VASİYETNAME NEDİR?

Vasiyetname, bir kişinin ölümünden sonra mal varlığının nasıl paylaşılacağını belirleyen tek taraflı, ölüme bağlı hukuki işlemdir. Kişi ölümünden sonra vasiyetnamede, mülkiyetine sahip olduğu varlıkların hangi mirasçılara, ne miktarlarda ve hangi şartlar altında devredileceğini belirtir.

Vasiyetname, kişinin ölümünden sonra tereke üzerinde sonuçlarını doğurur.  Vasiyetname tek taraflı olarak düzenlenir ve sonuçların doğması için vasiyetnamede adı geçen tarafa beyanın ulaşmasına ya da karşı tarafın kabulüne gerek yoktur.

VASİYETNAME DÜZENLEME ŞARTLARI NEDİR?

Türk Medeni Kanunu madde 502 vasiyetname düzenlemenin şartlarını düzenlemiştir.

Madde 502- Vasiyet yapabilmek için ayırt etme gücüne sahip ve onbeş yaşını doldurmuş olmak gerekir.

Vasiyetname düzenleyebilmek için kişinin ayırt etme gücüne sahip olması ve on beş yaşını doldurmuş olması gerekmektedir.

Türk Medeni Kanunu Madde 514’e göre ’’Mirasbırakan, tasarruf özgürlüğünün sınırları içinde, malvarlığının tamamında veya bir kısmında vasiyetname ya da miras sözleşmesiyle tasarrufta bulunabilir.’’

Kanun, tasarruf özgürlüğünün sınırları içerisinde vasiyetname düzenlenebileceğini ifade etmektedir. Vasiyetname düzenleme hakkı, saklı paylı mirasçıların haklarını ihlal etmemelidir. Bu bağlamda, herhangi bir düzenlemenin saklı paylı mirasçıların haklarını göz önünde bulundurarak yapılması gerekmektedir.

Türk Medeni Kanuna göre üç şekilde vasiyetname yapılabilir:

• Resmi vasiyetname
• El yazılı vasiyetname
• Sözlü vasiyetname

1. Resmi Vasiyetname

Resmi vasiyetname Türk Medeni Kanunu madde 532’de ele alınmıştır.  Vasiyetnamenin geçerliliği belirli sıkı şekil şartlarına bağlanmıştır. Resmi vasiyetname, iki tanığın huzurunda düzenlenir ve vasiyetnameyi düzenleme yetkisine sahip olan resmi kişi, Sulh hakimi, noter veya yasal olarak yetkilendirilmiş diğer bir görevli olabilir.

Madde 532 – Resmî vasiyetname, iki tanığın katılmasıyla resmî memur tarafından düzenlenir.

Resmî memur, sulh hâkimi, noter veya kanunla kendisine bu yetki verilmiş diğer bir görevli olabilir.

Vasiyetnamenin hazırlanmasında resmi görevli memur veya tanık olarak yer alamayacak kişiler:

• Fiil ehliyeti bulunmayanlar,
• Kamu hizmetinden yasaklılar,
• Okur-yazar olmayanlar,
• Miras bırakanın eşi, alt ve üst soy kan hısımları, kardeşleri, bunların eşleridir

Yukarıda sayılan kişiler vasiyetnamenin hazırlanmasında yer alırsa resmi vasiyetname şekil yönünden sakat olur ve iptali istenebilir.

Resmi vasiyetnamede düzenlenmesine katılan memura ve tanıklara, ayrıca bu kişilerin üstsoy ve altsoy kan hısımlarına, kardeşlerine ve eşlerine kazandırma yapılması  yasaktır. Ancak, vasiyetnamede bu kişilere kazandırma yapılması durumunda, sadece bu kazandırmalar iptal edilir ve vasiyetnamenin diğer hükümleri geçerliliğini korur. Kanun koyucu, ölen kişinin son arzularını dikkate alarak sadece kazandırma yapılamayacak kişilere yapılan kazandırmaların iptal edilebileceğini öngörmüştür.

Türk Medeni Kanunu iki türlü resmi vasiyetname öngörmüştür:

1. Okuma yazma iktidarı bulunan kişilerin yapabileceği vasiyetname

1- Vasiyetçi son arzularını yazı ya da sözlü beyan ile resmi memura bildirir.

