Rötar Halinde Yolcu Hakları | Uçak Rötar ve İptal Tazminatı

Rötar halinde yolcu hakları, son dönemin en önemli konularından bir tanesidir. Çünkü pek çok kişi, uçağın yaptığı rötar sebebi ile maddi ve manevi kayıplarla karşı karşıya kalmaktadır. Havayolu ile Seyahat Eden Yolcuların Haklarına Dair Yönetmelik’e göre, seyahatlerde oluşabilecek rötar durumlarında yolcuların çeşitli hakları bulunmaktadır. Bu çerçevede uçak, otobüs, tren ve feribot gibi farklı ulaşım araçlarında yaşanabilecek rötar durumlarında da yolcuların sahip olduğu haklar farklılık gösterebilir. Peki, uçak rötar yaparsa ne olur? Uçak rötar tazminat hakkı nedir? Uçak rötar yaparsa haklarım nelerdir? Bu ve daha pek çok farklı sorunun cevabını öğrenmeniz için kapsamlı bir içerik oluşturduk.

Yolcu Hakları Nedir?

Yolcu hakları , tüm yolcuların seyahatleri sırasında sahip oldukları hakları belirleyen bir yönetmelikten oluşmaktadır. Seyahat Eden Yolcuların Haklarına Dair Yönetmelik, uçuş, tren, otobüs ve feribot gibi ulaşım sektörlerinde meydana gelen rötarlar gibi durumlarda yolcuların haklarını korumayı amaçlar. Rötar yapan uçak yolcu hakları ve otobüs rötar yaparsa yolcu hakları gibi pek çok konu, ilgili yönetmelik kapsamındadır.

İlgili yönetmelik kapsamında, yolcuların rötar, iptal, gemi değişikliği gibi durumlarda çeşitli hakları bulunmaktadır. Bu haklar arasında uçak rötar tazminat hakkı, konaklama ve yol masraflarının karşılanması, alternatif ulaşım hizmeti sağlanması gibi konular bulunmaktadır. Kanun, yolcuların bu haklardan nasıl yararlanabileceklerini, hangi durumlarda ne tür haklara sahip olduklarını detaylı bir şekilde belirlemektedir.

Rötar halinde yolcu hakları kapsamında, yolcuların bilinçli olması ve haklarını bilmeleri oldukça önemlidir. Bu sayede oluşabilecek mağduriyetler en aza indirilerek, seyahatler daha sorunsuz bir hale getirilebilir.

---

Tüketici Hukuku kategorisini ziyaret ederek, Tüketici Hukuku ile ilgili tüm konulara hakim olabilir, aklınıza takılan sorulara yanıt bulabilirsiniz.

---

Yolcu Haklarında Uygulanan Yönetmelik

Bugün dış hat havayolu taşımacılığında Varşova Konvansiyonu ve Montreal Konvansiyonu birlikte uygulanmaktadır. İç hat için ise TSHK hükümleri uygulama alanı bulur. Söz konusu kanunda hüküm bulunamadığında Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası antlaşmalar ve burada da hüküm yok ise Türk Ticaret Kanunu hükümleri uygulanır. Bunlara ek olarak getirilen yönetmeliklerle de yolcu hakları düzenleme alanı bulmuştur. Buna göre, Havayolu ile Seyahat Eden Yolcuların Haklarına Dair Yönetmelik (SHY-YOLCU) ve Engelli ve Hareket Kabiliyeti Kısıtlı Havayolu Yolcuları Talimatı yolcu haklarını düzenler.

Havayolu ile Seyahat Eden Yolcuların Haklarına Dair Yönetmeliğin kapsamına tazminat hakkı, geri ödeme ve güzergah değişikliği hakkı, belirli hizmetlerden faydalanama hakkı, üst veya alt hizmet sınıfına yerleştirme halleri dahildir. Bu yönetmelikten yararlanabilecek kişiler 2. maddeye göre aşağıdaki gibidir:

• Türk menşeli hava taşıma işletmelerinin Türkiye’deki havaalanlarına/havaalanlarından, yabancı menşeli hava taşıma işletmelerinin ise Türkiye’deki havaalanlarından gerçekleştirdikleri tüm uçuşlarda, ilgili uçuş için onaylanmış rezervasyona sahip olan ve belirlenen saatte ve öngörülen şekilde veya belirtilen süreden önce ya da süre belirtilmediyse ilan edilen saatten en geç kırk beş dakika önce uçuş öncesi kontrole ( check-in ) başvuranlar,
• Bilette belirtilmiş olan uçuştan başka bir uçuşa aktarılmış yolcular,
• Ücretsiz, halka açık olmayan indirimli biletler veya biriktirilen mil veya puanlara seyahat eden yolcular.

Bu yönetmelik yalnızca motorlu ve sabit kanatlı hava araçlarıyla taşınan yolcular için geçerlidir.

Uçak Rötar Yaparsa Ne Olur? Uçak Rötar Hakları

Yolculuk sırasında karşılaşılan en sinir bozucu durumlardan biri uçağın rötar yapmasıdır. Yani planlanan saatten daha farklı bir saatte yolculuğun gerçekleşmesidir. Rötar, pek çok farklı hava olayı, yolcu eksikliği, plansız durumlar gibi farklı sebeplerle gerçekleşebilir. Ancak bu durumlarda havayolu yolcu hakları oluşturulan yönetmelik sayesinde korunmaktadır. Peki, uçak rötar yaparsa haklarım nelerdir? Şimdi bu haklardan bahsedeceğiz.

