Eroinin Cezası Neden Daha Yüksek? TCK 188/4-a

Eroinin cezası neden daha yüksek? TCK 188/4-a konusu, özellikle uyuşturucu davası olan kişilerin en sık araştırdığı başlıklardan biridir. Bu sorunun cevabı herhangi bir varsayıma değil, doğrudan Türk Ceza Kanunu’nun 188. maddesinin 4. fıkrasındaki açık hükme dayanır. Eroin, kanunda birçok uyuşturucu maddeden ayrı tutulmuş, daha ağır yaptırıma tabii bir narkotik madde olarak düzenlenmiştir.

Kanun koyucu, eroini yüksek bağımlılık düzeyinde “daha ağır tehlike” kategorisinde kabul ettiği için, bu maddeyi konu alan uyuşturucu suçlarında cezada artırım zorunluluğu getirmiştir. Aynı fiil başka bir madde üzerinden işlendiğinde örneğin; ot belirli bir ceza söz konusu iken, aynı fiilin eroin üzerinden işlendiği dosyalarda ceza TCK 188/4-a gereği yarı oranında artırılmaktadır. Bu fark, elbette uygulamada yıllar düzeyinde sonuçlar doğurur.

Dolayısıyla “eroinin cezası neden daha yüksek?” sorusunun cevabı, aslında tek cümlede özetlenebilir: Eroin, TCK 188/4’te sayılan özel maddeler arasında yer aldığı için, bu maddeyle işlenen uyuşturucu ticareti suçlarında verilecek ceza kanunen yarı oranında artırılmak zorundadır. Aşağıda bu hükmün ayrıntılarını, diğer maddelerle farkını ve Yargıtay uygulamasını ele alacağız.

Eroin Dosyalarında Neden Ceza Artışı Uygulanır? Ceza Neden Yüksek? (TCK 188/4-a)

Eroin dosyalarında cezanın yükselmesinin sebebi, “hakim bu suça daha sert bakıyor” şeklinde kişisel bir değerlendirme değildir. Dayanak, Türk Ceza Kanunu’nun 188. maddesinin 4. fıkrasında yer alan açık emredici düzenlemedir. TCK 188/1 ve 188/3, uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçunun temel hâllerini düzenler. Mahkeme, öncelikle bu fıkralara göre temel cezayı belirler. Ancak ele geçirilen uyuşturucu madde eroin ise, iş burada bitmez; devreye TCK 188/4 girer.

Bu fıkraya göre:

Uyuşturucu maddenin eroin, kokain, morfin, sentetik kannabinoid ve türevleri veya bazmorfin olması hâlinde, birinci ve üçüncü fıkralara göre belirlenen ceza yarı oranında artırılır.

Bu hükmün eroin bakımından anlamı şudur:

• Örneğin mahkeme, somut olayda esrar ticareti için 10 yıl hapis cezası belirlemiş olsaydı;

• Aynı delil yapısı ve aynı fiil eroin üzerinden işlendiğinde, temel ceza yine 10 yıl olarak belirlenir,

• Ancak maddenin eroin olması nedeniyle, TCK 188/4 gereği bu 10 yıl ceza 15 yıla yükseltilir.

Burada dikkat edilmesi gereken nokta, ceza artırımının hakimin keyfi değerlendirmesine bırakılmamış olmasıdır. TCK 188/4; “eroin” ifadesi dosyada yer aldığı anda ve durum ticaretse hâkime geniş bir takdir alanı tanımak yerine, yarı oranında artırım yapılmasını zorunlu kılan bir düzenleme getirmiştir.

Bu nedenle eroin ticareti içeren dosyalarda: neticeden verilen ceza çok daha ağırlaşmaktadır.

Uyuşturucu Ticareti Suçu konulu geniş kapsamlı makalemizi okumak için buraya tıklayabilirsiniz. 

TCK 188/4-a’daki Uyuşturucular Nelerdir?

Eroinin cezasının neden daha ağır olduğunu anlamak için, TCK 188/4’te birlikte sayıldığı diğer maddelere de bakmak gerekir. Çünkü kanun koyucu, bu fıkrada yer alan maddeleri bilinçli bir tercihle belirlemiş; bunları diğer uyuşturucu türlerinden ayırmıştır.