2- Resmi memur, vasiyetçinin iradesine uygun bir şekilde vasiyetnameyi hazırlar.

3- Resmi memur tarafından hazırlanan vasiyetname vasiyetçi tarafından okunur. Vasiyetçi uygun bulursa el yazısı ile imzalar.

4- Vasiyetçiden sonra resmi memur da el yazısı ile  vasiyetnameyi imzalar.

5-  Vasiyetnameye tarih ve imza konulduktan hemen sonra miras bırakan, vasiyetnameyi okuduğunu, bunun son arzularını içerdiğini memurun huzurunda iki tanığa beyan eder. Tanıklar, bu beyanın kendi önlerinde yapıldığını ve mirasbırakanı tasarrufa ehil gördüklerini vasiyetnameye yazarak veya yazdırarak altını imzalarlar. (TMK m.534)

1. Okuma yazma iktidarı bulunmayan kişilerin yapabileceği vasiyetname

1- Vasiyetçi son arzularını sözlü beyan ile resmi memura bildirir.

2- Resmi memur, vasiyetçinin iradesine uygun bir şekilde vasiyetnameyi hazırlar.

3- Resmi memur tarafından hazırlanan vasiyetname iki tanık önünde vasiyetçiye okunur.

4- Vasiyetnamenin okunmasından sonra vasiyetçi iki tanık önünde iradesine uygun olduğunu beyan eder.

5- Vasiyetçi tarafından uygun bulunan vasiyetname resmi memur tarafından tarih konularak imzalanır.

6- Tanıklar, hem mirasbırakanın beyanının kendi önlerinde yapıldığını ve onu tasarrufa ehil gördüklerini; hem vasiyetnamenin kendi önlerinde memur tarafından mirasbırakana okunduğunu ve onun vasiyetnamenin son arzularını içerdiğini beyan ettiğini vasiyetnameye yazarak veya yazdırarak altını imzalarlar. (TMK m.535, f.2)

 

     2.El Yazılı Vasiyetname

El yazılı vasiyetname Türk Medeni Kanunu madde 538’de ele alınmıştır. El yazılı vasiyetname, bir kişinin kendi el yazısıyla hazırladığı ve vefatından sonra mal varlığının nasıl paylaşılacağına dair son arzularını belirttiği resmi bir belgedir.

Madde 538- El yazılı vasiyetnamenin yapıldığı yıl, ay ve gün gösterilerek başından sonuna kadar mirasbırakanın el yazısıyla yazılmış ve imzalanmış olması zorunludur.

El yazılı vasiyetname, saklanmak üzere açık veya kapalı olarak notere, sulh hâkimine veya yetkili memura bırakılabilir.

Vasiyetçinin el yazısıyla yazılması zorunlu olan bu metinde, tarih ve imza da vasiyetnamenin bir parçası olarak yer almalıdır. Bu uygulama, vasiyetnamenin başkaları tarafından değiştirilmesini önlemek amacıyla yapılmaktadır. Vasiyetçi, bu tür bir vasiyetnameyi kendi el yazısıyla yazmalı, tarih atmalı ve imzalamalıdır. Aksi halde şekil şartlarına uyulmamış olur ve bu durumda vasiyetname şekil eksikliğinden dolayı geçersiz hale gelir.

El yazılı vasiyetnamenin şartları;

• Vasiyetname başından sonuna kadar vasiyetçinin el yazısı ile yazılmış olmalı.
• Vasiyetçi, vasiyetname düzenleme iradesine haiz olmalı.
• Vasiyetçi, gün, ay ve yılı belirtmek suretiyle tarih eklemeli.
• İmza el yazısı ile atılmalı.

    3. Sözlü Vasiyetname

Sözlü vasiyetname, Türk Medeni Kanunu madde 539’da düzenleme alanı bulmuştur. Sözlü vasiyetname, ancak olağanüstü durumlarda düzenlenebilir.

