Peçete Uyuşturucu Cezası | TCK 188 | TCK 191

Peçete uyuşturucu cezası nedir? sorusu sıklıkla araştırılmaya başlandı. Zira son dönemlerde özellikle büyükşehirlerde yapılan operasyonlarda, gelen ihbarlarda, sürdürülen soruşturmalarda, sıkça “peçete”, “A4” veya “kağıt” şeklinde adlandırılan bir uyuşturucu türüyle karşılaşılmaktadır. Peçetenin de elbette TCK’da bir cezası vardır. Görünüş itibarıyla sıradan bir kağıt parçasından farkı yoktur; ancak kriminal incelemede uyuşturucu emdirilmiş şekilde narkotik etken madde tespit edildiği anda artık malum peçete uyuşturucu madde sayılacak ve Türk Ceza Kanunu’nun ilgili hükümleri uygulanacaktır.

Ceza hukuku açısından belirleyici olan kâğıdın şekli değil; üzerindeki kimyasal maddenin varlığı ve yoğunluğudur. Bu nedenle peçete/A4 formatındaki uyuşturucu maddeleri kullanmak TCK 191, satmak veya satış amacıyla bulundurmak ise TCK 188 kapsamında suçtur.

Peçete dosyalarının en önemli özelliği, kâğıt formunda bulunduğu için miktarın ve kullanım yoğunluğunun tespitinin güçleşmesi, bu nedenle de kişinin kullanıcı mı yoksa satıcı mı olduğunun ilk aşamada her zaman doğru belirlenememesidir. Bir başka ifadeyle, tek bir kâğıt parçası dahi kişinin 10 yıldan başlayan hapis cezası tehdidiyle karşı karşıya kalmasına yol açabilir.

Bu sebeple peçete/A4 dosyaları, klasik uyuşturucu dosyalarına kıyasla daha hassas bir değerlendirme gerektirir.
Maddenin nasıl ele geçirildiği, şüphelinin konumu, kriminal raporun içerdiği veriler, iletişim kayıtları ve delillerin tamamı birlikte incelenmeden doğru suç vasfına ulaşmak mümkün değildir.

Peçete dosyalarında yapılan en büyük hata, kâğıdın formundan yola çıkarak soruşturma makamı tarafından erken aşamada “ticaret” değerlendirmesine yönelinmesidir. Oysa satıcı–kullanıcı ayrımı, delillerin tamamının hukuka uygun biçimde analiz edilmesi ile belirlenebilir.

Bu nedenle soruşturmanın en başında, dosyanın uyuşturucu suçlarında tecrübeli bir ceza avukatı tarafından yönetilmesi hayati önem taşır.

---

1. Peçete (A4) Uyuşturucu Nedir?

Uygulamada “peçete” veya “A4” diye anılan madde, çoğunlukla sentetik kannabinoid türevlerinin sıvı formunun kâğıt yüzeyine aktarılmış hâlidir. Bir başka deyişle Peçete veya A4 olarak adlandırılan bu uyuşturucu madde, genellikle kâğıt yüzeyine emdirilmiş sentetik kannabinoid sıvısıdır. Fiziksel görünüşü sıradan bir peçete ya da A4 kâğıdı olsa da, kriminal laboratuvar incelemesinde etken madde tespit edildiği anda uyuşturucu madde niteliği kazanır . Kanun, uyuşturucu maddeleri görünüşlerine göre ayırmaz; önemli olan kriminal laboratuvarın tespit ettiği etken maddenin varlığı ve niteliğidir.

Peçete/A4 formunun en büyük sorunlarından biri, miktarın ölçülmesinin zor olması ve bu nedenle kişinin kullanım amaçlı mı, yoksa satış amacıyla mı bulundurduğuna ilişkin değerlendirmeyi güçleştirmesidir.

2. Peçete Uyuşturucu Satmak – Peçete Uyuşturucu Cezası- TCK 188

Peçete veya A4 formundaki uyuşturucu maddelerin satılması, satış amacıyla bulundurulması, başkasına verilmesi, nakledilmesi veya depolanması hâlinde TCK 188 devreye girer. Bu suç, Türk Ceza Kanunu’nun en ağır yaptırımları içeren düzenlemelerinden biridir ve maddenin kâğıt formunda olması, cezai sorumluluğu hafifleten bir husus değildir.

a) Cezalar

TCK 188/3 uyarınca uyuşturucu madde ticareti suçunun temel cezası:

• 10 yıldan 20 yıla kadar hapis,

• 1.000 günden 20.000 güne kadar adlî para cezasıdır.