TCK 188/4’e göre, uyuşturucu maddenin:

• eroin,

• kokain,

• morfin,

• sentetik kannabinoid ve türevleri,

• bazmorfin

olması hâlinde, birinci ve üçüncü fıkralara göre verilecek ceza yarı oranında artırılır.

Dolayısıyla

• Bu gruba giren maddeler bakımından kanunda özel ağırlaştırılmış cezalar geçerlidir.

• Bu gruba girmeyen ve kanunda ayrıca sayılmayan maddeler açısından ise, TCK 188/4 devreye girmez.

Bu çerçevede:

Eroin, afyon türevi yapısı, bağımlılık gücü, kısa sürede ağır fiziksel çöküşe yol açması ve çoğu zaman örgütlü yapılar tarafından pazarlanması sebebiyle bu listenin başında yer alır. Uygulamada eroin dosyalarında hem ceza miktarları, hem de soruşturma aşamasındaki tedbirler (özellikle tutuklama) diğer birçok uyuşturucu türüne kıyasla daha aktif uygulanmaktadır.

Kokain, psikolojik etkisi, ekonomik değeri ve suç örgütleriyle ilişkili yapısı ve toplum nezdinde özentiliğe sebep olması sebebiyle aynı fıkrada sayılmıştır. Kokain dosyalarında genellikle tutuklama kararları verilir.

Morfin ve bazmorfin, hem tıbbi kullanım alanı hem de yasa dışı ticareti bulunan afyon kökenli maddelerdir. Bunların da eroinle aynı rejime tabi tutulması, yasa dışı dolaşımlarının ağır yaptırımla kontrol altına alınmak istenmesinin sonucudur.

Sentetik kannabinoidler, tamamen kimyasal süreçlerle elde edilen, etkisi öngörülemeyen, kimi zaman tek kullanımla dahi ağır klinik tablolar doğurabilen maddelerdir. Bu nedenle TCK 188/4 kapsamına alınmış; bu maddelerin ticareti de eroinle aynı ağırlıkta değerlendirilmiştir.

Peçete uyuşturucu cezası ne kadar? konulu makalemize buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz. 

Eroin ve Esrar Cezası Arasındaki Fark

Uygulamada en çok karıştırılan noktalardan biri, eroin ile esrar arasındaki ceza farkının sebebidir. Her ikisi de uyuşturucu maddedir, her ikisi de TCK 188 kapsamında “uyuşturucu madde ticareti” suçunun konusunu oluşturabilir; ancak TCK 188/4, eroini saymakta, esrarı saymamaktadır.

Bu fark şu şekilde özetlenebilir:

• Esrar bakımından eğer ticarete ilişkin deliller varsa TCK 188 uygulanır, ancak maddenin türü sebebiyle ayrıca 188/4’ten artırım yapılmaz.

• Eroin bakımından da ticarete ilişkin deliller varsa önce TCK 188 uygulanır ve ardından da ayrıca 188/4 gereği ceza yarı oranında artırılır.

Dolayısıyla:

• Esrar içeren bir dosyada yalnızca TCK 188’in temel hükümleri ve varsa diğer nitelikli hâller (örgüt, okul çevresi, çocuk, zincirleme suç vb.) dikkate alınır.

• Eroin içeren bir dosyada ise, bu sayılanlara ek olarak TCK 188/4’ün zorunlu artırım hükmü de devreye girer.

Somutlaştırmak gerekirse: Bir dosyada mahkeme, somut deliller ışığında TCK 188 kapsamında 12 yıl hapis cezası belirlemiş olsun.

• Dosya esrar ticaretine ilişkinse → 12 yıl temel ceza üzerinden, varsa diğer artırım ve indirimler uygulanarak hüküm kurulur; TCK 188/4 devreye girmez.

• Aynı delil yapısı, aynı fiil ve aynı kişi için dosya eroin ticaretine ilişkinse → 12 yıl temel ceza, TCK 188/4 uyarınca 18 yıla çıkarılır.

Bu fark, başka hiçbir işlem yapılmadan, yalnızca maddenin türü sebebiyle ortaya çıkar. Dolayısıyla eroin ve esrar arasındaki ceza farkı, uygulamada dosyanın seyrini, tutuklama değerlendirmesini, infaz süresini ve sanığın hayatındaki fiilî sonucu kökten değiştirebilen bir ayrımdır. Ayrıca şu husus da önemlidir: Esrar içeren bir dosyada, örgüt bağlantısı, çocuk kullanılması, okul çevresi, zincirleme suç gibi başka ağırlaştırıcı nedenler varsa, bunlar elbette uygulanır; ancak bunlara rağmen TCK 188/4 yine uygulanmaz. Eroin dosyasında ise bu nitelikli hâllere ek olarak, maddenin eroin olması sebebiyle 188/4’ten ayrıca yarı oranında artırım yapılır.

