Ara

İsim Değişikliği Davası 2024

İsim değişikliği davası, isim değiştirme nasıl yapılır?

İSİM DEĞİŞİKLİĞİ NASIL YAPILIR?

İsim değişikliği yapmak isteyen bir kimsenin Türk Medeni Kanunu madde 27 uyarınca haklı bir sebebe dayanmalıdır.

Türk Medeni Kanunu madde 27

‘Adın değiştirilmesi, ancak haklı sebeplere dayanılarak hâkimden istenebilir.

Adın değiştirildiği nüfus siciline kayıt ve ilan olunur.

Ad değişmekle kişisel durum değişmez. Adın değiştirilmesinden zarar gören kimse, bunu öğrendiği günden başlayarak bir yıl içinde değiştirme kararının kaldırılmasını dava edebilir.’

Medeni kanunumuzda haklı sebep kavramı karşımıza çıkmaktadır. Acaba bu haklı neden nedir? Burada kanun koyucu tarafından hâkimin takdir yetkisine bırakılan bir durum karşımıza çıkmaktadır. Hâkim hakkaniyet, adalete, objektif şartlara göre isim değişikliği talebinizin haklı nedene dayanıp dayanmadığına göre karar vermektedir. Hâkim neye göre buna karar veriyor diye incelemek gerekirse emsal yargıtay kararlarında yapmak istediğiniz isim değişikliği nedeni var mı, bu nedenle dava açsam isim değişikliği yapabilir miyim? Bunlara bakmanız gerekmektedir.  Haklı bir sebebe dayanmadan keyfi olarak isim değişikliği yapmanız mümkün değildir. Kanun maddesinde açıkça haklı sebebe dayanılarak istenebileceği belirtilmiştir. Yargıtay kararlarından haklı sebeplere örnekler verecek olursak:

  • Kişinin isminin gülünç veya komik olduğunu düşünmesi
  • Kişinin isminin toplumda suçlu olarak anılan bir kimseyle aynı olması
  • Kimliğinde yazan ismi dışında bir isimle tanınıyor olması
  • Kişinin isminin zor telaffuz edilmesi
  • Kişinin isminin örf ve adetlere aykırı bir mana taşıması
  • Kişinin cinsiyet değiştirmesi
  • Kişinin din veya uyruk değiştirmesi
  • Kişinin ticari işlerinde sorun yaşamasına sebep olması
  • Kişinin gururunu inciten nitelikte olması

Başlıca karşımıza çıkan haklı sebepler bunlar görünse de hakimin takdir yetkisine bırakılmıştır ve isim değiştirmek için haklı sebepler sınırlı sayıda değildir. İsim değişikliği için mahkemeye yazacağınız dilekçede isim değiştirmek için haklı sebebinizi iyice açıklamanız gerekmektedir. Kişi yazmış olduğu bu dilekçeyi ikâmetgahının  bulunmuş olduğu yerdeki Asliye Hukuk Mahkemesine sunmalıdır. Bunun yanında kişi haklı sebeplerini belirttikten sonra konuyla bilgili olan en az 2 tanıma mahkemesine bildirimde bulunmalıdır.  Dilekçe kişinin haklı sebebinin yanında delillerini de ihtiva etmelidir. Bunun sonucunda mahkeme kişinin taleplerini haklı bulursa kişinin isim değişikliği talebini kabul ederse bu durum nüfus siciline kayıt ve ilan olmaktadır. Nüfus sicilinde kişinin ismi değişmekte fakat kişisel durumunda herhangi bir değişiklik meydana gelmemektedir.

İSİM DEĞİŞTİRME DAVASININ TARAFLARI KİMLERDİR?

İsim değiştirme davasında davacı taraf kuşkusuz ismini değiştirme amacıyla dava açan kişidir. Haklı sebebini, delillerini ve en az 2 tanığını hazır eden davacı taraf yazacağı dava dilekçesinde davalı taraf olarak ilgili Nüfus Müdürlüğü’nü göstermelidir. İsim değişikliği davalarında davalı taraf nüfus müdürlükleridir.

İSİM DEĞİŞTİRME DAVASINDA GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME?

Mahkemenin yetkili olma durumu coğrafi koşullara göre değişirken görevli olması fonksiyonlarına göre değişmektedir. İsim değiştirme davasında yetkili mahkeme kişinin ikamet ettiği yerdeki görevli mahkemedir. Görevli mahkeme ise isim değiştirme davalarında Asliye Hukuk Mahkemesi’dir. Unutulmamalıdır ki ikamet ettiği yerdeki cümlesinden kasıt kişinin sisteme kayıtlı olan ikametgâh adresidir.

