Eşin telefonuna casus yazılım yüklemek ayrılma niyetindeki çiftlerin zinayı ispat için kullandığı yollardan biridir. Ancak bu şekilde elde edilen delillerin boşanma davasında kullanılıp kullanılamayacağı ve hatta suç teşkil edip etmediği ise hukuken iyi irdelenmesi gereken bir konudur. Evlilik birliği, tarafların birbirine karşı güven, sadakat ve destek yükümlülüğü üzerine kuruludur. Ancak güven duygusunun zedelendiği durumlarda bazı eşler, diğerinin davranışlarını gizlice takip etme yoluna gidebilmektedir. Bu noktada en sık rastlanan eylemlerden biri, eşin telefonuna casus yazılım yükleyerek mesaj, konum, sosyal medya ya da arama geçmişini izleme girişimidir. Biz de içeriğimizde eşin telefonuna casus program yüklemek ile ilgili pek çok detaydan bahsedeceğiz.
İçindekiler
Casus Yazılım Nedir?
Casus yazılım, teknik olarak bir kişinin cihazına onun bilgisi ve rızası olmaksızın yüklenen, veri akışını gizlice izlemeye ve kaydetmeye yarayan programlardır. Bu tür uygulamalar, telefonun mikrofonunu veya kamerasını devreye alabilir, mesajlaşma uygulamalarını ve GPS konumunu izleyebilir. Dolayısıyla casus yazılımlar sadece bir “teknolojik takip” aracı değildir; aynı zamanda kişinin haberleşme özgürlüğüne, özel hayatına ve kişisel verilerine hukuken doğrudan müdahale niteliği taşır.
Nitekim Yargıtay kararlarında da, “eşlerin evli olması özel hayatın tamamen ortadan kalktığı anlamına gelmez” ilkesi sürekli vurgulanmaktadır. Eşlerden biri diğerinin mahrem alanına —örneğin özel yazışmalarına, sosyal medya hesaplarına, konum geçmişine— casus yazılım ile izinsiz biçimde müdahale ettiğinde, bu eylem artık sadece sadakat denetimi değil, suç teşkil eden bir eylem haline gelir.
Aile ve Boşanma Hukuku alanında merak ettiğiniz diğer konular hakkında da bilgi sahibi olmak isterseniz, ilgili kategorimize göz atabilirsiniz.
Eşin Telefonuna Casus Yazılım Yüklemek Suç mu?
Eşin telefonuna casus yazılım yüklemek, Türk Ceza Kanunu bakımından birden fazla suçu aynı anda oluşturabilecek ciddi bir eylemdir. Bu tür yazılımlar, kişinin bilgisi ve rızası dışında telefonuna yüklenerek mesajlaşmaları, aramaları, sosyal medya hesaplarını, konum bilgilerini veya kamera kayıtlarını izlemeye yarar. Bu yönüyle casus yazılımlar yalnızca bir “takip” aracı değil; aynı zamanda bireyin özel hayatına, haberleşmesine ve kişisel verilerine ulaşan adı üstünde “casus” bir araçtır.
Casus Yazılım: Haberleşmenin Gizliliğini İhlal Suçu (TCK m.132)
Türk Ceza Kanunu’nun 132. maddesi, kişiler arasındaki haberleşmenin gizliliğini güvence altına alır. Bir kimsenin telefonundaki mesajlara, e-posta içeriklerine veya sosyal medya yazışmalarına 3. kişi olarak yani konuşmanın tarafı olmayan kişi olarak rızası olmadan erişmek, bu gizliliği ihlal anlamına gelir. Eşin telefonuna casus yazılım yükleyerek haberleşme içeriklerini takip etmek, TCK m.132 kapsamında suçtur ve fail hakkında altı aydan iki yıla kadar hapis cezası öngörülür.
Yargıtay, bu suçu değerlendirirken “eşin iletişim özgürlüğü” kavramını özel olarak ele almakta; evlilik birliği bu hakkı ortadan kaldırmaz demektedir.
Casus Yazılım: Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Suçu (TCK m.134)
Eşin telefonuna casus yazılım yükleme eylemi aynı zamanda TCK m.134 kapsamında özel hayatın gizliliğini ihlal suçunu oluşturur. Bu maddeye göre, kişilerin özel yaşamına ilişkin görüntü veya seslerin izinsiz kaydedilmesi, saklanması veya ifşa edilmesi suçtur. Eşin özel mesajlarını, fotoğraflarını veya konum geçmişini casus yazılım aracılığıyla takip etmek, doğrudan özel hayatın gizliliğini ihlaldir. Bu suçun cezası bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasıdır; eylem ses veya görüntü kaydıyla gerçekleşmişse ceza bir kat artırılır.
