Taşınır ya da taşınmaz mal alım satımında “kapora” vermek, alım satım sürecinin her iki taraf için de istenilen şekilde ilerlemesine olanak sağlamaktadır. Kimi zaman “alıcı satıcı arasındaki bağlanma” olarak ifade edilen kapora, kimi zaman da “satıştan cayma bedeli” olarak karşımıza çıkabilmektedir. Peki, kapora geri alınır mı? Bu kimi zaman mümkün olurken kimi zaman da mümkün değildir. Kapora iadesi ve daha pek çok konudan bahsederek sizi bilgilendirmeye çalışacağız.
İçindekiler
Kaporanın Amacı Nedir?
Alıcı ve satıcı arasındaki alışverişin gerçekleşmesinden önce, satıştan ya da alıştan cayılmaması için yapılan ödemeye, kapora adı verilmektedir. Peki, kaporanın amacı nedir?
Alım satım işlemi sırasında, alıcı taşınır ya da taşınmaz malı alacağını taahhüt edebilir. Kimseye satılmamasını ister. Ancak sonra vazgeçerse, beklenilen süreçte satıcının bir zararı ortaya çıkabilir. İşte bu durumu önlemek için malın asıl bedelinin küçük bir kısmı, kapora olarak satıcıya verilir. Bu bir “cayma bedeli” olarak da değerlendirilir. Eğer alıcı malı satın almaktan vazgeçerse, kapora satıcıda kalır, eğer malı satın almaya karar verirse, asıl bedelden verilen kapora düşülür. Kaporanın amacı genel olarak bu şekildedir.
Kapora Geri Alınır Mı?
Kapora vermek, ticaret içerisinde önemli bir rol oynamaktadır. Bir taşınır ya da taşınmaz malı satın almak isteyen kişi, satıcıya kapora verir ve bu sayede ilgili malı ayırtmış olur. Ancak bazı durumlarda da yapılan sözleşmeye kanıt olmasına istinaden bir ödeme yapılır. Bu da kapora sayılır. Peki, verilen kapora veri alınır mı? Şimdi bunu detaylandıralım.
Gayrimenkul Hukuku ile ilgili merak ettiğiniz diğer konular hakkında da bilgi almak isterseniz, ilgili kategorimize göz atabilirsiniz.
Sözleşmeye Kanıt Olarak Kaporanın Verilmesi
Türk Borçlar Kanunu’nun 177. maddesinde aşağıdaki hüküm yer almaktadır:
“Sözleşme yapılırken bir kimsenin vermiş olduğu bir miktar para, cayma parası olarak değil sözleşmenin yapıldığına kanıt olarak verilmiş sayılır. Aksine sözleşme veya yerel âdet olmadıkça, bağlanma parası esas alacaktan düşülür.”
Yukarıdaki açıklamadaki tanım, “bağlanma parası” olarak da ifade edilmektedir. Bu durumda kapora adı altında verilen ücret, daha sonra ödenen ücretten düşülecektir. Bu şekilde kapora olarak verilen ücret yanmayacaktır.
Cayma Parası Olarak Kaporanın Verilmesi
Türk Borçlar Kanunu’nun 178. maddesinde yer alan hüküm ise şu şekildedir:
“Cayma parası kararlaştırılmışsa, taraflardan her biri sözleşmeden caymaya yetkili sayılır; bu durumda parayı vermiş olan cayarsa verdiğini bırakır; almış olan cayarsa aldığının iki katını geri verir.”
Yukarıdaki açıklamada da yer aldığı üzere, cayma parası olarak verilen ücret, yani kapora, satıcının ilgili malı belirtilen süreye kadar satmadan elinde tutması içindir. Bu süre içerisinde alıcı, malı satın alması gerekir. Eğer ilgili süre içerisinde mal satın alınmazsa, kapora yanacaktır. Çünkü alıcı caymış olacaktır.
Bazı durumlarda da satıcının cayması durumu ile karşı karşıya kalınabilir. Eğer satıcı kapora almasına karşın malı satmaktan vazgeçerse, bu durumda aldığı kaporanın iki katını alıcıya ödemek durumundadır.
Emlakçıya Verilen Kapora Geri Alınır Mı?
Gayrimenkul alım satımlarında, alıcı tarafından satıcıya verilen kapora, eğer gayrimenkul alınmazsa yanmakta ve bu ücret satıcının olmaktadır. Bu durum her şartta geçerli olmaz. Peki, kapora geri iade edilir mi?