*** Bazı durumlarda görevli mahkemesi aile mahkemesi olabilmektedir. (boşanan karı koca arasında soyadı davası)

  1. Hukuk Dairesi 2014/23835 E. ,  2014/19401 K.

“İçtihat Metni”

MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi

 Taraflar arasındaki isim tashihine ilişkin davada … … 26. Asliye Hukuk ve … … 5. Sulh Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:

-K A R A R-

Dava, nüfusta isim değişikliğine ilişkindir.
Asliye Hukuk Mahkemesince, davanın haklı nedenle  isim değişikliği  istemine ilişkin olduğu ve çekişmesiz yargı kapsamında bulunduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir.
Sulh Hukuk Mahkemesi ise, 5490 Sayılı Yasanın 36/1-a maddesi uyarınca Asliye Hukuk Mahkemesinin görevli olduğu gerekçesiyle görevsizlik yönünde hüküm kurmuştur.
5490 Sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununun 36. maddesinin 1/a bendinde nüfus kayıtlarına ilişkin düzeltme davaları düzenlenmiş olup bu davalarda yetkili ve görevli mahkemenin düzeltmeyi isteyen şahısların yerleşim yeri adresinin bulunduğu yerdeki asliye hukuk mahkemesi olduğu hükme bağlanmıştır.
Somut olayda; davacı … kaydında “…” olan adının “…” olarak değiştirilmesini talep etmiştir. 5490 Sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununun 36. maddesinin 1/a bendinde, nüfus kayıtlarına ilişkin düzeltme davalarının ilgili Asliye Hukuk Mahkemesinde açılacağı açıkça hükme bağlanmıştır. Davacının talebinin çekişmesiz yargı kapsamında olmayıp davanın adı geçen kanun maddeleri uyarınca Asliye Hukuk Mahkemesinde görüleceğinin … …’nun 25/12/2013 gün ve 2013/18-464 esas 2013/1698 karar sayılı ilamıyla da benimsenmiş olduğu anlaşılmakla; 5490 Sayılı Kanun’un 36/1-a-b maddesi kapsamında olan uyuşmazlığın Asliye Hukuk Mahkemesinde görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.

REŞİT OLMAYAN KİŞİLER İSİM DEĞİŞTİRME DAVASI AÇABİLİR Mİ?

Reşit olmayan kimselerin isim değiştirme davası anne babası, çocuğun velayet hakkına sahip olan kimse veya velayet hakkı sahibinin vekâlet vermiş olduğu avukat tarafından reşit olmayan kimse adına isim değiştirme davası açılabilmektedir. Aynı şekilde bu durumda da isim değiştirme talebinin haklı bir sebebe dayanması gerekir aksi takdirde haklı sebebe dayanmayan isim değişikliği istemi mahkemece reddedilir.

  1. Hukuk Dairesi 2016/5035 E. ,  2016/7858 K.

“İçtihat Metni”

MAHKEMESİ: Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacı, dava dilekçesinde; üçüz çocuklarından …’in isminin “…”, …’ın isminin “….”, …’in isminin de “…” olarak düzeltilmesini istemiş; mahkemece davanın reddine karar verilmiş, kararı davacı temyiz etmiştir.

YARGITAY  KARARI

Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Davacı, dava dilekçesinde; 19.08.2009 tarihinde üçüz çocuklarının olduğunu, acilen ve heyecanla nüfusa tescil ettirirken isimlerini sırasıyla ….olarak koyduklarını, ancak ….’in isminin “….”, …’ın isminin ”….” ve ….’in isminin de “….” olmasını istediklerini ve doğumdan önce de eşiyle böyle kararlaştırdıklarını ileri sürerek, üçüz çocuklarının isimlerinin belirttikleri isimlerle değiştirilmesini istemiş; mahkemece, “haklı neden bulunmadığı” gerekçesiyle istek reddedilmiş, kararı davacı temyiz etmiştir.

Mahkemece, çocukların anneleri de duruşmada dinlenmiş, anne de çocuklarının isimlerinin eşinin istediği isimlerle değiştirilmesini istemiş, açılan davaya onay vermiştir.