Peçete/A4 maddesinin “alışılmış görünümde olmaması”, yani toz, ot ya da hap formunda değil de kâğıt hâlinde bulunması suçun niteliğini değiştirmez. Etken madde tespit edildiği anda, fail hakkında klasik uyuşturucu ticareti hükümleri uygulanır.

Ancak uygulamada dikkat edilmesi gereken asıl husus şudur:
Peçete formundaki maddeler miktar ve yoğunluk açısından çok farklı sonuçlar doğurabilir.
Bu nedenle ticaret suçlamasının yerindeliği, maddenin görünüşü üzerinden değil, dosyanın bütün delilleri üzerinden değerlendirilmelidir.

b) TCK 188 Kapsamında Nitelikli Haller ve Peçete/A4 

TCK 188’de yer alan nitelikli hâller, peçete/A4 dosyalarında da doğrudan uygulanır. Nitelikli hallerde ceza arttırılı, nitelikli hal demek budur. Nitelikli hâller şu şekildedir:

1. Suçun okul, yurt, kütüphane veya gençlerin yoğun bulunduğu alanların yakınında işlenmesi (TCK 188/4-a)

Peçete/A4 maddeleri çoğunlukla gençler arasında yaygın olduğundan, okul çevrelerinde yapılan yakalamalarda savcılık bu nitelikli hâli sıklıkla gündeme getirir.
Bu durumda ceza artırılarak uygulanır ve alt sınır daha yüksek belirlenir.

2. Suçun kamu görevlisi kimliğinden yararlanılarak işlenmesi

Peçete formu bazen “şüphe çekmeyen” maddeler üzerinden dolaştığından, polis veya kamu görevlisi sıfatını kullanarak kolaylaştırılan eylemler nitelikli hâl kapsamında değerlendirilir.

3. Suçun çocuklara verilmesi veya çocukların kullanmasının sağlanması (TCK 188/3-son)

Peçete/A4 maddeleri özellikle 18 yaş altı bireyler arasında yaygınlaştırıldığında, suç çocuğa uyuşturucu verilmesi kapsamında değerlendirilir ve ceza 15 yıldan aşağı olmayacak şekilde uygulanır.

4. Örgüt faaliyeti çerçevesinde işlenmesi (TCK 188/5)

Peçete/A4 maddesinin toplu şekilde dağıtıldığı, bölgesel yayılım sağlandığı veya birden fazla failin hiyerarşik düzen içinde hareket ettiği dosyalarda ceza büyük oranda artar.Bir başka deyişle peçete maddesinin birden fazla kişi tarafından birden fazla kişiye dağıtıldığı, belirli bir sistematik ve yapılaşma ile bir grup tarafından dolaşıma sokulduğu veya belli bir bölgede sistematik olarak satıldığı iddiası gündeme gelir. Bu tür durumlarda soruşturma bir anda örgüt faaliyeti çerçevesinde suç işleme boyutuna taşınır ve ceza artırımları devreye girer.

Uyuşturucu Ticareti Suçu konulu geniş kapsamlı makalemizi okumak için buraya tıklayabilirsiniz. 

3.Peçete Uyuşturucu Kullanmak-  TCK 191

Peçete/A4 maddesinin kullanmak amacıyla bulundurulması, satın alınması veya kabul edilmesi hâlinde TCK 191 uygulanır. Kanuna göre kullanım amacıyla uyuşturucu bulunduran kişi için öngörülen temel ceza:

• 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezasıdır.

Ancak TCK 191’de doğrudan hapis cezası verilmesi olağan bir uygulama değildir. Kanun koyucu bu suç bakımından önceliği tedavi ve denetim mekanizmalarına vermiştir. Bu nedenle uygulamada ilk kez TCK 191 ile karşılaşılmışsa

• Kovuşturmanın ertelenmesi ve

• Belirnenen sürede tedavi ve/veya denetimli serbestlik,

uygulanacaktır.

Uyuşturucu Kullanma Suçu konulu geniş kapsamlı makalemizi okumak için buraya tıklayabilirsiniz. 

 4. Peçete/A4 Dosyalarında Kullanım – Satış Ayrımı

1. Ele geçiriliş şekli
Bir kişiye peçete maddesi verirken akalanma, yakalanılan yerin tekinsiz bir yer oluşu ve yakalanma saati, satış anının kamera kayıtlarıyla ya da görgü tanıklarıyla tespiti veya gizli polis/araştırmacı vasıtasıyla suç üstü halinde TCK 188 devreye girecektir. Buna karşılık kişi tek başına az bir miktarla yakalanmışsa, olay yerinde başka bir alıcı ya da kullanıcı bulunmuyorsa ve diğer koşullar da kişisel kullanım ihtimaliyle uyumluysa, satıcı demek hukuken zorlama olacaktır.