Bu nedenle “Eroinin cezası neden daha yüksek?” sorusunun cevabı, esasında şudur: Aynı fiil esrar üzerinden işlendiğinde belirli bir ceza doğurur; aynı fiil eroin üzerinden işlendiğinde, aynı temel cezanın üzerine kanunen yarı oranında artırım eklenir. Aradaki fark, çoğu zaman yıllarca süren bir ceza artışı anlamına gelir.

Kokainin Cezası Neden Daha Yüksek konulu makalemizi okumak için buraya tıklayabilirsiniz. 

Eroin Kullanan ile Satan Arasındaki Fark (TCK 191 – TCK 188)

Eroin dosyalarında ceza yargılamasını kökten değiştiren temel ayrım, fiilin kullanım mı yoksa ticaret mi kapsamında değerlendirileceğidir. Bu ayrım yalnızca ceza miktarını değil, yargılama sürecinin tamamını etkiler. Hakkında TCK 191 mi yoksa TCK 188 mi uygulanacağı, kişinin özgürlüğü üzerinde doğrudan belirleyici olur.

Türk Ceza Kanunu’nda eroin kullanmak ile eroin ticareti iki ayrı suç tipi olarak düzenlenmiştir.

-TCK 191, uyuşturucu veya uyarıcı maddenin kullanılması ya da kullanmak amacıyla satın alınması, kabul edilmesi veya bulundurulmasını düzenler. Buradaki yaklaşım, kişiyi cezalandırmaktan çok, bağımlılıkla mücadele ve denetim altına alma eksenindedir. Bu nedenle uygulamada hapis cezası çoğu zaman ertelenir, denetimli serbestlik ve yükümlülüklerle süreç yürütülür.

-Ancak TCK 188 ise tamamen farklı bir çerçevede değerlendirilir. Burada artık kişinin “kendi kullanımı” değil, başkalarına eroin temin etmesi, satması, dağıtması, sevk etmesi veya bu sürece katılması söz konusudur. Yani dosya, bireysel kullanım alanından çıkmış, toplumu doğrudan tehdit eden bir suç tipine dönüşmüştür.

Eroin söz konusu olduğunda, TCK 188 uygulandığı anda devreye ayrıca 188/4 girer. Bu, dosyanın sadece ticaret olarak değil; nitelikli uyuşturucu ticareti olarak ele alındığı anlamına gelir;  hukuki sonuç bambaşka bir seviyeye taşınır. Bu ayrım, yalnızca sanığın beyanına bakılarak yapılmaz. Mahkeme, şu unsurları birlikte değerlendirir:

• ele geçirilen miktar,

• maddenin ambalajlanma şekli,

• tartım araçlarının varlığı,

• telefon ve mesaj kayıtları,

• para hareketleri,

• İstihbarat ve ihbar

• üçüncü kişilerle temas,

• olayın gerçekleşme biçimi.

Kişinin “ben kullanıcıyım” demesi ile dosya elbette kendiliğinden  TCK 191’e dönüşmez. Aynı şekilde yalnızca eroin bulunmuş olması da tek başına ticaret kabulü için yeterli değildir. Suça dair nitelendirme, dosyanın bütünü üzerinden yapılır. 

Ancak şurası açıktır: Eroin dosyalarında, ticaret yönünde en küçük bir emare dahi, dosyanın doğrudan TCK 188 kapsamında değerlendirilmesine yol açabilmektedir. Bu nedenle suç vasfının doğru belirlenmesi, dosyanın kaderini tayin eden ilk ve en önemli adımdır.

Uyuşturucu Kullanma Suçu konulu geniş kapsamlı makalemizi okumak için buraya tıklayabilirsiniz. 