Türk Medeni Kanunu’nun 339/5. maddesine göre, evlilik içinde doğan çocukların adını anası ve babası birlikte koyarlar. Buna göre, çocuklarına ad koymak ana ve babaya velayet hakkı kapsamında tanınmış, şahsa sıkı sıkıya bağlı bir haktır. Ana ve baba, “üçüz” olarak doğan çocuklarına sırasıyla… ismini vermek istediklerini, kararlarının bu yönde olduğunu ifade etmişler, aile içinde de çocuklarına bu isimlerle hitap ettiklerini bildirmişlerdir. Bir kimsenin birden fazla önadının olmasına kanuni bir engel bulunmamaktadır. Yeter ki ad sayısı kişileri rahatsız edecek şekilde uzun olmasın. Çocukların yaşları dikkate alındığında isim tashihinin resmi herhangi bir yazışmada karışıklığa yol açabilecek bir durumunun bulunmadığı, çocukların menfaatlerine aykırı bir halin de mevcut olmadığı görülmektedir. O halde, isteğin kabulüne karar verilmesi gerekirken, yaşları itibarıyla idrak gücünden yoksun olan ve bağımsız ilişki geliştirme durumu bulunmayan çocuklar bakımından değiştirme isteğinde “haklı sebep” aranması ve davanın “haklı sebep bulunmadığı” gerekçesiyle reddedilmesi doğru bulunmamıştır.

… -2-

Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar göz önünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, temyiz peşin harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 12.05.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.

NÜFUS MÜDÜRLÜĞÜ ARACILIĞIYLA İSİM DEĞİŞTİRMEK MÜMKÜN MÜ?

Nüfus müdürlüğü aracılığıyla dava açmadan isim değişikliği belirli koşullar çerçevesinde olmaktadır. Nüfus müdürlüğü tarafından yapılan bir hata sonucu isminiz yanlış yazılmışsa, herhangi bir imla hatası bulunuyorsa, harf eksikliği veya fazlalığı ve benzeri durumların bulunması halinde isim değişikliği davası açmanıza gerek olmaksızın isminizi nüfus müdürlüğünde değiştirebilirsiniz. Değiştirmeden kasıt düzeltebilirsiniz. Fakat geçici madde 11 ile ilgili yeni bir düzenleme olmadığı için dava açmanız gerekmektedir.

SOYADI DEĞİŞİKLİĞİNDE HERHANGİ BİR FARKLILIK BULUNMAKTA MI?

Ad ve soyad ayrımı kanunda bu durum için yapılmamaktadır. Kişi soyadı değişikliği için yine haklı sebeplere dayanarak isim değişikliği davası açmalıdır. Haklı sebebe dayanmadan açılan davalar hakimin takdir yetkisi neticesinde reddedilir.

İSMİMİN YANINA BAŞKA BİR İSİM EKLETEBİLİR MİYİM?

İsminizin yanına başka bir isim ekletmeniz mümkündür. İsim değişikliği davasıyla mevcut isim değiştirilebileceği gibi mevcut ismin yanına da yeni bir isim eklenebilmektedir. Mevcut isminizin yanına yeni bir isim ekletmenin daha mantıklı olduğu kanaatindeyiz. Olası bir durumda eski isminizin başka bir isim olduğunu kanıtlamanız gerekirse mahkeme kararını göstermeniz gerekecektir. Mevcut isim saklı olmak kaydıyla yeni bir isim ekletmeniz ise bu durumda kalmanızın önüne geçecektir.

İSİM DEĞİŞİKLİĞİ DAVASI KAÇ KERE AÇILABİLİR?

İsim değişikliği davası için herhangi bir sınır kanunda öngörülmemektedir. Kanun maddesinde sadece haklı sebebe dayanması gerekmektedir. İlk isim değişikliği davasından sonra açacağınız isim değişikliği davalarında hâkimin haklı sebep takdiri daha kısıtlı olabilmektedir.  İkinci kez haklı sebep sunma durumunuz birinci sebebe göre daha zor olacaktır. Hâkim de ilk değişikliği göz önüne alarak ikinci kez açtığınız davayı haklı sebep olmadığı için reddedebilmektedir. Tüm bunların yanında isim değişikliği davasının açılmasında bir sınır bulunmamaktadır.

İSİM DEĞİŞİKLİĞİ KARARINA İTİRAZ EDİLEBİLİR Mİ?

Türk Medeni Kanunu madde 27’de belirtildiği üzere ‘Adın değiştirilmesinden zarar gören kimse, bunu öğrendiği günden başlayarak bir yıl içinde değiştirme kararının kaldırılmasını dava edebilir.’ Zarara uğrayan kimse, zarara uğramasının nedeninin isim değişikliği olduğunu öğrendiği tarihten itibaren 1 yıl içerisinde dava açarak bu durumun ortadan kaldırılmasını isteyebilmektedir. Burada belirtilen zararın gerçekçi, objektif ve ispatlanabilir olması gerekmektedir.