• Rötar Süresine Bağlı Haklar

Seyahat Eden Yolcuların Haklarına Dair Yönetmelik’e göre, uçuşlarda 3 saatten fazla süren rötarlarda, ve 1500 kilometreden fazla seferlerde 350€’ya kadar tazminat hakkınız bulunmaktadır. 1500 kilometreye kadar olan uçuşlarda ise 250€’ya kadar tazminat alabilirsiniz. Uçak kaç saat rötar yaparsa tazminat alınabilir? sorusuna bu şekilde cevap verebiliriz. Öte yandan 3 saat ve üzeri rötar halinde tazminat hakkı ortaya çıkmasının yanında, gecikme süresine göre yolcuların bazı hizmetlerden ücretsiz yararlanma hakkı da bulunmaktadır.

• Yolcuların Tazminat Hakkı

Rötar halinde yolcu hakları kapsamında, uçuşunuzdaki rötarın nedeni ne olursa olsun, tazminat hakkınız bulunmaktadır. Bu hak, uçuşunuzda yaşanan gecikme nedeniyle oluşan mağduriyetinize karşılık gelmektedir. İlgili yönetmelik kapsamında bazı haklar yolculara verilmekte ve bu haklar sayesinde tazminat ya da diğer hakların kullanımı sağlanmaktadır.

• Hakların Kullanımı

Yolcu haklarının kullanılması için uçuşun Avrupa Birliği ülkeleri arasında olması veya AB üyesi bir havayolu şirketiyle gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Rötar halinde yolcu hakları konusunda bilinçli olmak, yolculuk sırasında karşılaşılabilecek rötar durumlarında haklarınızı korumanıza yardımcı olacaktır. Bu hakları bilmek, olası bir durumda mağduriyetinizi en aza indirmenize yardımcı olacaktır.

Uçak Kaç Saat Rötar Yaparsa Tazminat Alınır?

Rötar durumunda yolcu hakları belirlenirken, rötar süresi oldukça önemlidir. Her ulaşım şekli için belirlenmiş olan belirli bir süre vardır ve bu süreleri aşan durumlarda yolcuların hakları artar. İşte, kaç dakika rötar durumunda hangi haklar devreye girer, detaylı bir şekilde inceleyelim:

• 15 Dakika ve Daha Az Rötar

Bu durumda genellikle herhangi bir tazminat veya ek hak söz konusu olmaz. Yolcular genellikle sadece rötar süresinin bitmesini beklerler.

• 30 Dakika Rötar

Uçuşlarda 30 dakika rötar durumunda genellikle herhangi bir tazminat söz konusu değildir. Ancak bazı havayolu şirketleri bu durumda bile belirli bir özür hakkı sunabilir. Uçak 1 saat rötar yaparsa da aynı durum söz konusudur. Uçak rötar süresi 3 saati aşarsa, tazminat ve ek hizmetler devreye girmektedir.

• 3 Saat ve Üzeri Rötar

Uçak 3 saat rötar yaparsa, yolcular genellikle tazminat alma hakkına sahip olurlar. Bu durumda yolcular, tazminatın yanı sıra konaklama ve yiyecek-içecek hizmetlerinden de faydalanabilirler. Bu kapsamda 3 saat rötar tazminat hakkı için geçerli bir süredir.

Bu süreçler havayolu, otobüs, tren veya feribot seyahatleri için farklılık gösterebilir. Ancak genel olarak rötar durumunda belirlenen süreler, yolcuların haklarını belirlemede önemli bir rol oynamaktadır. Rötar halinde yolcu hakları konusunda daha fazla bilgi için ilgili kanun ve yönetmelikleri incelemek faydalı olacaktır.

Yolcuların Uçak Rötar Tazminat Hakkı

Yolcuların tazminat hakkı, rötar durumlarında yolcuların mağduriyetinin telafi edilmesi için önemli bir hak olarak karşımıza çıkmaktadır. Rötar halinde yolcu hakları kapsamında yolcular, belirli şartlar altında tazminat alma hakkına sahiptir. Rötar durumlarına göre tazminat miktarları ve şartlar şu şekildedir:

• Rötar süresine bağlı olarak belirlenen tazminat miktarları bulunmaktadır. Bu miktarlar, uçuşun mesafesine ve rötar süresine göre değişiklik gösterebilir.
• Rötar süresi dikkate alınarak, belirli bir saatlik rötar durumunda tazminat miktarı artış gösterebilir. Örneğin, 3 saate kadar olan rötarlarda belirli bir tazminat miktarı geçerli iken, 3 saatten fazla rötarlarda bu miktar artabilir.

Tazminat hakkı ile ilgili detaylı bilgilere Yolcu Hakları Kanunu’nda yer verilmiştir. Yolcuların bu hakları dikkate alarak, rötar durumlarında tazminat talebinde bulunmaları mümkündür. Bu sayede, rötar durumlarından kaynaklı yaşanan mağduriyetlerin giderilmesi sağlanmaktadır.

Yolcuların bilinçli bir şekilde bu hakları kullanabilmesi, rötar durumlarında hak ettikleri tazminatı alabilmelerini sağlayacaktır. Bu da daha adil ve güvenilir bir seyahat deneyimi yaşanmasını mümkün kılacaktır.