Eroin Dosyalarında Tutuklama ve Katalog Suç Niteliği

Uyuşturucu madde imal ve ticareti suçu, ceza muhakemesi hukukunda katalog suçlar arasında yer alır. Bu durum, eroin dosyalarında tutuklama ihtimalinin diğer birçok suç tipine kıyasla daha yüksek olmasının hukuki sebebidir. Eroin dosyalarında tutuklama değerlendirmesi yapılırken yalnızca “suç tipi” dikkate alınmaz. Ancak şu da yadsınamaz bir gerçektir: Eroin içeren dosyalarda hem:

• suçun katalog suç olması

• hem de TCK 188/4 kapsamında ağırlaştırılmış ceza rejimi bulunması

birlikte değerlendirildiğinde, tutuklama ihtimali ciddi biçimde artmaktadır. Sulh ceza hakimliği, tutuklamaya karar verirken;

• dosyadaki delil durumunu,

• suçun işleniş biçimini, şüphelinin ele geçiriliş biçimini

• Kişinin sabıka kaydını

• Kaçma ihtimalini,

• Yargılamayı etkileyebilecek davranışlarına dair ihtimalleri; tanıkları etkileme, delilleri karartma vb.

birlikte ele alır. Eroin ticareti suçlarında öngörülen cezanın TCK 188/4 ün de devreye girmesinden ötürü yüksekliği, şüpheli veya sanığın yargılamadan kaçma ihtimali bakımından ayrıca dikkate alınır ve tutukluluk ihtimalini arttırmaktadır. Zira ceza tehdidi büyüdükçe, kişinin davadan kaçma ihtimali de hukuki olarak daha güçlü kabul edilir. Bu sebeple eroin dosyalarında, tutuklamaya ilişkin kararlar daha fazladır.

Ancak altını açıkça çizmek gerekir: Katalog suç olmak, tek başına peşinen tutuklama gerekçesi değildir. Her dosya, kendi somut koşulları içinde ele alınmalıdır. Sırf “eroin çıktı” denilerek tutuklama kararı verilmesi, hukuken mümkün değildir. Tutuklama için mutlaka ticarete dair kuvvetli suç şüphesi gerekmektedir.

Bununla birlikte uygulamada, eroin dosyalarında tutuklama kararı çıkması, çoğu vakada şaşırtıcı olmaz. Bu nedenle savunmanın ilk aşamada doğru kurulması, tutuklama safhasında tahliye taleplerinin de ivedi ve doğru şekilde yapılması önemlidir. İyi bir ceza avukatından destek alınmalıdır.

Katalog suç ne demek? Katalog suçlar neler? konulu makalemize buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.

Eroin Dosyalarında Etkin Pişmanlık (TCK 192)

Eroin ticareti suçunda etkin pişmanlık, dosyayı ortadan kaldıran bir düzenleme değildir. Bu kurum, yalnızca cezada indirim sağlayan bir mekanizmadır.

Sanık hakkında;

• dava sona ermez,

• mahkûmiyet kararı kalkmaz,

• suç vasfı değişmez.

Sadece belirli şartların gerçekleşmesi hâlinde verilen ceza düşürülür. Buradaki kilit nokta şudur: Etkin pişmanlık, “birinin ismini uydurmak “değildir. Adı üstünde etkin bir pişmanlıktan söz edebilmek için, yapılan açıklamaların dosyada gerçek ve somut hukuki sonuçlar üretmesi gerekir.

Yani:

• başka faillerin yakalanması,

• uyuşturucu maddenin ele geçirilmesi,

• suç zincirinin çözülmesi,

• organizasyonun deşifre edilmesi

gibi fiilî katkılar ortaya çıkmalıdır. Sadece uydurma şekilde isim zikretmek, “şundan aldım” demek ya da soyut anlatımlar yapmak, etkin pişmanlık bakımından yeterli görülmez. Önemli olan, verilen bilginin soruşturmayı ileri taşımasıdır. Ayrıca şunun altı çizilmelidir: Etkin pişmanlık, her dosyada uygulanması gereken bir yol değildir. Bilinçsizce verilen yanlış bilgiler; yeni suçlamalara, başka dosyaların açılmasına, savunmanın zayıflamasına ve hatta iftira suçuna yol açabilir. Bu nedenle etkin pişmanlık, ancak bütün dosya görülerek ve hukuki risk analiz edilerek değerlendirilmesi gereken bir tercihtir. İyi bir uyuşturucu davası avukatından destek alınması önemlidir.