İSİM DEĞİŞİKLİĞİ KİŞİSEL HAKLARIMI ETKİLER Mİ?

İsim değişikliği yapmanız sadece isminizi etkilemektedir. Kanun maddesinde belirtildiği üzere isim değişikliği yapmanız kişisel hayatınızı etkilememektedir. Örneğin bir devlet memuru olmanız durumunda isminizi değiştirmeniz sonucunda hiçbir hak kaybına uğramanız mümkün değildir. Sadece sistemde kayıtlı olan isim değişmektedir. Kişinin haklarına etkisi bulunmamaktadır. Ad değişikliği nüfus siciline kayıt ve ilan olduktan sonra yeni adınızla eskiden yapmış olduğunuz tüm işlemleri aynı şekilde yapabilirsiniz.

İSİM DEĞİŞİKLİĞİ DAVASI NE KADAR SÜRMEKTEDİR?

İsmini değiştirmek isteyen kişiler, dava açtıktan sonra almak istediği yeni ismine ne zaman kavuşabileceğini merak etmektedir. İsim değişikliği davası çekişmesiz yargı işlerinden olup basit usul ile görülmektedir. Mahkemelerin iş yüküne ve yoğunluğuna bağlı olarak isim değişikliği davaları 3-6 ay arasında sürebilmektedir. Mahkemenin haklı sebep bularak isim değişikliğinizi kabul etmesi halinde isim değişikliğinizin nüfus siciline kaydedilmesi ve ilan edilmesini beklemeniz gerekmektedir. Nüfus siciline kayıt ve ilan işlemi ise yaklaşık olarak 2 hafta sürmektedir. Bu süreçlerden sonra yeni isminizi kullanabilirsiniz. Türkiye Cumhuriyeti kimlik kartınız, ehliyetiniz, pasaportunuz gibi resmi evraklarınızın da değiştirilmesi gerçekleşecektir. Eğer soyadı değişikliği yaptıysanız eşiniz ve çocuklarınızın da soyadı sizinle beraber değişecektir.

BOŞANDIĞIM KOCAMIN SOYADINI KULLANABİLİR MİYİM?

Boşandığınız eski eşinizin soyadın kullanmanız mümkündür. Kanun burada soyadını kullanmak isteyen kimseye yükümlülükler yüklemektedir. Kişi soyadını kullanmakta menfaati olduğunu ve bunun eski eşine bir zararı olmayacağını ispatlaması halinde hakim,  soyadını kullanmasına izin verebilmektedir.

İSİM DEĞİŞİKLİĞİ DAVASI ve İSİM DÜZELTME DAVASI AYNI MIDIR?

İsim değişikliği davasında mevcut olan isim yerine bir isim alınması veyahut mevcut olan ismin yanına yeni bir isim eklenmesi söz konusudur. Örneğin ismi Erkan olan bir kişi ismini Kağan olarak değiştirebilir veyahut ismini Erkan Kağan olarak değiştirebilmektedir. Bu kişinin ikamethgahının bulunduğu yerdeki asliye hukuk mahkemesine açacağı isim değişikliği davasıyla mümkün olabilmektedir. İsim düzeltme davası ise nüfus müdürlüğünce kişilerin isminin nüfus kaydına farklı kaydedilmesi sonucu düzeltme işlemidir. Örneğin ismi Kağan olan bir kimsenin ismi Kaan olarak yazılmış olabilmektedir. Kişi bunu isim değiştirme davasına nazaran isim düzeltme işlemiyle yapabilmektedir. Düzeltme işlemi nüfus müdürlükleri aracılığıyla yapılabilmeydi geçici madde 11 in yürürlükten kalkmasıyla beraber artık bu işlem için de dava açılması gerekmektedir.

MAHKEME İSİM DEĞİŞİKLİĞİ TALEBİMİ REDDEDERSE NE YAPMALIYIM?

Mahkemece isim değişikliği talebiniz, usülden, haklı sebep olmadığına istinaden veya başka bir nedenden dolayı reddedilirse mahkemenin red kararına karşılık 2 haftalık süre içerisinde istinafa başvurma hakkınız bulunmaktadır.

E-DEVLET ÜZERİNDEN İSİM DEĞİŞİKLİĞİ YAPILABİLİR Mİ?

E-devlet üzerinden isim değişikliği yapılması 2024 yılında mümkün değildir. E devlet üzerinden isim değişikliği yapılması 5490 Sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu’nun geçici maddesi olan 11. Maddede düzenlenmiş ve yürürlüğe girmişti.