2. Üst araması ve dijital materyallerdeki bulgular
Şüpheliye yönelik üst aramasında; yüksek miktarda para, müşteri bilgisini çağrıştıran notlar, uyuşturucu teminine ilişkin mesajlar, üst üste ve kısa kısa kayıtlı olmayanlarla arama trafiği, tuşlu telefon, paketleme materyalleri minik poşetler, veya satış ilişkisini ortaya koyabilecek başka veriler bulunması; kullanım mı ticaret mi bu kastı belirlemede önemlidir.

3. Teknik veya fiziki takip verileri
İletişimin denetlenmesi, HTS kayıtları, fiziki takip raporları gibi yöntemlerle elde edilen bilgiler satış iddiasını destekleyebilir. Dosyadaki tüm deliller bir bütün olarak ele alınmalıdır.

4. İhbarın içeriği ve doğrulanabilirliği
İhbarın somut, doğrulanabilir ve olayla uyumlu olması gerekir. Kaynağı belirsiz, içerik olarak soyut ve destekleyici başka delille uyuşmayan ihbarlar tek başına satış suçunu ispatlamaya elverişli olmayalabilir.

5. Kriminal rapor
Kâğıt üzerinde tespit edilen narkotik etken maddenin türü, yoğunluk seviyesi ve kullanım değerleri kriminal laboratuvar tarafından belirlenir. Diğer tüm delillerle birlikte değerlendirme yapılmalıdır.

6. Şüphelinin kişisel özellikleri ve kullanıcı profili
Şüphelinin daha önceki kullanım alışkanlıkları, geçmişteki varsa tedavi kayıtları, yakalandıktan sonra verdiği tahlil sonuçları, kullanım mı ticaret mi buna dair geçmişteki varsa adli sicil durumu, sosyal çevresi ve olayın genel akışı birlikte değerlendirilmelidir.

5. Peçete Dosyalarında Avukatın Önemi

Peçete veya A4 formatında ele geçirilen uyuşturucu maddelerle ilgili soruşturmalarda en önemli aşama, kişinin kullanıcı mı yoksa satıcı mı olduğunun doğru belirlenmesidir. Çünkü bu ayrım, doğrudan hangi suç tipinin uygulanacağını ve dolayısıyla kişinin karşı karşıya kalacağı yaptırımı belirler.

TCK 188’de 10 yıl ve üzeri hapis cezası, TCK 191’de ise tedavi ve denetim ağırlıklı bir süreç öngörülmektedir. Bu nedenle soruşturmanın ilk adımında yapılacak bir hata dosyanın gidişatını tamamen değiştirebilir.

Peçete dosyalarında bu ayrımı doğru biçimde ortaya koyacak kişi çoğu zaman avukattır. Zira kâğıt formunda bulunan uyuşturucu maddelerde miktarın, yoğunluğun ve kastın belirlenmesi diğer uyuşturucu türlerine kıyasla daha hassas bir hukuki inceleme gerektirir. Yanlış nitelendirme yapılması, kullanıcı profiline uygun bir kişinin dahi ağır bir ticaret dosyasının içine düşmesine neden olabilir.

Avukatın rolü özellikle şu noktalar açısından belirleyicidir:

– Delillerin hukuka uygun biçimde değerlendirilmesi
Peçete maddesinin ele geçiriliş biçimi, üst araması, kriminal raporun içeriği, iletişim kayıtları ve soruşturma evrakındaki diğer bulgular avukat tarafından bütüncül şekilde incelenir.
Avukat, delillerin hangi yönleriyle TCK 191’e, hangi yönleriyle TCK 188’e işaret ettiğini Yargıtay uygulamalarıyla birlikte ortaya koyar.

– Kullanım–satış ayrımının doğru hukuki zemine oturtulması
Savcılık, özellikle peçete dosyalarında ele geçen maddenin görünümü ve “çoklu kullanım ihtimali” gerekçesiyle hızlıca TCK 188 yönüne gidebilir.
Avukat; ele geçiriliş şekli, kriminal raporun bulguları, dijital materyaller, tanık ifadeleri ve dosyanın genel akışını değerlendirerek, ayrımın hangi suç tipi altında incelenmesi gerektiğini somutlaştırır.
Bunu yaparken Yargıtay’ın benzer nitelikteki kararları dikkate alınır.

