşturmaktır. (TMK m.308/1)

• Küçüğün rızası gerekir.

Evlat edinilen küçüğün kişilik haklarına doğrudan müdahale olduğu için eğer küçük ayırt etme gücüne sahipse rızası alınmalıdır. (TMK m.308/2) Küçüğün ayırt etme gücüne sahip olması bakımından kesin bir yaş verilemez. Her somut olay bakımından küçüğün, evlat edinme ilişkisinin önemini ve sonuçlarını kavrayıp kavramadığına bakılır. Ancak küçük on dört yaşını doldurmuşsa ayırt etme gücünün var olduğu karine olarak kabul edilmektedir.

• Vesayet dairelerinin izni gerekir.

Küçük, vesayet altında ise vesayet dairelerinin izni şarttır. Küçüğüm ayırt etme gücüne sahip olup olmadığı önem taşımaz. (TMK m.308/3) Hem vesayet makamının hem de denetim makamının izni gerekir. Vesayet makamı sulh hukuk, denetim makamı asliye hukuk mahkemesidir. Vesayet makamları izin verirken ilgili kişileri dinlemeli ve çocuğun menfaatini ön planda tutmalıdır.

• Ana ve babanın rızası gerekir.

Her ikisinin de rızası gerekir, sadece birinin rızası yetmez. Rızanın aranması velayet hakkına bağlı değildir. Velayet sahibi olmayan ebeveynin de rıza vermesi gerekir. Eğer ana babanın evlat edinme ilişkisine rıza göstermemeleri hakkın kötüye kullanılması niteliğini taşıyorsa ana babanın rızası aranmadan evlat edinme ilişkisi kurulur. Örnek olarak ana baba sırf çocuğun mallarından yararlanmak için evlat edinmeye rıza göstermiyorlarsa rızaları aranmaz.

Türk Medeni Kanunu m.309’a göre; Rıza, küçüğün veya ana ve babasının oturdukları yer mahkemesinde sözlü veya yazılı olarak açıklanarak tutanağa geçirilir. Verilen rıza, evlât edinenlerin adları belirtilmemiş veya evlât edinenler henüz belirlenmemiş olsa dahi geçerlidir.

Türk Medeni Kanunu m.310’a göre, rıza küçüğün doğumunun üzerinden altı hafta geçmeden verilemez. Bu süreden önce verilen rıza geçersizdir. Süre geçtikten sonra yeninden rıza beyanında bulunulması gerekir. (TMK m.310/1)

Ana baba vermiş oldukları rızayı, tutanağa geçirildiği tarihten başlayarak altı hafta içinde aynı usulle geri alabilir. (TMK m.310/2) Yani yazılı veya sözlü olarak küçüğün veya ana ve babanın oturdukları yer mahkemesine geri alma beyanı açıklanarak tutanağa geçirilir. Ana baba evlatlık ilişkisine verdikleri rızadan dönmek için herhangi bir gerekçe göstermek zorunda değillerdir. Ana baba rızasını geri almış fakat sonra yeniden rıza vermişse, artık bu rızadan dönemez. Bu rıza kesindir. Yani sadece bir kere rızadan dönme hakkı verilmiştir. (TMK m.310/3)

Evlat Edinmede Yaş Sınırı Var Mı?

Evli kişilerin birlikte evlat edinmesi mümkündür. Bir kişi, evli olmasa da evlat edinebilir ancak bunu yalnızca kendisi yapabilir. Evli olmayan çiftler, birlikte evlat edinemezler. Tabii ki bu süreçte evlat edinmek için belirli yaş ve süre kısıtlamaları bulunmaktadır. Bunlar genel itibari ile şu şekildedir:

• Evli olan kişiler en az 5 yıldır evli olmalı ya da 30 yaşını doldurmalıdır. 30 yaş sınırı hem kadın hem de erkek için aranmaktadır.
• Eşler 5 yıldır evli ise bu durumda 30 yaşını doldurma şartı aranmaz.
• Evli olmayan kişilerin tek başına evlat edinmesi için 30 yaşını doldurmuş olması gerekmektedir.
• Çocuk evlat edinmek isteyenler ile evlat edinilecek çocuk arasında en az 18 yaş fark olması gerekmektedir.