Geçici Madde 11:

‘Kişinin üç yıl içerisinde yerleşim yerinin bulunduğu nüfus müdürlüğüne yazılı olarak başvurması kaydıyla; 21/6/1934 ve 2525 sayılı Soyadı kanununun üçüncü maddesine aykırı soyadları ile yazım ve imla hatası veya düzeltme işareti kullanılmamasından kaynaklanan anlam değişiklikleri bulunan, genel ahlaka uygun olmayan, toplum tarafından gülünç karşılandığı değerlendirilen ad ve soyadları, mahkeme kararı aranmaksızın, il veya ilçe idare kurulunun vereceği kararla bir defaya mahsus olmak üzere değiştirilebilir. İl ve ilçe idare kurullarının vereceği karar kesindir. Soyadı değiştirilen erkek ise kendisi ile birlikte varsa karısının ve müracaat tarihinde ergin olmayan çocuklarının da soyadları düzeltilir. Soyadı değiştirilen kadın ise kendisi ile birlikte ergin olmayan evlilik dışı çocukları varsa onların da soyadları düzeltilir. Bu maddede belirlenen sürenin bir katına kadar uzatılmasında Cumhurbaşkanı yetkilidir.’

Geçici madde 11 2024 yılında yeni bir düzenleme yapılmayan bir maddedir. E devlet platformundan 2024 yılında isim değişikliği yapılabilmesi mümkün değildir. E devlet uygulamasından isim değişikliği yapılamamaktadır fakat isim değişikliği davası sonucunda yapılması gereken işlemler e devlet aracılığıyla sürdürülebilmektedir. İsim değişikliğine ilgili süreç e devlet aracılığıyla kontrol edilebilmektedir. Yeni kimlik bilgilerinin kullanılan hizmetlerde güncellenmesi e devlet aracılığıyla yapılabilmektedir. Geçici madde şu an kullanılmasa da bu ileride tekrar kullanılmayacağı anlamına gelmemektedir. Bu sebeple eğer böyle bir düzenleme şu anda da olsaydı hangi durumlarda geçerli olurdu onları açıklayalım.

Soyadı kanunu madde 3’te belirtilen ‘Rütbe ve memuriyet, aşiret ve yabancı ırk ve millet isimleriyle umumi edeplere uygun olmayan veya iğrenç ve gülünç olan soyadları kullanılamaz’

Yazım ve imla hatası veya düzeltme işareti kullanılmamasından kaynaklanan anlam değişiklikleri bulunan isimler

Genel ahlaka uygun olmayan isim ve soy isimler

Gülünç karşılanan ad ve soyadları e devlet ve nüfus müdürlüklerince değiştirilebilmekteydi fakat şu an geçici madde yürürlükte olmadığı için dava açılması ve tescil ve ilanla beraber isim değişikliği gerçekleşmektedir.

YABANCI KİŞİLERİN SONRADAN VATANDAŞ OLMASI SEBEBİYLE İSİM DEĞİŞİKLİĞİ YAPMASI MÜMKÜN MÜDÜR?

Yabancı bir kimsenin, bir Türk vatandaşıyla evlenmesi neticesinde Türk vatandaşı olmasıyla isim değişikliği davası açması haklı bir sebep olarak görülmektedir. Kişinin isminin resmi kurumlarda, sosyal yaşantısında ona zorluk çıkarması bunun bir haklı sebep olduğunu gösterir niteliktedir.

İSİM DEĞİŞİKLİĞİ DAVALARINDA HUKUKİ YARDIM ALMANIN ÖNEMİ

İsim değişikliği davalarında hukuki yardım almanın büyük önemi bulunmaktadır. İsim değişikliği davası için yapılacak usul işlemlerinin yanı sıra bu davalarda hakimin takdir yetkisinin davanın sonucu bakımından sonuç doğuruyor olması sunulacak nedenlerin yazılacak dilekçenin önemini ortaya çıkarmaktadır. Bir avukata danışarak yazacağınız dava dilekçesinde haklı sebep sayılabilecek sebepleri avukatınız size daha sağlıklı bir şekilde gösterecektir. Avukatınızın isim değişikliği dava sürecini kısaltması da mümkündür. Hukuk büromuzun deneyimli avukatları bu hususta her zaman bir telefon uzağınızda sizi bekliyor olacaklar. Hayalini kurduğunuz yeni isminize daha hızlı ve sağlıklı şekilde ulaşmak için büromuzdan hukuki yardım alabilirsiniz.

Erdoğan HEYBET

BURAK TEMİZER HUKUK BÜROSU