Madde 539- Mirasbırakan; yakın ölüm tehlikesi, ulaşımın kesilmesi, hastalık, savaş gibi olağanüstü durumlar yüzünden resmî veya el yazılı vasiyetname yapamıyorsa, sözlü vasiyet yoluna başvurabilir.

Bunun için mirasbırakan, son arzularını iki tanığa anlatır ve onlara bu beyanına uygun bir vasiyetname yazmaları veya yazdırmaları görevini yükler.

Resmî vasiyetname düzenlenmesinde okur yazar olma koşulu dışında, tanıklara ilişkin yasaklar, sözlü vasiyetteki tanıklar için de geçerlidir.

Vasiyetçi, vasiyet yapma yönündeki iradesini iki tanık önünde dile getirmeli ve bu iki tanığı dile getirdiği ifadelerini  yazılı bir belge haline getirmesi için görevlendirmeli. Dolayısıyla tanıklar ve vasiyetçi arasında bir çeşit vekalet ilişkisi doğmaktadır.

Tanıkların hukuki durumu sözlü vasiyetnamenin hüküm ve sonuçlarını doğurması için önem arz etmektedir. Vasiyetçinin dile getirdiği cümleler tanıklar tarafından yazı ile tespit edilmelidir. Vasiyetçinin son arzularını yazılı hale getiren tanıklar söz konusu belgeyi yetkili merciye bildirmelidir.  Bu husus Türk Medeni Kanunu madde 540’da düzenleme alanı bulmuştur.

Madde 540- Mirasbırakan tarafından görevlendirilen tanıklardan biri, kendilerine beyan edilen son arzuları, yer, yıl, ay ve günü de belirterek hemen yazar, bu belgeyi imzalar ve diğer tanığa imzalatır. Yazılan belgeyi ikisi birlikte vakit geçirmeksizin bir sulh veya asliye mahkemesine verirler ve mirasbırakanı vasiyetname yapmaya ehil gördüklerini, onun son arzularını olağanüstü durum içinde kendilerine anlattığını hâkime beyan ederler.

 Tanıklar, daha önce bir belge düzenlemek yerine, vakit geçirmeksizin mahkemeye başvurup yukarıdaki hususları beyan ederek mirasbırakanın son arzularını bir tutanağa geçirtebilirler. Sözlü vasiyet yoluna başvuran kimse askerlik hizmetinde bulunuyorsa, teğmen veya daha yüksek rütbeli bir subay; Ülke sınırları dışında seyreden bir ulaşım aracında bulunuyorsa, o aracın sorumlu yöneticisi; sağlık kurumlarında tedavi edilmekteyse, sağlık kurumunun en yetkili yöneticisi hâkim yerine geçer.

VASİYETNAMENİN AÇILMASI

Mirasbırakanın ölümünden sonra bulunan vasiyetnamenin Sulh Hukuk Mahkemesine teslim edilmesi gereklidir. Vasiyetname geçerli olup olmadığına bakılmaksızın mahkeme tarafından incelenir ve gerekli koruma tedbirleri alınır. Vasiyetnamenin geçerliliği ile ilgili inceleme başlatılmadan önce miras bırakanın yerleşim yerindeki Sulh Hukuk Mahkemesi tarafından bir ay içinde vasiyetnamenin açılması ve ilgili taraflara tebliğ edilmesi gerekir. Bu süreçte, bilinen mirasçılar ve diğer ilgililer vasiyetnamenin açılmasına katılmak üzere çağrılır.  Vasiyetnamenin geçerliliğine itiraz eden mirasçılar varsa vasiyetnamenin iptali için dava açılabilir.

Türk Medeni Kanunu madde 596 vasiyetnamenin açılmasını düzenlemiştir.

Madde 596- Vasiyetname, geçerli olup olmadığına bakılmaksızın tesliminden başlayarak bir ay içinde mirasbırakanın yerleşim yeri sulh hâkimi tarafından açılır ve ilgililere okunur.

Bilinen mirasçılar ve diğer ilgililer vasiyetnamenin açılması sırasında diledikleri takdirde hazır bulunmak üzere çağrılır.

Mirasbırakanın sonradan ortaya çıkan vasiyetnameleri için de aynı işlemler yapılır.