Anayasa Mahkemesi’nin 2018/30296 başvuru numaralı kararı da bu konuda çok önemlidir. Kararda, eşin diğer eşin özel alanını sürekli gözetlemesinin veya elektronik cihazlarına sızmasının, “özel hayatın gizliliğini ihlal” niteliğinde olduğu vurgulanmıştır. Mahkeme, “evlilik birliği, bireyin özel hayatını ortadan kaldırmaz” tespitinde bulunmuş; eşlerin birbirini izleme hakkı bulunmadığını açıkça belirtmiştir. Dolayısıyla, evli olmak casus yazılım yüklemeyi hukuka uygun hale getirmez; bu tür fiiller özel hayatın gizliliğini ihlaldir.
Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Suçu ile ilgili daha kapsamlı bilgi edinmek için içeriğimizi ziyaret edebilirsiniz.
Casus Yazılım: Kişisel Verilerin Kaydedilmesi ve Yayılması Suçları (TCK m.135 – 136)
Casus yazılımın asıl amacı, hedef kişinin kişisel verilerini izinsiz biçimde kaydetmektir. GPS konum bilgileri, mesaj içerikleri, rehber bilgileri veya uygulama geçmişi, hepsi kişisel veri niteliğindedir.
Bu nedenle casus yazılım yükleyen eş, TCK m.135 kapsamında “kişisel verilerin kaydedilmesi” suçunu, verileri başka kişilerle paylaşması halinde ise TCK m.136 kapsamında “kişisel verilerin hukuka aykırı olarak yayılması” suçunu işlemiş olur. TCK 135 kapsamında verilerin kaydedilmesi halinde 1 yıldan 3 yıla kadar, TCK m. 136 yayılması halinde ise 2 yıldan 4 yıla kadar hapis cezasına hükmedilecektir.
Eşin Aracına Takip Cihazı (GPS) Taktırmak Suç Mu? sorusuna yanıt verdiğimiz içeriğimizi de ziyaret edebilirsiniz.
Casus Yazılımla Elde Edilen Bilgiler Boşanma Davasında Delil Olarak Kullanılabilir mi?
Eşin telefonuna casus yazılım yükleyerek elde edilen bilgiler, görünüşte zinayı ispat etmeye yarasa bile boşanma davasında hukuken geçerli bir delil değildir. Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 189/2. maddesinde ise şu hüküm yer almaktadır:
“Hukuka aykırı şekilde elde edilen deliller mahkeme tarafından dikkate alınamaz.”
Yani, özel hayatın gizliliğini , ve kişisel veriler mevzuatını ihlal ederek elde edilen herhangi bir kayıt, boşanma davasında dahi delil olarak kabul edilemez. Bu durum, casus yazılımla elde edilen mesajlar, sosyal medya yazışmaları, konum bilgileri veya kamera görüntüleri için de geçerlidir.
Yargıtay kararları da casus yazılımla elde edilen deliller bakımından oldukça nettir. Yargıtay 2. Hukuk Dairesi’nin 2016/3808 E., 2017/10105 K. sayılı ilamında, eşin aracına GPS cihazı takması ve telefonuna casus yazılım yüklemesiyle elde edilen verilerin hukuka aykırı delil olduğu açıkça belirtilmiştir. Yüksek Mahkeme, bu şekilde elde edilen kayıtların boşanma davasında hükme esas alınamayacağına karar vermiştir. Yine Yargıtay 2. HD 2020/2359 E., 2020/3302 K. sayılı kararında da aynı ilke tekrarlanmış; “hukuka aykırı delil hükme esas alınamaz” denilmiştir. Keza 2. Hukuk Dairesi 2015/26918 E. , 2017/6688 K. sayılı ilamında da “casus program yükleyerek ele geçirdiği ses kayıtları hukuka aykırı delil niteliğinde olup kusur belirlemesinde dikkate alınamaz ” denmektedir.
Eşler Arasında Alınan Ses ve Görüntü Kaydı Suç Mu? sorusuna yanıt verdiğimiz içeriğimize de göz gezdirebilirsiniz.