– Usule aykırı arama ve el koyma işlemlerinin tespiti
Peçete dosyalarında üst araması, araç araması veya konut araması çoğu zaman hızlı şekilde yapılır ve usule ilişkin eksiklikler görülebilir.
Arama kararının hukuka uygunluğu, gecikmesinde sakınca bulunması hâlinin şartları, arama tanıklarının bulunup bulunmadığı gibi hususlar avukat tarafından ayrıntılı şekilde incelenir.
Bu tür aykırılıkların tespiti delillerin değerlendirilmesinde güçlü sonuçlar doğurabilir.

– Tutuklamanın önlenmesi ve tahliye süreçlerinin yönetilmesi
TCK 188’deki yüksek ceza sınırları nedeniyle tutuklama tedbiri peçete dosyalarında sıkça gündeme gelir.
Avukat; delillerin ağırlığını, suçun vasfını, şüphenin derecesini ve kaçma/karartma ihtimallerini CMK hükümleri çerçevesinde ortaya koyarak tutuklamanın önüne geçebilir.
Tutuklama gerçekleşmişse, dosyanın gelişimine göre tahliye talepleri hukuki çerçevede hazırlanır.

– Şüphelinin ifade sürecinin doğru yönetilmesi
Peçete dosyalarında ifade aşaması kritik önemdedir.
Şüphelinin neyi bilmesi, neyi açıklaması, hangi noktada susma hakkını kullanması gerektiği hukuki bir stratejidir.
İfadenin dosyayla uyumlu şekilde verilmesi, suç vasfının belirlenmesinde doğrudan etkili olur.

– Dijital verilerin ve iletişim kayıtlarının analizi
HTS verileri, konum bilgileri, WhatsApp yazışmaları, arama trafiği ve dijital materyaller satış iddiasının en çok ileri sürüldüğü delillerdir.
Avukat, bu verilerin dosyayla bağlantısını, delil değerini, Yargıtay’ın bu alandaki yaklaşımını değerlendirir ve hangi bulgunun kullanım, hangisinin satış kastına işaret ettiğini hukuki zemine oturtur.

– Kriminal rapordaki belirsizliklerin giderilmesi
Peçete maddesinin kâğıda emdirilmiş olması nedeniyle miktar ve yoğunluk bazen net belirlenemez.
Avukat, gerekli görürse yeniden inceleme, ek rapor veya bilimsel mütalaa talep ederek kriminal tespitin güçlendirilmesini sağlar.

Peçete dosyalarının doğası gereği, doğru hukuki nitelendirmenin yapılamaması hâlinde kişi tek bir kâğıt parçası nedeniyle 10 yıl ve üzeri hapis tehdidiyle karşılaşabilir.
Bu nedenle soruşturmanın başından itibaren dosyanın uyuşturucu suçlarında tecrübeli bir ceza avukatı tarafından yönetilmesi büyük önem taşır.

İstanbul Uyuşturucu Davası Avukatı konulu makalemizi okumak için buraya tıklayabilirsiniz. 

6. Peçete Dosyasında Etkin Pişmanlığın Uygulanabilmesi İçin Aranan Şartlar

Sanık yakalandıktan sonra, peçete maddesini kimden aldığını, nasıl temin ettiğini, dağıtım zincirini veya suça katılan başka kişileri açıkça ve doğrulanabilir biçimde gösterir, verilen bilgi sayesinde ilgili kişiler yakalanır veya suç aydınlanırsa; mahkeme bu durumu etkin pişmanlık sayar ve cezada indirim yapar.

Doğrulanamayan, soyut, sonuç doğurmayan hiçbir açıklama etkin pişmanlık değildir.

Sadece “peçeteyi Ahmet’ten aldım” demek yeterli değildir.

Yargıtay’ın yerleşik yaklaşımına göre etkin pişmanlık:

• Failin verdiği bilginin doğru çıkması,

• İlgili kişinin gerçekten tespit edilmesi,

• Hakkında adli işlem yapılması

hâlinde uygulanır.

Yani failin verdiği bilgi soruşturma bakımından sonuç doğurabiliyor olmalıdır. Soyut, doğrulanamayan, eksik ya da uygulamada hiçbir karşılığı olmayan açıklamalar etkin pişmanlık sağlamaz.

---

Sıkça Sorulan Sorular

1. Peçete uyuşturucu kullanmak suç mu?

Evet, peçete/A4 formatındaki uyuşturucu maddeyi kullanmak veya kullanmak için bulundurmak TCK 191 kapsamında suçtur. Bu durumda kişi İLK SEFERDE hapis cezasıyla değil, çoğunlukla tedavi ve denetimli serbestlik süreciyle karşılaşır.