Evlat edinmek isteyenleri ilgilendiren yaş sınırları yukarıdaki gibidir. Yukarıdaki sınırlandırmalara uyan kişiler, evlat edinme şartlarını tam anlamıyla yerine getiriyorlarsa, evlat edinebilirler.

Kimler Evlat Edinemez?

Türk Medeni Kanunu’nun ilgili maddelerini karşılayan kişiler ya da çiftler, evlat edinme hakkına sahiptirler. Ancak bazı kişilerin evlat edinmesi mümkün değildir. Peki, kimlerin evlat edinmesi mümkün değildir?

• 30 yaşını doldurmamış kişiler evlat edinemezler. (5 yıldır evli olan çiftler hariç)
• 30 yaşını doldurmayan kişiler, tek başına evlat edinemezler.

Evlat edinme ile ilgili TMK’de belirli şartlar bulunmaktadır. Bu şartların TMK’ye uygun şekilde gerçekleştirilmesi gerekir.

---

Çocukla Kişisel İlişkinin Kurulması ile ilgili içeriğimize de göz atabilirsiniz.

---

Evlatlık Mirasçı Olur Mu?

Evlat edinme ilişkisi ile soybağı kurulmuş olur. Dolayısıyla Evlâtlık, evlât edinenin mirasçısı olur. (TMK m.314) Ancak burada tek yönlü bir mirasçılık vardır. Yani evlat edinen kişi, evlat edindiği çocuğa mirasçı olamaz. Ayrıca evlatlık, evlat edinenin hısımlarına mirasçı olamaz.

Örnek olarak; evlat edinenin biri evlatlık biri biyolojik olmak üzere iki çocuğu olduğu varsayalım. Evlat edinen öldükten sonra evlat edinenin babasının hayatını kaybettiği ihtimalde:

• Evlat edinenin biyolojik çocuğu dedesinin mirasından pay alır.
• Ancak evlatlık, evlat edinenin babasından kalan mirastan pay alamaz. Evlatlık sadece onu evlat edinen kişinin mirasından pay alabilir.

Evlat Edinme Sürecinde Hukuki Destek

---

Evlat edinme ile ilgili gerçekleştirilmesi gereken süreçte hukuki desteğe ihtiyaç duyuyorsanız, o halde Burak Temizer Hukuk Büromuzun deneyimli İstanbul aile avukatı kadrosundan destek alabilirsiniz.

---

Evlat edinme sürecinde pek çok adım bulunmakta ve bu adımların her birinin Türk Medeni Kanunu’nun ilgili maddelerine göre gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Bu nedenle süreç ile ilgili hukuki destek almak zaman kaybı yaşamanızı önleyecek, hak kayıplarıyla karşılaşmanızı engelleyecektir. Ayrıca avukatınız, evlat edinme şartları ile ilgili tüm konularda size kapsamlı bilgi sunacaktır.

Sıkça Sorulan Sorular

Bebek Evlat Edinmek İstiyorum. Ne Yapmalıyım?

Türk Medeni Kanunu’na göre bebeklerin evlat edinmesi mümkündür. Ancak bunun için bebeğin canlı olarak dünyaya gelmiş olması ve 6 hafta boyunca da yaşamış olması gerekir. Diğer şartlar, genel evlat edinme şartları ile aynıdır. Bebeğin biyolojik anne ve babası evlat edinme sürecinde yer alıyorsa, onların rızası zorunludur.

Başkasının Çocuğunu Kendi Nüfusuna Almak Mümkün Mü?

Başkasının çocuğunu kendi nüfusuna almak isteyen kişiler, evlat edinme şartlarını karşılıyorsa, çocuğu evlat edinebilir. Öte yandan babalık davası ile de başkasının çocuğunun kendi nüfusuna alınması mümkün olabilir. Tabii ki süreç içerisinde pek çok özel kriter olabilmektedir. Bunun için mutlaka uzman bir avukattan destek alınması son derece önemlidir.

Yetişkin Birini Evlat Edinme Şartları Nelerdir?

Ergin, yani 18 yaşını doldurmuş olan kişinin ve kısıtlı kişinin evlat edinmesi, diğer evlat edinme şartlarından daha farklı şartlara sahiptir. Bunun için ergin ya da kısıtlı kişiye, evlat edinecek olan kişinin 5 yıl süreyle bakma zorunluluğu bulunmaktadır.