Anayasa Mahkemesi’nin Eşin Telefonuna Casus Program Yüklenmesiyle İlgili Kararı
Anayasa Mahkemesi’nin B.Y. (2018/30296) sayılı, 07.09.2021 tarihli kararı; eşin diğer eşin telefonuna casus yazılım yükleyerek kişisel verilere ulaşması meselesinde önemli bir içtihat niteliğindedir. Kararda, başvurucunun eşi tarafından telefonuna program yüklenerek mesaj, fotoğraf, konum ve banka bilgilerine erişildiği, bu verilerin de boşanma davasında kullanıldığı anlaşılmıştır. Alt derece mahkemeleri, “eşler arasında özel hayat alanı kalmaz” gerekçesiyle iddiaları incelemeden hüküm kurmuştur. Ancak Anayasa Mahkemesi, bu yaklaşımı açıkça Anayasa’ya aykırı bulmuş ve özel hayatın gizliliği ile kişisel verilerin korunması hakkının ihlal edildiğine karar vermiştir
Anayasa Mahkemesi’nin bu kararındaki temel ilke şudur: Evlilik birliği, bireyin özel hayatını ortadan kaldırmaz. Eşler birbirlerine karşı dürüstlük ve sadakat yükümlülüğü altındadır, ancak bu yükümlülük karşı tarafın mahremiyetini sınırsızca ihlal etme hakkı vermez. Bir eşin diğerinin telefonuna, e-postasına ya da sosyal medya hesabına gizlice erişmesi; kişisel verileri toplaması veya paylaşması halinde TCK m.134 (özel hayatın gizliliğini ihlal) ve TCK m.135-136 (kişisel verilerin kaydedilmesi ve ifşası) hükümleri devreye girer. Anayasa Mahkemesi eşler arasında özel hayat olmaz görüşüne KATILMAMAKTADIR. Özel hayat Anayasa tarafından korunmakta olup eş olunup olunmamasının bir önemi olmadığı görüşündedir.
Sıklıkla ileri sürülen “boşanma davasında delil elde etmek için yaptım” savunması tek başına yeterli değildir. Anayasa Mahkemesi, bu tür eylemlerin hukuka uygun sayılabilmesi için bazı ölçütler aramaktadır. Kayıt, başka bir delil elde etme imkânı yoksa zorunlu kabul edilir. Örneğin, eşin tehdit veya şiddet eylemini o anda başka türlü ispat etme olanağı bulunmuyorsa, kısa süreli ses kaydı ve bunun sunulması meşru bir amaç doğrultusunda ölçülü bir zorunluluk kapsamında değerlendirilebilir. Ancak eşin telefonuna casus yazılım yükleyerek tüm mesajlarını okumak veya günlerce, haftalarca, aylarca konum bilgilerini izlemek artık ölçülülük sınırını aşar ve de zorunluluk kapsamında da değerlendirilmez.
Kararın özü şudur: Eşin diğer eşin telefonuna casus yazılım yüklemesi, “evlilik içi güven ilişkisi” gerekçesiyle meşru sayılamaz. Aksine, bu davranış hem cezai sorumluluk doğurur hem de elde edilen kayıtların hukuka aykırı delil sayılmasına yol açar. Mahremiyet evlilikle sona ermez; herkesin, evlilik birliği içinde dahi, dokunulmaz bir özel alanı vardır.
Konuyla ilgili Anayasa Mahkemesi Kararı ve tüm detaylara ilgili bağlantıdan ulaşabilirsiniz.
Boşanma Davasında Avukatın Önemi
Boşanma davası, yalnızca evliliğin sona erdirilmesi değil, aynı zamanda tarafların mal paylaşımı, velayet, nafaka ve tazminat gibi konularda haklarını korumaya dair sistematik bir süreçtir. Bu süreçte yapılacak hatalar, maddi manevi ciddi hak kayıplarına yol açabilir. Bu nedenle boşanma davalarında, alanında deneyimli bir boşanma avukatının hukuki desteği son derece önemlidir.
Bir boşanma avukatı, ilk gün müvekkille yapılan ilk görüşmeden ve alınacak notlar sorulması gereken doğru sorulardan tutun da, dava sürecine girişilmesi ve dahi dava dilekçesinin ve eklerinin doğru hazırlanmasını, kanundaki sürelerin kaçırılmamasını, delillerin usulüne uygun toplanmasını, delillerin ayrıştırılmasını ve mahkeme sürecinin tümüyle yasal çerçevede yürütülmesini sağlar. Özellikle casus yazılım, gizli ses kaydı veya hukuka aykırı delil gibi durumların sıkça yaşandığı boşanma davalarında, avukatın yönlendirmesi hem davanın seyrini hem de tarafların hukuki sıhhatini doğrudan etkiler. Bu nedenle boşanma davası açmadan önce mutlaka profesyonel bir avukatla görüşülmeli, sürecin stratejisi doğru şekilde belirlenmelidir.