 

VASİYETNAMENİN AÇILMASI YARGITAY KARARI

3. Hukuk Dairesi 2016/20312 E. ,  2016/13657 K.

“İçtihat Metni”

MAHKEMESİ :SULH HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasındaki vasiyatnamenin açılması davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, vasiyetnamenin açılıp okunmasına yer olmadığına yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde mirasçı … tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y  K A R A R I

Davada; müteveffa …’ye ait … Noterliği’nin 4107 yevmiye sayılı ve 08/06/2001 tarihli resmi vasiyetnamesinin açılıp okunması talep edilmiş; mahkemece vasiyete konu taşınmazın maliye hazinesi adına kayıtlı olduğu, 6831 sayılı yasanın 2/b maddesi uyarınca işlem görmesi gerektiği ve yapılacak herhangi bir işlem olmadığı gerekçesiyle vasiyetnamenin açılıp okunmasına yer olmadığına karar verilmiş; hüküm mirasçı … tarafından temyiz edilmiştir.

Dava; vasiyetnamenin açılması istemine ilişkindir.
1- Vasiyetnamenin açılması; vasiyetname ile ilgili işlemlerden biri olup; vasiyetnamede bulunan tasarrufların içeriğinin anlaşılabilmesi ancak vasiyetnamenin açılması ile mümkündür.

TMK’nın 596.maddesinde vasiyetnamenin mirasbırakının yerleşim yeri sulh hakimi tarafından açılıp, ilgililere okunacağı, 597.maddesinde de, mirasta hak sahibi olanların herbirine gideri terekeye ait olmak üzere vasiyetnamenin kendilerine ilişkin kısımlarının onaylı bir örneğinin tebliğ edileceği hükme bağlanmıştır.

Bu bağlamda mirasbırakanın ölümünden sonra ele geçen vasiyetnamenin sulh hukuk mahkemesine teslimi zorunludur. Vasiyetname geçersiz bile olsa Sulh Hukuk Mahkemesine teslim edilmelidir. Vasiyetnameyi teslim alan sulh hukuk hakimi; teslim edilen vasiyetnameyi derhal incelemek; gerekli koruma tedbirlerini derhal almakla yükümlüdür.

Vasiyetname, geçerli olup olmadığına bakılmaksızın tesliminden başlayarak bir ay içinde mirasbırakanın yerleşim yeri Sulh Hukuk Mahkemesi Hakimi tarafından açılır ve ilgililere tebliğ olunur. Bilinen mirasçılar ve diğer ilgililer vasiyetnamenin açılması sırasında diledikleri takdirde hazır bulunmak üzere çağrılır.

Miras bırakanın sonradan ortaya çıkan vasiyetnameleri için de aynı işlemler yapılır.
Sulh hakiminin görevi, vasiyetnameyi belirlenen günde açarak, açılıp okunduğunu tutanağa geçirilmesini ve tutanağın altının hazır bulunanlar tarafından imzalanmasını sağlamak ve böylece açılma ve okunma işleminin tespitine karar vermektir.

Vasiyetname ile ilgili olan çekişmeler ait olduğu mahkemede ayrıca dava konusu olacağından vasiyetnamenin açılmasına engel oluşturmaz. Vasiyetnamenin itiraza uğramadığının tespitine vasiyetnamenin açılması davasına bakan mahkeme değil vasiyetnamenin tenfizine bakan mahkeme tarafından karar verilir.

Hal böyle olunca; mahkemece dava konusu vasiyetnamenin açılıp okunduğunun tutanağa geçirilmesi, tutanağın hazır bulunanlar tarafından imzalanması sağlamak ve okunma işleminin tespitine karar verilmesi gerekirken; mahkemece yapılacak bir işlem olmadığından vasiyetnamenin açılıp okunmasına yer olmadığına karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirir.