Eroin Dosyalarında Ceza Avukatının Önemi

Eroin dosyaları, sıradan dosyalar değildir. Bu tür dosyalarda yapılacak küçük bir hukuki hata, yıllarca fazladan ceza olarak geri dönebilir. Özellikle TCK 188/4’ün uygulandığı dosyalarda, savunmanın teknikliği hayati hâle gelir.

Ceza avukatının rolü yalnızca duruşmada bulunmak değildir. Eroin dosyasında avukat:

• suç vasfının doğru belirlenip belirlenmediğini,

• ticaret iddiasının gerçekten ispatlanıp ispatlanmadığını,

• delillerin hukuka uygunluğunu,

• arama ve yakalama işlemlerinin usule uygunluğunu,

• ceza artırımının doğru yere uygulanıp uygulanmadığını

detaylı denetler. Çünkü uygulamada sıkça görülen tablo şudur: Aynı dosya, doğru savunma ile bambaşka bir hukuki yola girebilir. Suçun vasıf ve mahiyeti değişerek tahliye kararları alınabilir. Bir başka deyişle; TCK 188 yerine TCK 191 gündeme gelebilir, TCK 188/4 devre dışı kalabilir, Tutuklama ortadan kalkabilir ve yargılama tutuksuz devam edebilir, Dolayısıyla eroin dosyasında avukat, yalnızca sanığı duruşmada temsil eden kişi değil; dosyanın hukuki yönünü baştan sona inşa eden önemli bir aktördür.

İstanbul Uyuşturucu Davası Avukatı konulu makalemizi okumak için buraya tıklayabilirsiniz. 

Eroin Davası Yargıtay Kararları TCK 188/4-a

• Yargıtay 10. Ceza Dairesi – 2018/1194 E. – 2018/4766 K. (04.06.2018)

Bu kararda Yargıtay, eroinin dosyada bulunmasının tek başına TCK 188/4-a uygulanması için yeterli olmadığını açık biçimde ortaya koymuştur.

Olayda, sanıkların kullandığı araç içerisinde esrarın satış amaçlı bulunduğu sabit görülmüş; buna karşılık sanıkta ele geçirilen 0,2095 gram eroin bakımından ise farklı bir değerlendirme yapılmıştır.

Yargıtay’ın tespiti şudur:

Sanıkların üzerinde bulunan eroinin;

• satıldığına,

• başkasına verildiğine,

• ticarete konu edildiğine

ilişkin herhangi bir kesin ve inandırıcı delil bulunmamaktadır.

Mahkeme, yalnızca eroin ele geçirilmiş olmasını yeterli görerek TCK 188/4-a gereği cezada artırım yapmıştır. Ancak Yargıtay bu yaklaşımı hukuka aykırı bulmuştur.

Kararın özü şuna dayanır:

Kullanım sınırındaki eroinin, ticarete konu edildiği ispatlanmadıkça TCK 188/4 uygulanamaz.

Yargıtay’a göre:

• Eroinin miktarı,

• bulunuş şekli,

• dosyadaki diğer deliller

birlikte değerlendirildiğinde, sanıkların eroini satmak veya dağıtmak amacıyla bulundurduğunu gösteren yeterli delil yoksa, 188/4 uygulaması yapılamaz.

Bu karar, şu ilkeyi net biçimde ortaya koymaktadır:

Eroinin dosyada bulunması, başlı başına ağırlaştırma sebebi değildir. Eroinin ticarete konu edildiği ayrıca ispatlanmalıdır.

• Yargıtay 10. Ceza Dairesi – 2020/1481 E., 2021/10843 K.

Bu kararda Yargıtay, TCK 188/4’ün nasıl uygulanması gerektiğini ayrıntılı şekilde açıklamıştır. Kararın konusu, eroin satışı iddiasının yanı sıra suçun işlendiği yerin okul veya ibadethaneye yakın olması nedeniyle iki ayrı ağırlaştırıcı nedene dayanılarak cezanın artırılmasıdır.

Dosyada mahkeme, sanığın sattığı maddenin eroin olduğunu kabul etmiş ve ayrıca satışın okul/ibadethaneye yakın bir yerde yapıldığı gerekçesiyle cezada artırım yapılması gerektiğini değerlendirmiştir. Yani mahkeme, hem eroin olması nedeniyle, hem de yer açısından ayrıca artırıma gidilmesi gerektiği kanaatine dayanmıştır.