Boşanma süreciniz ile ilgili yaşadığınız hukuki problemlerde profesyonel hukuki desteğe ihtiyaç duyuyorsanız, Burak Temizer Hukuk Büromuzun deneyimli İstanbul boşanma avukatı kadrosundan destek alabilirsiniz.
Sıkça Sorulan Sorular
Eşimin Telefonuna Casus Yazılım Yüklemem Suç Oluşturur Mu?
Eşin rızası olmadan telefonuna yazılım yükleyerek mesajlarına, konumuna veya diğer özel bilgilerine erişmek, koşullara göre üç ayrı suçun oluşmasına neden olabilir. Bu fiil, TCK m.132 kapsamında haberleşmenin gizliliğini ihlal, TCK m.134 kapsamında özel hayatın gizliliğini ihlal ve TCK m.135–136 hükümleri uyarınca kişisel verilerin hukuka aykırı olarak kaydedilmesi veya ele geçirilmesi suçlarını oluşturabilir. Yani fiilin niteliğine, kapsamına ve elde edilen bilgilerin kullanım amacına göre bu maddelerden biri ya da birkaçı birlikte uygulanabilir.
Casus Yazılımla Elde Edilen Mesajlar Boşanma Davasında Delil Olur Mu?
Hayır. Hukuka aykırı şekilde elde edilen veriler, HMK 189/2 uyarınca mahkemece dikkate alınmaz. Eşin telefonuna gizlice yazılım yükleyip elde ettiği kayıtlar davaya sunulsa bile kararda dikkate alınması mümkün değildir. Yargıtay kararları da bu yöndedir.
Evlilikte Özel Hayat Olur Mu?
Evet. Anayasa Mahkemesi’nin 2018/30296 sayılı kararına göre, evlilik birliği hukuken özel hayatı ortadan kaldırmaz. Her eşin hukuken de kendi özel alanı vardır ve bu alana diğer eşin izinsiz olarak müdahalesi hukuka aykırıdır.
Casus Yazılım Yüklemek Cezası Nedir?
Fiilin meydana geliş şeklinde göre haberleşmenin gizliliğini ihlal (TCK 132), özel hayatın gizliliğini ihlal (TCK 134) veya kişisel verilerin kaydı/ifşası (TCK 135-136) suçlarından biri veya birkaçı birlikte uygulanabilir.
Eşimin Beni Aldattığını İspatlamak İçin Casus Yazılım Kullandım, Yine De Suç Mu?
Evet. Amacınız ne olursa olsun, başka birinin iletişimini gizlice izlemek veya verilerine erişmek suçtur. Boşanma davasında delil elde etmek amacıyla dahi bu tür yazılımların kullanılması hukuken meşru sayılamaz.
Eşimin Bana Şiddet Uyguladığını Kanıtlamak İçin Ses Kaydı Alabilir Miyim?
Bu durumda hukuka uygunluk değerlendirmesi yapılabilir. Eğer olay ani gelişmiş, başka şekilde delil elde etme imkânı bulunmamış ve amaç yalnızca kendini korumak ise, Yargıtay bu tür kayıtların hukuka uygun olduğunu kabul edebilir. Ancak casus yazılım bunun dışında kalır.
Casus Yazılım Yükleyen Kişi Özel Hayatın Gizliliğini Mi İhlal Etmiş Olur, Kişisel Verileri Mi?
Genellikle her ikisi de. Yazılım hem özel hayat alanına izinsiz girdiği için TCK 134 kapsamına, hem de verileri kaydedip sakladığı ve ardından boşanma davasına sunduğu için TCK 135-136 kapsamına girer.
Casus Yazılımla Elde Edilen Verileri Sosyal Medyada Paylaşmak Ne Sonuç Doğurur?
Bu durumda suçun ağırlığı artar. Elde edilen kişisel verilerin veya özel nitelikteki görüntülerin başkalarına ifşa edilmesi, TCK m.136 kapsamında ayrıca suç oluşturur ve fail iki yıldan dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Eşim Telefonumda Casus Yazılım Olduğunu Fark Etti, Şikâyetçi Olursa Ne Olur?
Şikâyet üzerine savcılık soruşturma başlatır, dijital inceleme yapılır ve eylemin niteliğine göre ceza davası açılabilir.
Casus Yazılım Kullanmadan Eşimin Davranışlarını Nasıl Kanıtlayabilirim?
Yasal yollarla. Tanık beyanları, otel kayıtları, aranızda gerçekleşen mesaj içerikleri, kamera kayıtları ve kişilerin rızasıyla elde edilmiş kişisel verilere dayanan deliller kullanılabilir. Ancak casus yazılım gibi gizlice erişilen hiçbir bilgi mahkemece hükümde dikkate alınmaz.