2- Vasiyetnamenin açılması işleminde vasiyetnamenin örneğini ilgililere tebliğ etmek, mirasçılara istekleri halinde bir mirasçılık belgesi vermek ve terekeye dahil malları yasal mirasçılara geçici olarak teslim etmek yahut resmi yönetimi emretmek gerekmektedir.
Somut olayda; mahkemece vasiyetnamenin okunmasına karar verilmiş ise de;

tüm mirasçılara TMK 595,596 ve 597. madde hükümleri gereğince vasiyetnamenin açılması sırasında diledikleri takdirde hazır bulunmak üzere vasiyetname ekli tebligatların tebliğ edildiğine ilişkin belge bulunmadığı gibi, duruşma sırasında da vasiyetnamenin tebliğ edildiğine ilişkin ifadenin tutanaklarda yer almadığı anlaşıldığından, tüm mirasçılara vasiyetnamenin tebliğ edilmeden eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm tesisi doğru görülmemiş ve bu husus bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) ve (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, HUMK’nun 440/III-2 maddesi uyarınca karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 30/11/2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.

VASİYETNAMENİN İPTALİ

Vasiyetin iptali davası, mirasçı veya vasiyet alacaklısı tarafından açılan hukuki süreci ifade eder. İptal davası Türk Medeni Kanunu madde 557’de sayılan sebepler çerçevesinde vasiyetnamenin tamamı veya bir kısmının iptaline ilişkin olarak açılabilir.

Aşağıdaki sebeplerle ölüme bağlı bir tasarrufun iptali için dava açılabilir:

1. Tasarruf mirasbırakanın tasarruf ehliyeti bulunmadığı bir sırada yapılmışsa,

Tasarruf ehliyeti, kişinin hukuki işlemlerde bulunabilme yeteneği olarak tanımlanır. Tasarruf ehliyeti, vasiyetnameyi düzenleyen kişinin 15 yaşını doldurmuş olması ve ayırt etme gücüne sahip olmasıdır.  Bu iki şart sağlanmadığında yapılan vasiyetnameler geçersizdir.

2. Tasarruf yanılma, aldatma, korkutma veya zorlama sonucunda yapılmışsa,

Vasiyetname miras bırakanın gerçek iradesini yansıtmalıdır. Kanunda sayılan yanılma, aldatma, korkutma veya zorlama vasiyetnameyi düzenleyen kişinin iradesini sakatlayan sebeplerdir. Mirasbırakan bu sebepler altında vasiyetname düzenlerse söz konusu irade sakatlıkları vasiyetnamenin geçerliliğini etkiler. Eğer bir vasiyetname yanılma, aldatma, korkutma veya zorlama sonucunda yapılmışsa ise bu sebeplerin öğrenilmesinden itibaren bir yıl içinde vasiyetnamenin iptali davası açılmalıdır.

3. Tasarrufun içeriği, bağlandığı koşullar veya yüklemeler hukuka veya ahlâka aykırı ise,

Tasarrufun içeriği, bağlandığı koşullar veya yüklemeler hukuka veya ahlâka aykırı ise, bu durumda iptal davası açılabilir. Miras bırakanın rızasının bir önemi bulunmamaktadır. Mirasçılar veya vasiyet alacaklıları mahkemeye başvurarak vasiyetin iptalini talep edebilirler. Mahkeme durumu inceleyerek vasiyetin hukuka uygunluğunu değerlendirir ve gerektiğinde iptal edebilir.

4. Tasarruf kanunda öngörülen şekillere uyulmadan yapılmışsa.

Türk Medeni Kanunu vasiyetnamenin şekil şartlarını belirlemiştir ve bu şartlara uyulmadığı takdirde vasiyetname geçersiz olacaktır.

 

VASİYETNAMENİN İPTALİ DAVASI

Bu konuda sitemizde yer alan başka bir makalemize de göz atabilirsiniz. 

İptal davası, kanunda sayılan sebepler çerçevesinde ölüme bağlı tasarruflar hakkında açılabilir.  Söz konusu ölüme bağlı tasarrufun iptali ilgili kişiler bakımından vasiyetçinin ölümünden sonra talep ve dava edilebilir.  Her mirasçı veya vasiyet alacaklısı, ölüme bağlı tasarrufun iptal edilmesini sağlamak için iptal davası açabilir. Davacının, vasiyetnamenin iptalinde kendisinin bir menfaati olduğunu kanıtlaması gerekmektedir. Davalı ise vasiyetnameden miras hukuku çerçevesinde menfaat elde eden kişi olarak belirlenir. Ek olarak iptal davası, bozucu yenilik doğuran bir dava türüdür. Bu dava, dava açmayan kişiler bakımından hüküm ve sonuç doğurmaz. Yani iptal davası hüküm ve sonuçlarını sadece davada yer alan taraflar bakımından doğurur.  Sonuç olarak hakim re’sen iptale hükmedemez ilgili kişilerin dava yolu ile talepleri şarttır.