Rötar ve İptal Halinde Konaklama ile Yol Masrafları

Uçak, otobüs, tren veya feribot seyahatlerinde meydana gelen rötar durumlarında, yolcuların konaklama ve yol masrafları konusunda bazı hakları bulunmaktadır. Bu haklar, Rötar hakları genel anlamda aşağıdaki gibi sıralanabilir:

• Uçak Rötar Hakkı:

Eğer uçuşta erteleme veya rötar meydana gelirse ve bu durum beklenenden uzun sürerse, havayolu şirketi konaklama imkanı sağlamakla yükümlüdür. Ayrıca, gecikme nedeniyle oluşan yiyecek ve içecek gibi masraflar da havayolu şirketi tarafından karşılanmalıdır.

• Otobüs, Tren ve Feribot Rötar Hakkı

Karayolu ve denizyolu ulaşımında da benzer haklar geçerlidir. Ulaşımın aksaması durumunda, yolcuların konaklama ihtiyaçları ve temel masrafları karşılanmalıdır. Bu haklar, yolcuların rahat ve güvenli bir şekilde seyahat etme hakkını korumayı amaçlamaktadır. Ancak her durum farklı olabileceğinden, detaylı bilgi ve yardım almak için rötar tazminatı konusunda uzman bir avukattan destek almak önemlidir.

Uçak Rötar Yaparsa Haklar Nelerdir?

Uçak rötar yaparsa, rötar süresine göre bazı haklardan yararlanılabilir. Bu sürelerden yukarıda bahsetmiştik. Peki, rötar halinde elde edilebilecek haklar nelerdir?

• Bilgilendirme Hakkı: Uçuşunuzda herhangi bir rötar durumunda havayolu şirketi, en kısa sürede size durumu açıklamakla yükümlüdür. Ayrıca, rötarın sebebini ve muhtemel kalkış saatinizi belirtmek zorundadır.

• Tazminat Hakkı: Uçuşunuzda 3 saatten fazla bir rötar olması durumunda, Avrupa Birliği Yolcu Hakları Yönetmeliği’ne göre tazminat hakkınız bulunmaktadır. Ancak rötarın sebebi “olağanüstü durumlar” kapsamında ise tazminat hakkı geçersiz olabilir.

• Yardım Hakkı: Uçak rötarında yolcu hakları arasında, belirli bekleme sürelerini geçen durumlarda yiyecek, içecek ve iletişim imkanları sağlanması bulunmaktadır. Bu hizmetler ücretsiz olarak sunulmalıdır.

Uçak rötarında yolcu hakları konusunda bilinçli olmak, olası durumlarda daha bilinçli hareket etmenizi sağlayacaktır. Bu haklar, seyahat deneyiminizi olumsuz etkileyen durumlarda sizin korunmanızı amaçlar. Unutmayın, “Rötar Halinde Yolcu Hakları” sizin de haklarınızı içermektedir.

Otobüs, Tren ve Feribot Rötarlarında Haklar

Otobüs, tren veya feribot seyahatlerinde rötar durumunda da yolcu hakları korunmaktadır. Peki, şehirler arası otobüs yolcu hakları nelerdir?

• Yolcularda Tazminat Hakkı: Ulaşım aracının rötar yapması durumunda, belirli bir süre üzerinden tazminat hakkınız bulunmaktadır. Bu süreler, otobüs, tren ve feribot gibi taşımacılık araçları için farklılık gösterebilir. Yolcu haklarının ihlal edilmesi durumunda, bu tazminat hakkınızı talep etme hakkına sahipsiniz.

• Yol Masrafları ve Konaklama: Eğer rötar nedeniyle planladığınız saatlerde ulaşımınızı gerçekleştiremiyorsanız, oluşan ek masraflar için taşıyıcı firmanın sorumluluğu bulunmaktadır. Bu durumda ek ulaşım ve konaklama masraflarınızı karşılama hakkınız vardır.

• Yolcu Hakları İhlal Edildiğinde Yapılması Gerekenler: Rötar durumunda haklarınızın ihlal edilmesi halinde, öncelikle taşıyıcı firma yetkilileriyle iletişime geçmeniz önemlidir. Konuyla ilgili belgeleri saklamanız, tazminat talebinde bulunmanızı kolaylaştıracaktır. Eğer talebiniz karşılanmazsa, ilgili kurumlara şikayette bulunma hakkınız da bulunmaktadır.

Rötar halinde yolcu hakları, otobüs, tren ve feribot seyahatlerinizde de sizin korunmanızı sağlar. Bu haklarınızı bilerek, oluşabilecek rötar durumlarında haklarınızı koruma altına alabilirsiniz.

Uçak Yolcu Hakları Konusunda En Sık Yaşananlar

Uçaklar, güvenilir ve konforlu ulaşımın en önemli araçlarından bir tanesidir. Hem konfor hem de zamandan tasarruf edilmesine yardımcı olur. Ancak uçuşların iptali, uçağın rötar yapması vb. sebeplerle yolcular mağdur olabilir. Bu durumda uçak yolcu hakları devreye girer. Peki, uçakla seyahatte karşılaşılan en önemli olaylar hangileridir?

Uçağa Kabul Edilmeme

Havayolu şirketi, uçuşun düzenli olması ve  güvenliği için bazı yolcuları uçağa kabul etmemektedir. Havayolu işletmelerinin mevcut olan koltuk sayısından fazla bilet satmaları sıkça yaşanan bir durumdur. Bazı yolcular bu durumda biletleri olmasına rağmen uçağa kabul edilmezler.