Yargıtay bu noktada şunu açıkça hükme bağlamıştır:

Eğer bir dosyada hem uyuşturucu maddenin eroin olması söz konusuysa, hem de satışın okul, yurt, ibadethane gibi yerlere iki yüz metreden yakın mesafede yapıldığı kabul ediliyorsa, mahkeme iki kez ayrı ayrı yarı oranında artırım yapamaz. Böyle bir durumda doğru uygulama, kalan artırım oranlarını üst üste eklemek değil; mahkemenin temel cezayı tayin ederken bu iki unsuru birlikte dikkate alarak cezayı alt sınırdan uzak belirlemesidir.

Başka bir ifadeyle;Mahkeme, “eroin” gerekçesiyle bir; “okula yakınlık” gerekçesiyle ikinci defa ceza artırımı yapamaz.Bunun yerine, dosyada birden fazla ağırlaştırıcı neden bulunduğunu gözeterek, başlangıçta belirlenen temel cezayı daha yüksek seviyeden kurmalıdır.

Kararda ayrıca, okul veya ibadethaneye yakınlık iddiası açısından önemli bir nokta da vurgulanmıştır:

Bu tür yerlerin yakınında satış yapıldığı iddiası, yalnızca bir tutanakla ya da harita görüntüsüyle kabul edilemez. Mesafenin gerçekten iki yüz metreden az olup olmadığı, olay yerinde keşif yapılarak ve fiilî ulaşım yolları esas alınarak belirlenmelidir.Keşif yapılmadan, yalnızca evrak üzerinden yapılan değerlendirme ile TCK 188/4’ün bu yönünün uygulanması hukuka aykırıdır.

Bu karar, uygulamada çok sık yapılan bir hatayı açıkça düzeltmektedir:Eroin dosyalarında birden fazla nitelikli hâl bulunduğunda cezanın nasıl belirleneceği ve okul çevresi iddiasının nasıl ispatlanacağı, bu kararla çerçevesi çizilmiş bir konu hâline gelmiştir.

• Yargıtay 20. Ceza Dairesi – 2017/408 E., 2017/3510 K.

Bu kararda Yargıtay, eroin ele geçirilmiş olmasının tek başına TCK 188/4-a uygulanması için yeterli olmayacağını net biçimde ortaya koymuştur.

Olayda, sanığın işlettiği internet kafede, uyuşturucu hap satıldığına ilişkin ihbar üzerine yapılan aramada iş yerinde 19 adet uyuşturucu hap ele geçirilmiş; ayrıca sanığın üst aramasında cüzdanında 0,022 gram eroin bulunmuştur. Yerel mahkeme, eroin de ele geçirilmiş olmasını gerekçe göstererek sanık hakkında TCK 188/4-a uyarınca cezada artırım yapmıştır.

Ancak Yargıtay bu yaklaşımı hukuka aykırı bulmuştur.

Yüksek Mahkeme kararında, sanığın:

• ele geçirilen eroini kullanmak amacıyla satın aldığını beyan etmesini,

• dosyada eroinin satıldığına ilişkin herhangi bir başka delil bulunmamasını,

• tahlil raporunda sanığın uyuşturucu kullandığının tespit edilmiş olmasını

birlikte değerlendirerek şu sonuca ulaşmıştır:

Sanığın üzerinde bulunan 0,022 gram eroinin, ticarete konu edildiğine dair kesin ve yeterli delil yoktur. Bu nedenle yalnızca eroin bulunmuş olmasına dayanılarak TCK 188/4-a uygulanamaz.

Kararın özü şudur: Eroinin ticarete konu edildiği ispatlanmadıkça, 188/4-a arttırımı uygulanamaz.

Bu karar, özellikle küçük miktarlarda ele geçirilen eroin bakımından uygulamada sık yapılan bir hatayı net şekilde düzeltmektedir. Yargıtay’a göre, eroin bulunması yeterli değildir; satış kastı ayrıca ispat edilmelidir. Aksi hâlde, 188/4 kapsamında yapılan ceza artırımı hukuka aykırı olur ve bozma sebebi teşkil eder.