VASİYETNAMENİN İPTALİ DAVASINDA SÜRE

Vasiyetnamenin iptali davası için davacının, dava konusu tasarrufu, iptal sebebini ve kendisinin hak sahibi olduğunu öğrendiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde ve her halde vasiyetnamenin açıldığı tarih üzerinden iyi niyetli davalılara karşı on yıl, kötü niyetli davalılara karşı yirmi yıl içerisinde dava açması gerekmekte olup bu süreler hak düşürücü süredir. (TMK m. 559) Hak düşürücü süre olması iptal davası açılmadığı takdirde dava hakkının düşeceği anlamına gelmektedir.

• Bir yıllık süre: Süre, ölüme bağlı tasarrufun ve iptal sebebinin öğrenildiği gün başlar.
• On yıllık süre: İptal sebebinin öğrenilmeksizine bakılmaksızın iyi niyetli kişilere karşı vasiyetnamenin açılma tarihinden itibaren işler ve on yıllık süre kapsamında dava açılması mümkündür.
• Yirmi yıllık süre: Bu süre iyi niyetli olmayan kişilere karşı öngörülmüştür. İyi niyetli olmayan bir kişi, iptal sebebini bildiği veya bilmek zorunda olduğu halde, kendi lehine bir kazandırma yapar veya böyle bir kazandırmanın gerçekleşmesine izin verirse bu kişiler için yirmi yıllık hak düşümü süresi işlemeye başlayacaktır.

VASİYETNAMENİN İPTAL DAVASININ HÜKMÜ

Mahkeme, iptal sebebinin varlığına karar verirse ölüme bağlı tasarrufun iptaline hükmolunur.  İptal kararları geriye yürür ve böylece ölüme bağlı tasarruf baştan itibaren hiç yapılmamış sayılır. İptal kararları bazen  vasiyetnamenin bütününü etkilerken bazen de iptal sebebi bulunan tasarrufu etkiler. İptal kararlarının hüküm ve etkisi yalnız davacılar ve davalılar hakkındadır.

VASİYETNAMENİN İPTALİ DAVASINDA YARGITAY KARARI

Yargıtay Kararı – 3. HD., E. 2012/17710 K. 2012/23053 T. 8.11.2012

MAHKEMESİ:ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Dava dilekçesinde vasiyetnamenin iptali istenilmiştir. Mahkemece davanın reddi cihetine gidilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Y A R G I T A Y   K A R A R I

Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü.Davacı vekili dilekçesinde; davacının babası muris … ‘in tek mirasçısı olan davacıyı mirasından mahrum kılacak şekilde davalılar (davacının kızları) lehine vasiyettte bulunmasının izah edilemeyeceğini, vasiyetnamenin düzenlendiği tarihte 79 yaşında olan murisin sağlığı ve akli melekelerinin yerinde olmadığı, ek beyan dilekçesi ile de vasiyetnamenin şekil şartlarına uygun olmadığı belirtilerek vasiyetnamenin iptalini talep etmiştir .Davalı vekili cevabında, davanın reddini dilemiştir.Mahkemece; Adli Tıp Kurumundan alınan rapora göre murisin fiil ehliyetine haiz olduğu ve bu haliyle murisin gerçek iradesini yansıttığı gerekçe gösterilerek, davanın reddine karar verilmiştir.

Hükmü, davacı vekili temyiz etmektedir.