Geçerli bir bilete sahip olmalarına rağmen uçağa kabul edilmeyen yolcular için uçuşu icra eden hava taşıma işletmesi tarafından öncelikle rezervasyonundan feragat edecek gönüllüler bulmak için duyuru yapılır. Gönüllülere,

• Bilet ücretinin iadesi ve seyahatlerinin başlangıç noktasına ücretsiz götürülmesi,
• Son varış yerine güzergah değişikliği sağlanması,
• Kişinin uygun göreceği daha sonraki bir tarihte, benzer taşıma şartları altında güzergah değişikliğinin yapılması seçeneklerinden biri sağlanır.

Rezervasyonu olan geriye kalan diğer yolcuların uçuşa kabul edilmelerine imkan sağlayacak yeterli sayıda gönüllü bulunamadığı takdirde havayolu işletmesi, yolcuları kendi iradeleri dışında uçağa kabul etmeyebilir. Bu durumda söz konusu havayolu işletmesi yükümlülüklerini yerine getirmek zorundadır.

1. Uçağa Kabul Edilmeme Halinde Geri Ödeme veya Güzergah Değişikliği Hakkı

Yolcunun planlamış olduğu seyahatin tamamlanmasının artık bir anlamı kalmamışsa, seyahatin gerçekleştirilen bölümü için bilet ücreti satın alınmış olan fiyat üzerinden en geç 7 gün içerisinde iade edilir. Ayrıca yolcunun seyahatinin başlangıç noktasına dönmesini sağlayacak bir dönüş uçuşu ücretsiz sağlanır. Söz konusu geri ödeme nakit veya banka yoluyla yapılabilir, seyahat fişi veya diğer hizmetlerle yapılması için ise yolcunun imzalı onayı gereklidir.

Yolcuya benzer taşıma şartları altında en erken olacak şekilde  son varış yerine güzergah değişikliği sağlanabilir.

Birden fazla havaalanı bir şehir veya bölgeye hizmet veriyorsa, havayolu işletmesinin rezervasyonu onaylanmış yolculara alternatif bir havaalanına uçuş teklif etmesi halinde, söz konusu havayolu işletmesi yolcunun o alternatif havaalanından rezervasyonun yapılmış olduğu havaalanına veya yolcu tarafından kabul edilen başka yakın bir varış noktasına transfer masrafını karşılamak zorundadır.

Yolcu bu haklardan birini seçerek mağduriyetinin giderilmesini talep edebilir.

2. Uçağa Kabul Edilmeme Halinde Tazminat Hakkı

Yolcular yukarıda bahsedilen koşullarda kendi iradesi dışında uçağa alınmadıysa havayolu işletmesi için bir tazminat yükümlülüğü doğar. İç hat uçuşlarda uçağa kabul edilmeyen yolcuya 100 Avronun Türk Lirası cinsinden karşılığı tutarında tazminat ödemesi yapılır. Dış hat uçuşlar için ise,

• 1500 km veya daha ısa uçuşlar için250 Avronun Türk Lirası cinsinden karşılığı tutarında,
• 1500 ile 3000 km arasındaki uçuşlar için 400 Avronun Türk Lirası karşılığı tutarında,
• 3000 km’den daha uzun uçuşlar için 600 Avronun Türk Lirası cinsinden karşılığı tutarında uçuş tazminatı ödemesi yapılır.

Söz konusu tazminat alacaklarının Türk Lirası cinsinden karşılığı hesaplanırken biletin satın alındığı güne ait olan döviz kuru dikkate alınır. Yukarıda belirtilen mesafeyi belirlerken planlanan son varış noktası esas alınarak hesaplama yapılır.

Yolcuya güzergah değişikliği teklif edilmesi durumunda yapılacak olan uçuş, 1500 km veya daha kısa uçuşlar için iki saati, 1500 ile 3500 km arası uçuşlar için üç saati, 3500 km’den daha uzun uçuşlar için dört saati aşmıyorsa yukarıda belirtilen tazminat miktarı %50 oranında düşürülebilir.

3. Uçağa Kabul Edilmeme Halinde Hizmet Hakkı

İlgili yönetmeliğin 10. maddesine göre uçağa kabul edilmeyen yolculara şu hizmetler bedelsiz olarak sağlanır:

• 2-3 saat arası gecikmelerde, makul ölçüde sıcak ve soğuk içecekler
• 3-5 saat arası gecikmelerde, sıcak ve soğuk içecekler ile günün zamanına göre kahvaltı veya yemek,
• 5 saat ve üzeri gecikmelerde, sıcak ve soğuk içecekler ile günün zamanına göre kahvaltı veya yemek, ilave sıcak ve soğuk içecekler ve ilave hafif ara yemeği
• Bir veya daha fazla gece konaklama gerektiğinde, otelde veya uygun bir konaklama tesisinde konaklama, havaalanı ve konaklama yeri arasındaki ulaşım,
• Süre kısıtlaması olmaksızın iki telefon görüşmesi, faks mesajı veya e-posta hizmeti

Uçuşun İptal Edilmesi

Uçuş iptali durumunda havayolu işletmeleri yolculara bir takım haklar sunar. Havayolu şirketinin sunduğu bazı haklardan şu şekilde söz edebiliriz:

1. Uçuşun İptali Halinde Geri Ödeme veya Güzergah Değişikliği Hakkı

Yukarıda da bahsedildiği üzere Havayolu ile Seyahat Eden Yolcuların Haklarına Dair Yönetmeliği’nin 9. maddesi uyarınca seyahatin tamamlanmasının bir önemi kalmamışsa bilet ücretinin iadesi 7 gün içerisinde yapılır. Aynı zamanda yolcunun başlangıç noktasına dönüşü ücretsiz olarak en kısa zamanda sağlanır.