---

2. Peçete uyuşturucu satmak kaç yıl hapis cezası?

Peçete uyuşturucu satmak TCK 188 kapsamında 10 yıldan 20 yıla kadar hapis cezası gerektirir. Kâğıt olması cezayı hafifletmez; etken narkotik madde tespit edildiği anda diğer uyuşturucu türleriyle aynı hüküm uygulanır.

---

3. Peçete/A4 maddesi kullanıcı mı yoksa satıcı mı olduğumu belirler?

Hayır. Peçete veya A4’in kâğıt formunda olması tek başına satış kastı oluşturmaz; ele geçiriliş şekli, kriminal rapor ve deliller ayrımı belirler. Bu nedenle kullanım–satış ayrımı tamamen dosya incelemesiyle yapılır.

---

4. Peçete dosyalarında tutuklama çıkar mı?

Evet, TCK 188 şüphesi bulunan dosyalarda tutuklama sık görülür; ancak deliller satış kastını desteklemiyorsa tutuklamanın itiraz ile kaldırılması mümkündür. “İtiraz ediyorum” demek yetmeyecek alanında yetkin uyuşturucu davası avukatı ile çalışmak gerekecektir.

---

5. Peçete/A4 uyuşturucu miktarı nasıl ölçülür?

Kâğıda emdirilmiş maddenin miktarı kriminal laboratuvar raporuyla belirlenir. Raporda etken maddenin türü, yoğunluğu ve kaç kullanımlık olduğu açıkça yazılır; bu tespit suçun niteliği açısından belirleyicidir.

---

6. Peçete dosyalarında etkin pişmanlık uygulanır mı?

Evet, TCK 192 kapsamında etkin pişmanlık uygulanabilir; ancak verilen bilginin doğrulanabilir olması ve soruşturmaya katkı sağlaması zorunludur. Soyut beyanlarla etkin pişmanlık hükümleri uygulanmaz.

---

7. Peçete uyuşturucu bulundurmak sabıka kaydına işlenir mi?

Dosya eğer ticarete sokulmamış kullanım olarak değerlendirilmişse TCK 191 kapsamında kamu davasının açılması gibi bir karar verilirse süreç sonunda sabıkaya işlenmeyen sonuçlar doğabilir. Tedavi ve denetimli serbestlik yükümlülükleri yerine getirildiğinde dosya düşebilir. Ancak TCK 188 peçete satma suçu elbette sabıkaya işleyecektir.

---

8. Peçete dosyasında avukat tutmak gerekli mi?

Evet, peçete/A4 dosyalarında avukat desteği kritik önemdedir; çünkü kullanım–satış ayrımı, telefon kayıtları, kriminal rapor ve arama tutanaklarının doğru yorumlanması uzmanlık gerektirir. Tek bir yanlış değerlendirme dosyayı TCK 188’e taşıyabilir.

9. Peçete uyuşturucu nedir?

Peçete uyuşturucu, sentetik kannabinoid veya benzeri etken maddelerin kâğıt yüzeyine emdirilmiş hâlidir ve TCK bakımından diğer uyuşturucu türleriyle aynı şekilde değerlendirilir. Görünüş olarak kâğıt parçasına benzese de kriminal raporda etken madde tespit edildiğinde uyuşturucu madde kabul edilir ve kullanım veya ticaret suçu buna göre belirlenir.

---

10. Peçete uyuşturucu  ve A4 aynı mı?

Evet. Halk arasında “A4” olarak adlandırılan madde, aslında peçete formatındaki uyuşturucu ile aynı niteliktedir ve tamamen kâğıdın formuna yönelik bir isimlendirmedir.
Ceza hukuku açısından önemli olan kâğıdın adı değil; üzerindeki etken maddenin varlığı ve yoğunluğudur.

11. Peçeteden tutuklanır mıyım?

Kuvvetle muhtemel evet. Peçete/A4 maddesi TCK 188 şüphesiyle değerlendirilirse tutuklama kararı verilebilir; ancak deliller kullanıcılığa işaret ediyorsa tutuklama yerine adli kontrol uygulanması daha olasıdır.
Tutuklamada belirleyici olan; ele geçiriliş şekli, üst araması, sabıka kaydı, kriminal rapor, telefon kayıtları ve satışa yönelik emarelerin bulunup bulunmadığıdır. Satış kastını desteklemeyen dosyalarda tutuklama tedbiri kaldırılabilir.