Küçüklerin Evlat Edinilmesinde Ana ve Babanın Rızasının Aranmadığı Haller Nelerdir?

Eğer ana babanın evlat edinme ilişkisine rıza göstermemeleri hakkın kötüye kullanılması niteliğini taşıyorsa ana babanın rızası aranmadan evlat edinme ilişkisi kurulur. Ana babanın kim olduğu veya uzun süreden beri nerede oturduğu bilinmiyorsa veya ayırt etme gücünden sürekli olarak yoksun bulunuyorsa ve küçüğe karşı özen yükümlülüğünü yeterince yerine getirmiyorsa ana babanın rızası aranmaz. Özen yükümlülüğünün yerine getirilip getirilmediğini hakim takdir edecektir.

Evli Kişilerin Küçük Kişiyi Birlikte Evlat Edinmesi Nasıl Olur? (Birlikte Evlat Edinme)

Temel kural, evli kişilerin birlikte evlat edinmesidir. En geç evlat edinme başvurusunun yapıldığı anda evliliğin kurulmuş olması gerekir. Ancak, evlat edinenlerin küçüğe bakması ve küçüğü eğitmesi bakımından geçmesi gereken bir yıllık sürede evli olmaları şart değildir. Fakat bakma ve eğitme şartı her iki eş için de yerine getirilmiş olmalıdır.

Üvey Çocuk Evlat Edinilebilir Mi?

Türk Medeni Kanun’u m.306’ya göre; Eşlerden biri, en az iki yıldan beri evli olmaları veya kendisinin otuz yaşını doldurmuş bulunması koşuluyla diğerinin çocuğunu evlât edinebilir. Eğer taraflar en az iki yıllık evliyse veya evlat edinecek taraf otuz yaşını doldurmuşsa, diğer eşin çocuğunu evlat edinebilir.

18 Yaşından Küçük Olup Reşit Sayılanlar İçin Evlat Edinmede Hangi Koşullar Geçerlidir?

Medeni Kanun’daki “küçük” kelimesi on sekiz yaşını doldurmamış kişileri ifade eder. Ancak kişiler bazı hallerde on sekiz yaşını doldurmamış olsa bile evlenme yoluyla veya mahkeme kararıyla ergin kılınabilirler. Bu şekilde on sekiz yaşını doldurmamış olmasına rağmen ergin kılınan kişiler, erginlerin evlat edinilme şartlarına tabiidir. Evlat edinilecek olan kişinin on sekiz yaşını doldurup doldurmadığı bakımından evlat edinme başvurusunun yapıldığı an dikkate alınır.

Evlat Edinme Başvurusundan Sonra Reşit Olan Evlat Edinilen Hangi Koşullara Tabidir?

Türk Medeni Kanunu m.315’e göre, Evlat edinme başvurusundan sonra küçük, ergin olursa koşulları daha önceden yerine getirilmiş olmak kaydıyla küçüklerin evlat edinilmesine ilişkin hükümlere tabi olacaktır. Bunun için en geç ergin olma anına kadar evlat edinenin küçüğe bakması ve eğitmesi huşundaki bir yıllık süre dolmuş olmalıdır.

Evli Kişiler Tek Başına Nasıl Evlat Edinebilir?

Kural evlat edinmenin eşler tarafından beraber yapılmasıdır. Ancak evli kişilerin birlikte evlat edinemedikleri hallerde istisnai olarak evli kişilerin tek başına evlat edinebilmelerine imkan sağlanmıştır.

Türk Medeni Kanunu m.307’ye göre; Otuz yaşını doldurmuş olan eş, diğer eşin ayırt etme gücünden sürekli olarak yoksunluğu veya iki yılı aşkın süreden beri nerede olduğunun bilinmemesi ya da mahkeme kararıyla iki yılı aşkın süreden beri eşinden ayrı yaşamakta olması yüzünden birlikte evlât edinmesinin mümkün olmadığını ispat etmesi hâlinde, tek başına evlât edinebilir.