Güzergah değişikliği de benzer taşıma şartları altında en yakın tarihte ya da yolcunun uygun göreceği sonraki bir tarihte yapılabilir. Birden fazla havaalanı son varış yerinde hizmet veriyorsa, alternatif havaalanına transfer havayolu işletmesi tarafından karşılanır.

2. Uçuşun İptali Halinde Tazminat Hakkı: Uçuş Tazminatı

İptal halinde uçuş tazminatı hakkının gündeme gelmesi için bir bildirim şartı öngörülmüştür. Buna göre; yolcular, planlanan hareket zamanından en az,

• 2 hafta öncesinde iptalden haberdar edilmediyse,
• 2 hafta ile 7 gün öncesinde iptalden haberdar edilmediyse, kendilerine planlanan hareket saatinden en fazla iki saat önce kalkışlarına ve son varış yerlerine planlanan varış saatinden en fazla dört saat sonra ulaşmalarına olanak veren güzergah değişikliği teklif edilmediyse,
• 7 günden kısa zaman öncesinde iptalden haberdar edilmedikleri ve planlanan hareket saatinden en fazla bir saat önce ayrılmalarına ve son varış yerlerine planlanan varış saatinden en fazla iki sat sonra ulaşmalarına olanak veren güzergah değişikliği teklif edilmediyse tazminat alma hakkına sahiptir.

Yolcunun haberdar edilip edilmediği hususunun ispat yükümlülüğü havayolu işletmesine aittir. Uçuş tazminatı miktarı ise yukarıda açıklandığı üzere ilgili yönetmeliğin 8.maddesi gereğince iç hat uçuşlar için 100 Avro, dış hat uçuşlar için ise mesafeye bağlı olarak 250’den 600 Avroya kadardır.

3. Uçuşun İptali Halinde Hizmet Hakkı

Yolculara, yukarıda değinildiği üzere ikram, haberleşme, konaklama ve ulaşım imkanı sağlanır. Ek olarak, yolcular iptalden haberdar edildiklerinde, uçuşu icra eden hava taşıma işletmesi kendilerine olası alternatif ulaşım yolları hakkında bilgi vermek zorundadır. Bunun dışında ise yolcu iletişim bilgisinin, havayolu işletmesinde talep edilmesine karşın verilmemesi veya yanlış verilmesi durumunda havayolu şirketi sorumluluktan kurtulur.

Üst veya Alt Hizmet Sınıfına Yerleştirilme

Bir yolcu biletin satın alındığı hizmet sınıfından daha üst bir hizmet sınıfına yerleştirilirse, ek bir ödeme talep edemez. Ancak alt hizmet sınıfına yerleştirilirse, bilet ücretleri arasındaki farkın iadesine ilave olarak:

• 1500 km ve daha kısa uçuşlar için bilet ücretinin %30‘u
• 1500ile 3500 km arası uçuşlar için bilet ücretinin %50’si
• 3500 km’den daha uzun uçuşlar için bilet ücretinin %75’i

7 gün içerisinde yolcuya ödenir. Biletin satın alınma tarihindeki fiyatlar dikkate alınarak ödeme yapılır.

---

Ayıplı Mal ve Hizmet konusu hakkında da bilgi almak isterseniz, ilgili içeriğimizi ziyaret edebilirsiniz.

---

Bagaj Kaybı veya Hasarı Halinde Yolcunun Hakları

Bagaj, yolcu ile beraber taşınan onun şahsi eşyasıdır. Havayolu şirketi bagajı taşıma borcu altındadır, yolcuların teslim etmiş olduğu bagajları güvenliği için gereken tüm tedbirleri almakla yükümlüdür. Aksi halde doğan zarardan sorumlu olur. Havayolu şirketinin bakım ve gözetim yükümlülüğü, bagajın taşınmak üzere teslim alınmasıyla başlar, varış yerinde yolcuya teslim edilmesiyle sona erer.

Bagajı kayıp, hasarlı veya gecikmeyle eline ulaşmış olan durumlarda bagaj sahibinin görmüş olduğu zarar havayolu şirketince karşılanır. Türk Sivil Havacılık Kanununa göre,

• Bagajdaki hasar ilk bakışta anlaşabilecek bir durumdaysa derhal,
• Sonradan anlaşılan bir hasar mevcutsa 7 gün içerisinde, havayolu şirketine yazılı olarak bildirilmelidir.
• Bagajın gecikmesi, kaybı halinde teslimden itibaren 21 gün içerisinde havayolu şirketine yazılı olarak bildirilmelidir.

Bu sürelere uymaması halinde yolcu, dava açamayacaktır. Tazminat talep etmek için dava açma süresi yaşanan olay tarihinden itibaren 2 yıldır. Böyle bir durumla karşılaşıldığında, sigorta şirketinin sunduğu koşullarda uzlaşma  sağlanamaması halinde 2 yıl içerisinde hukuki yollara başvurarak, tazminat davası açılabilecektir.

Bagajın hasarı, kaybolması ve geç teslimi durumunda havayolu şirketinin sorumluluğu Sivil Havacılık Kanunu ve Montreal Konvansiyonu hükümleri gereğince sınırlandırmaya tabidir. İlgili firmanın ödeyebileceği üst sınır belirlidir. Sorumluluğun hesaplanması uluslararası geçerli olacak şekilde ‘’SDR’’ biriminden belirlenir ve 1 SDR şu an için 43,0177 Türk Lirasına tekabül etmektedir. Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü tarafından 2019 yılı güncellemesiyle, ister iç hat ister dış hat olsun bagaj hasarı, kaybı veya geç teslimi halinde azami 1.288 SDR karşılığı kadar tazminat talep edilebilecektir.