Davaya konu vasiyetname, okuryazar olmayanlara ilişkin vasiyetname şeklinde düzenlenmiştir. TMK. 535/2.maddesine göre; “Mirasbırakan vasiyetnameyi bizzat okuyamaz ve imzalayamazsa, memur vasiyetnameyi iki tanığın önünde ona okur ve bunun üzerine mirasbırakan vasiyetnamenin son arzularını içerdiğini beyan eder.Bu durumda tanıklar, hem mirasbırakanın beyanının kendi önlerinde yapıldığını ve onu tasarrufa ehil gördüklerini; hem vasiyetnamenin kendi önlerinde memur tarafından mirasbırakana okunduğunu ve onun vasiyetnamenin son arzularını içerdiğini beyan ettiğini vasiyetnameye yazarak veya yazdırarak altını imzalarlar.”

Dava konusu vasiyetnamede tanıkların “… Mirasbırakanın beyanın kendi önlerinde yapıldığını” tevsik eden beyanları yoktur. Bu beyanın yokluğu vasiyetnameyi geçersiz kılar. Vasiyetname Türk Medeni Kanununun 535.maddesindeki şekil şartlarına uygun olarak düzenlenmemiştir. Mahkemece, vasiyetnamenin iptali hakkındaki talebin kabulü gerekirken, yanılgılı değerlendirme ve yazılı gerekçe ile davanın reddine karar verilmesi doğru görülmemiştir.Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 08.11.2012 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.

Vasiyetname İle İlgili Sıkça Sorulan Sorular

• Resmi vasiyetname nasıl açılır?

Vasiyetname düzenleyen kişinin vefatının ardından, noterde kayıtlı olan vasiyetname Sulh Hukuk Mahkemesine iletilir. Mahkeme hakimi, miras bırakanın yasal mirasçılarına ve vasiyetnamede adı geçen atanmış mirasçılara duruşma gününü içeren tebligat gönderir. Vasiyetname hakim tarafından açılır, okunur ve incelenir. Vasiyetnamenin açılması sonucu olarak vasiyetnamenin iptali için kanunda öngörülen süre işlemeye başlar.

• Vasiyetnamenin iptali davasında görevli ve yetkili mahkeme neresidir?

Vasiyetnamenin iptali davalarında görevli mahkeme, Asliye Hukuk Mahkemeleridir. Yetki bakımından ise miras bırakanın son yerleşim yeri mahkemesi yetkili kılınmıştır.

• Vasiyetnamenin açılmasında görevli ve yetkili mahkeme neresidir?

Vasiyetnamenin açılmasında görevli mahkeme Sulh Hukuk Mahkemesİ iken yetkili mahkeme ise vasiyetçinin son yerleşim yeri mahkemesidir.

• Vasiyetnamenin tenfizi nedir?

Vasiyetnamenin tenfizi, bir kişinin vasiyetnamesinde belirttiği isteklerin yerine getirilmesi için açılan hukuki süreci ifade eder.  Bu süreç, vasiyetnamenin açılıp itiraza uğramadığı veya yapılan itirazların sonuçsuz kaldığının tespit edilmesini içerir.

• El yazılı vasiyetnameye imzadan sonra ekleme yaparsam geçerli olur mu?

İmza, vasiyetnamenin son satırının altında yer almalı. İmzadan sonra yapılan eklemelerin bir geçerliliği olmayacaktır fakat ekleme yapıldıktan sonra eklemelerin altına imza atılırsa söz konusu eklemeler de geçerli olacaktır.

• Vasiyetçi birden fazla el yazılı vasiyetname düzenledi ise hangisi geçerli olur?

Tarih şartı bu gibi durumlarda hangisinin geçerli olacağı tartışmasına yer vermemek içindir. Sonraki tarihli vasiyetname geçerli olacaktır. Çünkü vasiyetnameyi düzenleyen kişi yeni bir vasiyetname düzenleme ile önceki tarihli vasiyetnameden dönmüş olacaktır.

Mirasbırakan, vasiyetname için kanunda öngörülen şekillerden birine uymak suretiyle yeni bir vasiyetname yaparak önceki vasiyetnameden her zaman dönebilir. Vasiyetnamenin tamamından veya bir kısmından dönülebilir. (TMK m. 542)

• El yazılı vasiyetnamede birkaç tasarrufun üstü çizilmiş yahut karalanmış ise vasiyetname bütünüyle geçersiz mi olacaktır?