Eğer alıcı satıcıya herhangi bir noter veya tapuda sözleşme yaparak kapora (cayma parası) ödemişse, alıcı gayrimenkulü satın almazsa, kapora iade edilmeyecektir.
Satıcı gayrimenkulü satmaktan vazgeçerse, bu durumda alıcıya verdiği kaporanın iki kadını ödemek zorunda olacaktır. Tabii ki bu durumda noter ve tapuda gerçekleştirilen sözleşmeli işlemlerde geçerlidir.
Satıcı ile alıcı arasında noter ya da tapuda herhangi bir sözleşme yapılmadıysa, verilen kapora geçersiz sayılacağından, kapora iade edilmek zorunda kalınacaktır. Satıcı cayarsa, iki katını ödemek zorunda olmayacaktır. Bunun için sözleşmeli alım satımlarda kapora geçerli olacaktır.
Gayrimenkul Dolandırıcılığı ile ilgili de bilgi almak isterseniz, ilgili içeriğimize göz atabilirsiniz.
Sözleşmesi Kapora İadesi Mümkün Mü?
Sözleşmesinin kapora iadesi normal şartlarda mümkün değildir. Ancak bazı istisnalarda, sözleşme olmasa dahi kaporanın iadesi mümkün olabilir. Bu şartlar ise şu şekildedir:
- Alıcı malı satın almaktan vazgeçerse, kaporanın iade alınması yalnızca satıcının isteğine bağlıdır. Satıcının inisiyatifine göre kapora iade edilebilir. Ancak zorunlu değildir.
- Eğer kapora verilmesine karşın satın alınması beklenen malın satışı gerçekleştirilmiyorsa, satıcı yükümlülüklerini yerine getirmiyorsa, bu durumda kaporanın iadesi talep edilebilir.
Kaporanın iadesi ile ilgili hukuki süreçlerde desteğe ihtiyaç duyuyorsanız, bu durumda uzman bir gayrimenkul avukatından destek alarak sürecin hukuki açıdan en doğru şekilde yönetilmesini sağlayabilirsiniz.
Kapora İadesinde Hukuki Destek
Kapora; “bağlanma parası” ve “cayma parası” olarak iki farklı şekilde değerlendirilebilir. Bu nedenle kaporanın her şartta geri alınması mümkün olmayabilir. Özellikle sözleşmesiz kapora verme durumunda kaporanın iadesi çok zorlaşır. Ancak bu süreçte profesyonel hukuki destek alırsanız, kaporanızın iadesini talep edebilirsiniz.
Kapora iadesi ile ilgili profesyonel hukuki desteğe ihtiyaç duyuyorsanız, o halde Burak Temizer Hukuk Büromuzun deneyimli İstanbul gayrimenkul avukatı kadrosundan destek alabilirsiniz.
Sıkça Sorulan Sorular
Kapora Kimde Kalır?
Sözleşmeli kapora verilirse, bu durumda kaporanın iadesi talep edilebilir. Alıcı cayarsa kapora satıcıda, satıcı cayarsa iki verilen kaporanın iki katını vermek suretiyle alıcıda kalır. Ancak sözleşme olmadan kapora verilmişse, bu durumda kaporanın iadesi zorlaşır. Çünkü sözleşme olmadığından kapora geçersiz sayılacaktır.
Kapora Ne Kadar Verilir?
Kapora miktarı ile ilgili herhangi bir düzenleme bulunmamaktadır. Ancak genellikle satışı yapılacak taşınır ya da taşınmaz malın %5’i kadarı kapora olarak verilir. Tabii ki bu durum satıcının inisiyatifinde olan bir durumdur.
Kaporayı İade Etmemek Suç Mu?
Noter ya da tapuda sözleşme ile kapora verilmesi durumunda, alıcı cayarsa kapora satıcıda kalır. Satıcı cayarsa, kaporanın iki katıcını alıcıya iade etmek zorundadır. Ancak sözleşmesiz kapora verilmişse, bu durumda yapılacak işlemler daha sınırlıdır. Çünkü sözleşmesiz verilen kapora geçersizdir.
Satıcı Cayarsa Kapora Ne Olur?
Eğer noter ya da tapuda sözleşme ile kapora verilmişse ve satıcı malını satmaktan vazgeçmişse, bu durumda verilen kapora miktarının iki katını alıcıya iade etmek durumundadır.