Havayolu şirketi, iç hat uçuşlarında TSHK m.123 gereğince, zararı önlemek için gerekli olan bütün tedbirleri aldığını veya  alma olanağı bulunmadığını ispatlarsa sorumluluktan kurtulur. Dış hat seferleri bakımından ise bir ayrım yapılmış ve ‘’kusursuz sorumluluk’’ hali kabul edilmiştir. Buna göre, söz konusu zarar, ancak bagajın kalite seviyesinin düşüklüğünden veya yolcunun kendi kusurundan kaynaklanmışsa havayolu firması sorumluluktan kurtulur.

Manevi Tazminat Talebi

Yolcu, bagajının kaybı veya hasarı halinde manevi olarak da zarara uğratabilmektedir. TSHK ve Konvansiyon hükümlerinde maddi ve manevi zarar ayrımına gidilmemiştir. Ancak Yargıtay Türk Borçlar Kanunu m.58 uyarınca manevi tazminat hükmedilebileceğini belirtmiştir. Manevi tazminat yönündeki talep her olayın kendine has koşullarına göre değerlendirilir ve kişinin ruhsal, bedensel bütünlüğü, meslek itibarı, onuru gibi hususlar korunarak karara gidilir.

Nitekim yakın tarihte olarak 07.02.2019’da Yargıtay 2017/1976 E. 2019/81 K.sayılı  kararında, kişinin müdür olarak çalıştığı şirket için yurtdışında başka bir şirket ile görüşmeye gittiği seyahat sonunda içerisinde iş giysileri ve sunum notları olan bagajının kaybolması üzerine manevi tazminata hükmedilmesi gerektiğini şu şekilde ifade etmiştir:

‘’Mahkemece, manevi tazminat koşullarının oluşmadığı sonucuna varılmış ise de, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu tarafından ‘’ yapılan seyahatin özelliği dikkate alındığında ,davacının beraberinde götürmekte olduğu eşyalar olmaksızın iş görüşmesine gidememesi ve yurtdışında bulunan şirket ile sözleşme yapma şansını kaybetmesi nedeniyle iş yerinde beceriksiz bir yönetici olarak algılanması ve seyahatin amacına ulaşamaması durumları, davalı taşıyıcının akde aykırılık oluşturan davranışı nedeniyle meydana gelmiş olup, bu durumda ….  manevi tazminat koşullarının oluştuğunun kabulü gerekir.”

Engelli ve Hareket Kısıtlı Yolcular

Engelli ya da hareket kısıtlı kişi herhangi bir fiziksel engeli, zihinsel engeli veya yaşı dolayısıyla ulaşımda hareketliliği azalmış olan kişidir.

Havayolu işletmesi, söz konusu kişilere ve onların refakatçilerine öncelik tanır. Uçağa kabul edilmeme, iptal ve her türlü rötar halinde ikram, konaklama, haberleşme gibi hizmet alma hakkına sahiptir.

2015’te yayınlanan Engelli veya Hareket Kabiliyeti Kısıtlı Havayolu Yolcuları Talimatı’nda bulunan düzenlemeye göre havayolu firması geçerli bilet ve rezervasyonu olan kişiyi engellilik durumu veya hareket kabiliyeti kısıtlılığı sebebiyle uçağa binişini reddedemez. Yalnızca havacılık emniyeti gereğince veya  uçağın veya kapılarının boyutları sebebiyle fiziksel olarak bu kişinin uçakta taşınmasının imkansız olduğu durumlarda istisnai olarak havayolu firması söz konusu kişilerin uçağa binişini reddedebilir. Uçağa binişin reddi halinde, başka bir alternatif, para iadesi veya güzergah değişikliği hakkı sunulmalıdır.

Yolculara Haklarını Bildirme Yükümlülüğü:

Havayolu şirketi uçuş öncesinde, kontrol (check-in) işlemi sırasında; ‘’ Uçağa kabul edilmediğiniz, uçuşunuz iptal edildiği veya en az iki saat tehir edildiği takdirde, alacağınız hizmetler ile ilgili haklarınızı belirten metni check-in kontuarından veya uçağa biniş kapısından isteyiniz.” ifadesini içeren Türkçe ve İngilizce bir bildirimin okunaklı bir şekilde yolcular tarafından açıkça görülebilmesini sağlamak zorundadır.

Uçağa kabul edilmeme, uçuşun iptali, gecikmesi durumunda ise; ‘’ Yolcuyu uçağa kabul etmeyen veya bir uçuşu iptal eden hava taşıma işletmesi, etkilenen her yolcuya bu Yönetmeliğe göre tazminat ve yardım kurallarını belirleyen yazılı bir bildirim sunmakla yükümlüdür. Ayrıca, uçuşu icra eden hava taşıma işletmesi en az iki saatlik bir tehirden etkilenen her yolcuya bu kapsamda sözlü, yazılı ve/veya elektronik formatta olarak bildirmekle yükümlüdür.”

Başvuru Hakkı ve Şikayet

İlgili havayolu şirketi yükümlülüklerine gereği gibi veya hiç  yerine getirmediği takdirde yolcu Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’ne şikayette bulunabilir. Bu başvuru bizzat yolcu veya vekili tarafından yapılır.