Hayır, üstü çizilen cümleler geçersiz olacaktır. Geriye kalan satırlar hüküm ve sonuçlarını doğuracaktır.

• Vasiyetçi, vasiyetnameyi el yazısıyla değil makine ile düzenlerse vasiyetnamenin akıbeti ne olacaktır?

El yazılı vasiyetnamenin şartlarından birisi vasiyetnamenin baştan sona el yazısı ile yazılmış olmasıdır. Vasiyetçi makine aracılığıyla bir düzenlemede bulunursa iptal sebebi olarak karşımıza çıkacaktır.

• Ölüm tehlikesi içindeyken sözlü vasiyetnamede bulundum fakat bu tehlike ortadan kalktı. Vasiyetnamenin akıbeti ne olacaktır?

Sözlü vasiyetname, kanunda sayılan olağanüstü hallerde yapılabilir fakat bu haller ortadan kalkabilir. Ve sözlü olarak vasiyette bulunan kişi hala hayatta ise sözlü vasiyet hükmü de ortadan kalkar.  Mirasbırakan için sonradan diğer şekillerde vasiyetname yapma olanağı doğarsa, bu tarihin üzerinden bir ay geçince sözlü vasiyet hükümden düşer. (TMK m.541)

• Okuma yazma bilmiyorum, vasiyetnameyi oğluma yazdırabilir miyim?

Kişi son istek ve arzularını başka birine söyleyerek başkasının el yazısı ile vasiyetname yapamaz. El yazılı vasiyetnamede kişi, son dileklerini kendi el yazısıyla kağıda dökmeli, altına imzasını atmalı ve kesinlikle tarih eklemelidir. Okuma yazma bilmeyen vasiyetçi, resmi vasiyetname yoluna başvurmalıdır.

Madde 535- Mirasbırakan vasiyetnameyi bizzat okuyamaz veya imzalayamazsa, memur vasiyetnameyi iki tanığın önünde ona okur ve bunun üzerine mirasbırakan vasiyetnamenin son arzularını içerdiğini beyan eder.

Bu durumda tanıklar, hem mirasbırakanın beyanının kendi önlerinde yapıldığını ve onu tasarrufa ehil gördüklerini; hem vasiyetnamenin kendi önlerinde memur tarafından mirasbırakana okunduğunu ve onun vasiyetnamenin son arzularını içerdiğini beyan ettiğini vasiyetnameye yazarak veya yazdırarak altını imzalarlar.

Türk Medeni Kanunu madde 535, mirasbırakan tarafından okunmaksızın ve imzalanmaksızın vasiyetname düzenleme alanı vermiştir.

• Resmi vasiyetnamede tanıklardan sadece birinin imzası varsa ne yapabilirim?

Tanıklardan sadece birinin imzasının bulunması şekil eksikliğidir ve iptal sebebi olarak ileri sürülebilir.

VASİYETNAME KONUSUNDA HUKUKİ YARDIM ALMANIN ÖNEMİ, MİRAS HUKUKU AVUKATI, MİRAS AVUKATI

Makalemizde değinmiş olduğumuz konularda hukuki yardım almanın önemi çok büyüktür. Kişilerin size zorla vasiyetname yazdırması durumunda veya mirasçı olarak veya vasiyetnamede belirtilen kişi olarak karşılaşacağınız sorunlarda hukuki yardım almak sizi en hızlı ve etkili şekilde sonuç almaya götürecektir. Resmi vasiyetname ve diğer vasiyetname türlerinde hukuki yardımın ne kadar önemli olduğu belli durmaktadır. Kişiler uzmanlara danışarak yapacağı vasiyet işlemlerinde en etkili ve hızlı çözüm yollarıyla buluşmaktadırlar. Vasiyet konusu miras hukuku alanındadır ve miras avukatlığı niş bir alan olup miras hukuku alanında çalışan avukatlar bu konuda uzmanlaşmakta ve müvekkillerinin taleplerine doğru ve çabuk şekilde cevaplar verebilmektedir. Miras hukuku alanında deneyim sahibi olan ofisimize miras avukatlığı için her zaman ulaşabilirsiniz. 

 

HATİCE UYĞUN

BURAK TEMİZER HUKUK BÜROSU