SIKÇA SORULAN SORULAR

1. Eroin satmanın cezası nedir?
Eroin satmak, Türk Ceza Kanunu’nun 188. maddesi kapsamında uyuşturucu ticareti suçunu oluşturur. Eroin, TCK 188/4’te özel olarak sayılan maddelerden biridir. Bu nedenle verilen ceza, aynı fiilin başka maddelerle işlenmesi hâline kıyasla daha ağır belirlenir ve yarı oranında artırılır. Örneğin mahkeme esrar için 10 yıl ceza takdir etmiş olsaydı, aynı fiil eroinle işlendiğinde ceza 15 yıl olarak belirlenir.

---

2. Eroin cezası neden diğer uyuşturucu maddelere göre daha ağırdır?
Çünkü kanun koyucu, eroini TCK 188/4’te açıkça sayarak bu maddeyle işlenen uyuşturucu ticareti suçlarına özel bir ağırlaştırma rejimi getirmiştir. Bu düzenleme, mahkemelerin tercihine değil, doğrudan kanun hükmüne dayanır.

---

3. Her eroin bulunması durumunda TCK 188/4 uygulanır mı?
Hayır. TCK 188/4 yalnızca eroinin ticarete konu edilmesi hâlinde uygulanır. Kişinin üzerinde eroin bulunması, kendi başına cezanın ağırlaştırılması için yeterli değildir. Satış kastı ve ticarete yönelik kullanım ayrıca ispat edilmelidir.

---

4. Üzerimde eroin çıktıysa bu doğrudan ticaret sayılır mı?
Hayır. Uyuşturucu maddenin ticarete mi yoksa kullanıma mı yönelik olduğu, yalnızca maddenin türüne göre değil; miktarı, varsa gelen ihbar, paketleme biçimi, iletişim kayıtları, HTS kayıtları, suçüstü, şahitler, fiziki takip ve para hareketleri gibi deliller birlikte değerlendirilerek belirlenir.

---

5. Eroinle yakalanan herkes tutuklanır mı?
Hayır. Tutuklama, her olayda ayrı değerlendirilir. Ancak eroin ticareti suçu katalog suç kapsamında yer aldığı için, uygulamada tutuklama ihtimali yüksektir.

---

6. Okula yakın yerde eroin satmanın cezası artar mı?
Eğer satışın okul, yurt, ibadethane gibi yerlere iki yüz metreden daha yakın bir noktada yapıldığı saptanırsa, ceza daha ağır belirlenir. Ancak bu mesafenin keşif yoluyla ve fiilî ulaşım esas alınarak tespit edilmesi gerekir. Evrak üzerinden yapılan ölçümler tek başına yeterli değildir.

---

7. Aynı dosyada hem esrar hem eroin çıkarsa ceza nasıl belirlenir?
Mahkeme, her maddeyi ayrı ayrı inceler. Eğer yalnızca esrarın satışa konu edildiği ispatlanmış, eroin ise kullanıma yönelik bulunmuşsa; ticarete dair ceza esrar üzerinden verilir ve eroin nedeniyle de 188/4 arttırımı uygulanmaz.

---

8. Çok az miktarda eroin bulunursa yine ceza ağırlaşır mı?
Yargıtay kararlarına göre kullanım sınırındaki eroin, satışa konu edildiği ortaya konulmadıkça TCK 188/4 arttırımına gerekçe yapılamaz. Yargıtay kararlarında, kullanım miktarlarındaki küçük miktarların peşinen ticaret anlamına gelmediği birçok kez vurgulanmıştır, başkaca delillerle desteklenmesi gerekmektedir.

---

9. Eroin ticaretinde etkin pişmanlık uygulanabilir mi?
Uygulanabilir; ancak yalnızca anlatımda bulunmak yeterli değildir. Verilen bilginin soruşturmada somut sonuçlar doğurması gerekir. Başka kişilerin yakalanmasına, maddenin ele geçirilmesine ya da suç bağlantılarının ortaya çıkmasına hizmet etmeyen açıklamalar indirim sebebi sayılmaz.

---

10. Eroin dosyalarında ceza avukatı neden özellikle önemlidir?
Çünkü TCK 188 ve TCK 188/4 uygulaması, teknik ceza hukuku bilgisini zorunlu kılar. Eroinin gerçekten ticarete konu edilip edilmediği, ceza artırımının hukuka uygun olup olmadığı ve delil değerlendirmesindeki hatalar, etkili savunmayla ortaya çıkar. Savunmanın kalitesi, dosyanın sonucunu doğrudan etkiler.