Başvuru öncelikle şikayete muhatap havayolu şirketine yapılmalıdır, aksi takdirde başvuru geçersiz sayılır. Söz konusu firma tarafından verilen cevabın yeterli olmaması, şikayetten sonuç alınamaması ya da şikayete 10 gün içerisinde cevap verilmemesi durumunda başvuru Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’ne yapılır.

Kanun Yoluna Başvuru Hakkı

Yolcular diğer kanun ve düzenlemelerden doğan haklarının ihlalinden dolayı tazminat talep edebilirler. İlgili yönetmelik kapsamında tazminat talebi haricinde genel hükümler kapsamında da karşılanmayan veya ek maddi ve manevi tazminat talep hakları kullanılabilmektedir.

Nitekim evlilik yıldönümleri için seyahat etmek isteyen ancak uçağa kabul edilmeme sebebiyle mağdur olan bir çiftin açmış olduğu maddi ve manevi tazminat davasında manevi tazminat talebinin reddi kararına karşı Yargıtay;

‘’ Mahkemece iddia, savunma ve bilirkişi raporu doğrultusunda, davalının edimini yerine getirmeyerek davacıların mağduriyetine sebep olduğu bu nedenle davacıların Hava Yolu İle Seyahat Eden Yolcuların Haklarına Dair Yönetmeliğin 5/1,9/a ve 10. maddeleri uyarınca talep ettikleri maddi tazminata hak kazandığı, davacıların, davalının kusuru nedeniyle evlilik yıl dönümlerini havaalanında geçirmek zorunda kaldıkları, bu durumun ruhsal bütünlükleri ve sosyal hayatları üzerinde olumsuz etkiye sebep olduğu bu nedenle somut olayda manevi tazminat şartlarının oluştuğu;

ancak manevi tazminatın zenginleşme aracı olamayacağı, davacıların sosyal ve ekonomik durumu da gözetilerek talebin kısmen kabulüne karar vermek gerektiği gerekçesiyle maddi tazminat talebinin kabulüne, 1.162,59 TL maddi tazminatın dava tarihinden işleyecek yasal faizi ile davalıdan tahsiline, manevi tazminat talebinin kısmen kabulüne, 2.000,00 TL manevi tazminatın davalıdan tahsiline ve kararın gazetede yayınlanması talebinin reddine karar verilmiştir.” (Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2016/14880 E. 2018/6034 K. 04.10.2018)

Olağanüstü Haller Sebebiyle Uçuş İptalinde Havayolu Şirketinin Tazminat Sorumluluğu

Acil durum olarak ifade edilen olağanüstü hal, toplumu etkileyen olaylar ve ilgili uçuşun gerçekleştirilmesine uygun olmayan meteorolojik şartlar, doğal afetler gibi durumlardır.

Havayolu şirketi gerekli tüm tedbirleri almakla yükümlüdür. Ancak bu tedbirlere rağmen olağanüstü haller nedeniyle uçuş iptal olabilir. Bu durumda havayolu işletmesi tazminatla yükümlü olmaz. Ancak geri ödeme veya güzergah değişikliği hakkı ve servis etmesi gereken hizmet hakkını temin etmek hususunda sorumluluğu devam eder.

Yolcu Hakları İhlal Edildiğinde Yapılması Gerekenler

Yolcu hakları, seyahat sırasında çeşitli nedenlerden dolayı ihlal edilebilir. Bu durumda yapmanız gereken adımlar aşağıdaki gibidir:

• Bilgilendirme ve Şikayet: Yolculuğunuz sırasında haklarınızın ihlal edildiğini düşünüyorsanız hemen ilgili havayolu veya şirket yetkililerine durumu bildirmelisiniz. Ayrıca, bu durumu ilgili sivil havacılık otoritesine de bildirebilirsiniz.

• Belge Toplama: Haklarınızın ihlal edildiğine dair kanıtlar toplamak oldukça önemlidir. Rötar süresi, iletişim kayıtları, gerektiğinde şahit ifadeleri gibi belgeleri saklamak, durumu destekleyici kanıtlar olacaktır.

• Hukuki Danışmanlık: Eğer bu konuda kararlıysanız, hukuki bir danışmanlık alarak haklarınızı koruma altına alabilirsiniz. Bu süreçte size profesyonel bir rehberlik sağlayacaklardır.

Yolcu hakları, ihlal edildiğinde bu adımları takip ederek haklarınızın korunmasını sağlayabilirsiniz. Unutmayın, Rötar Halinde Yolcu Hakları konusunda bilinçli olmak, seyahatlerinizde karşılaşabileceğiniz sorunları en aza indirmeniz açısından oldukça önemlidir.

Sıkça Sorulan Sorular

Uçuş İptal Edildiğinde Tazminat Alabilir Miyim?

Yolcular uçuşları iptal edildiğinde, iptalden haberdar edildikleri süreye bağlı olarak tazminat alma hakkına sahiptirler. Yolcunun haberdar edilip edilmediği hususunu havayolu şirketi ispatlamalıdır. Ancak yolcu, iletişim bilgisini vermezse veya yanlış verirse havayolu şirketi sorumluluktan kurtulacak ve tazminat hakkı doğmayacaktır.

Bagajı Kaybolan veya Hasarlı Ya Da Geç Teslim Edilen Yolcu Ne Yapmalıdır?

İlk bakışta anlaşılabilecek bir hasar söz konusuysa derhal, sonradan anlaşılırsa bagajın teslim alınmasından itibaren 7 gün içinde havayolu firmasına yazılı olarak bildirmelidir. Bagajı kaybolduysa uçuş tarihinden itibaren 21 gün içinde havayolu firmasından tazmin talebinde bulunmalıdır. Bu süreler kaçırıldığında yolcu dava hakkını kaybeder.