• Evlat edinmek isteyen eş otuz yaşını doldurmuş olmalı
• Diğer eş ayırt etme gücünden sürekli olarak yoksun olmalı veya
• Diğer eşin iki yıldan fazla süreden beri nerede olduğunun bilinmemesi veya
• Eşler mahkeme kararıyla iki yıldan beri ayrı yaşamakta oldukları ispat edilirse

Sadece bir eş evlat edinebilir. Diğer eşin iki yıldan fazla süreden beri nerede olduğunun bilinmemesi halinde, eşin tek başına evlat edinebilmesi için gaiplik kararı alınmış olması gerekmez. Eşlerin iki yıldan fazla süre boyunca sürdürdükleri ayrı yaşamları bir mahkeme kararına dayanmalıdır.

Bekar Kişilerin Evlat Edinme Şartları Nelerdir? Bekar Kişi Evlat Edinebilir mi?

Evli olmayan kişiler tek başlarına evlat edinebilirler. Bekar kişi otuz yaşını doldurmuşsa ve ayırt etme gücüne sahipse tek başına evlat edinebilir.

Evlat Edinmede Yetkili ve Görevli Mahkeme Nedir?

Evlat edinme kararı hususunda yetkili mahkeme, tek başına evlat dinmeden evlat edinenin oturma yeri; birlikte evlat edinmede yetkili mahkeme eşlerden birinin oturma yeri mahkemesidir. Görevli mahkeme ise Aile Mahkemeleridir.

Evlat Edinme İlişkisinin Sonuçları Nelerdir?

Evlat edinen ve evlatlık arasında soybağı kurulur. Ana ve babaya ait olan haklar ve yükümlülükler evlât edinene geçer. (TMK m.314/1)

Biyolojik ana babanın velayet hakkı sona erer ve evlat edinene geçer. Bu açıdan; çocuğun bakımı, yönetimi, temsili, çocuk mallarından yararlanma yetkisi de evlat edinene geçer.

• Evlâtlık küçük ise evlât edinenin soyadını alır. Evlât edinen isterse çocuğa yeni bir ad verebilir. (TMK m.314)
• Ergin olan evlâtlık, evlât edinilme sırasında dilerse evlât edinenin soyadını alabilir.
• Evlat edinme ile ilgili kayıtlar, belgeler ve bilgiler mahkeme kararı olmadıkça veya evlâtlık istemedikçe hiçbir şekilde açıklanamaz.

Evlat Edinenin Biyolojik Ailesi ile Durumu Nasıl Olur?

TMK m.314’e göre; Evlâtlığın, miras ve başka haklarının zedelenmemesi, aile bağlarının devam etmesi için evlâtlığın naklen geldiği aile kütüğü ile evlât edinenin aile kütüğü arasında her türlü bağ kurulur. Ayrıca evlâtlıkla ilgili kesinleşmiş mahkeme kararı her iki nüfus kütüğüne işlenir.

Yani evlatlığın kendi öz ailesiyle olan soybağı da devam eder. Bu bakımdan evlatlığın öz ailesi bakımından mirasçılığı devam eder. Evlatlık öz anne babasının mirasından pay alabileceği gibi; ana baba da evlatlık verdikleri çocuklarının mirasından pay alabilecektir.

Evlatlık Sonucu Oluşan Evlenme Yasağı Nedir?

Evlat edinen ile evlatlık veya bunlardan biri, diğerinin altsoyu ve eşi arasında kesin bir evlenme yasağı vardır. Bu evlilikler mutlak butlanla geçersizdir. Evlatlık; evlat edinenle veya onun eşiyle veya onun çocuğuyla veya torunuyla ve altsoyundan hiç kimseyle evlenemez. Evlat edinen; evlatlıkla, evlatlığının eşiyle, çocuğuyla veya torunuyla ve altsoyundan hiç kimseyle evlenemez.

Yeni Doğmuş Bebek Evlat Edinilebilir Mi?

Küçüklerin evlat edinebilmesi için ana babanın rızası gerekir. Ancak bu rızasın verilebilmesi için bir zaman sınırı öngörülmüştür. Türk Medeni Kanunu m.310’a göre, rıza küçüğün doğumunun üzerinden altı hafta geçmeden verilemez. Bu süreden önce verilen rıza geçersizdir. Süre geçtikten sonra yeninden rıza beyanında bulunulması gerekir. (TMK m.310/1) Dolayısıyla yeni doğmuş bir bebeğin evlat edinilebilmesi için zaten az altı hafta geçmiş olması gerekmektedir.