Kabin Bagajında Havayolu Firmasının Sorumluluğu Var Mı?

El bagajı hususuna ilişkin olarak THSK anlamında bir düzenleme bulunmamaktadır. Bu nedenle Montreal Konvansiyonu baz alınır. Buna göre, havayolu firması kendisinin, çalışanının bir kusuru varsa bundan sorumlu olacaktır.

Kıymet Konulmuş Bagajda Sorumluluk Sınırı Nedir?

Yolcu, bagajı havayolu şirketine teslim ederken bagajın değeri hakkında özel bir beyanda bulunmuş ve havayolunun istediği bir ek taşıma ücretini ödemişse, havayolu firması bu söz konusu bagajın beyan edilen değerini geçmeyecek şekilde tazminat ödemekle yükümlüdür.

Rötar Sebebiyle Bekleyen Yolculara Havayolu Şirketinin Sunması Gereken Hizmetler Nelerdir?

Havayolu şirketi tarafından ücretsiz parkur değişikliği, iki kez telefon görüşmesi yapma hakkı, faks, e-posta imkanı, bekleme süresine göre yiyecek içecek ikramı ve gerekli olduğu takdirde otel veya konaklama tesisinde konaklama imkanı verilir.  Anons ve müşteriyi bilgilendirme hizmeti de verilir. Rötar 5 saati aşarsa bilet ücret iadesi hakkı doğar. Uçuşun rötar yapması mücbir bir sebep dahilinde olsa da yolcu bu haklara her şekilde sahiptir.

Online Seyahat Acentesi Üzerinden Rezerve Edilen Uçuş İçin Tazminat Alınabilir Mi?

Biletin nereden alındığı önemli olmaksızın, tazminat şartları oluştuğunda talepte bulunulabilir. Uçuşa bağlı olarak rötar durumunda veya iptal durumunda havayolu şirketinden tazminat talep edilebilir.

İptal Edilen Uçuş için Tazminat Ödenir Mi?

Düzenlenen yönetmelik gereğince, iptal edilen uçuşlarda, süreye göre tazminat ödemesi ya da ek hizmet sunumu gerçekleştirilebilir. Ancak bu ödeme ve ek hizmetlerden yararlanılabilmesi için en az 3 saat rötar oluşmuş olması gerekir.

Havayolu Şirketi Nereye Şikayet Edilir?

Havayolu şirketleri ile ilgili olarak yaşadığınız sorunları şikayet etmek için ALO 123 hattını kullanabilirsiniz. ALO 123, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’na aittir.

Uçuş İptali Tazminat Başvurusu Nereye Yapılır?

Uçuş iptali sonucunda elde edilecek olan tazminat için başvuru yapılmalıdır. İlgili başvuru doğrudan havayolu şirketine gerçekleştirilmelidir.

Rötar Nedir?

Rötar, bir ulaşım aracının belirtilen varış zamanına yetişememesi durumudur. Uçak, tren, otobüs gibi ulaşım araçlarında meydana gelebilir. Bu durumda seyahat eden yolcuların hakları bulunmaktadır.

Rötar Durumunda Yolcuların Hakları Nelerdir?

Rötar durumunda yolcular, yasal olarak bir dizi hakka sahiptir. Bu haklar arasında tazminat, ücretsiz iletişim imkanı, konaklama hakkı ve alternatif ulaşım hizmeti gibi olanaklar bulunmaktadır. Haklar, rötarın süresine ve seyahat türüne göre değişiklik gösterebilir.

Rötar Tazminatı Nasıl Hesaplanır?

Rötar tazminatı, rötar süresine, seyahat mesafesine ve seyahat türüne göre hesaplanır. Uçuşlarda 3 saate kadar rötar durumunda tazminat hakkı doğarken, tren ve otobüs seyahatlerinde bu süre farklılık gösterebilir. Tazminat miktarı, belirli bir formül veya yöntem üzerinden hesaplanır.

Rötar Durumunda Nasıl Bir Çözüm Bulunabilir?

Rötar durumunda yolcular, öncelikle ulaşım sağlayıcısıyla iletişime geçmeli ve haklarını öğrenmelidir. Rötarın nedeni, süresi ve etkileri hakkında bilgi alınmalıdır. Yolcular, tazminat talebi veya alternatif ulaşım hizmeti talebinde bulunabilir.

Yolcu Haklarında Avukatın Önemi

---

Havayolu, karayolu ya da denizyolu ulaşımında, rötar ya da iptal durumları ile karşı karşıya kaldığınız konularda, hukuki destek için Burak Temizer Hukuk Bürosu’nun deneyimli İstanbul tüketici hukuku avukatı kadrosundan destek alabilirsiniz.

---

Çoğu şirketin müşteri memnuniyeti ve emniyetinden ziyade maliyetlerini düşürmeyi hedeflemektedir. Bu konu hakkında hukuki bilgiye sahip olan yolculara farklı olmayan yolculara farklı usuller uygulayabilirler. Oldukça özel bir hukuki öneme sahip olan yolcu hakları özenli bir korunmayı hak eder. Seyahat sürecinizde yaşadığınız sorunların çözümü ve tazminat hakkınıza tam erişim sağlayabilmeniz için alacağınız profesyonel destek önem arz eder. Tüketici hukukunda tecrübeli hukuk büromuza ulaşarak hakkınızı arayabilirsiniz.