İçindekiler
- 1 HAVACILIK PERSONELİNİN ÇALIŞMA SÜRELERİ VE DİNLENME HAKLARI: YASAL DÜZENLEMELER VE İHTİYAÇLAR
- 2 HAVACILIK PERSONELLERİ KİMLERDİR VE GÖREVLERİ NELERDİR?
- 3 YER HİZMETLERİ NELERDİR?
- 4 ÇALIŞMA SÜRESİ NEDİR?
- 4.1 HAVACILIK PERSONELİNİN İŞ KANUNU KAPSAMINDA ÇALIŞMA SÜRELERİ NE KADARDIR?
- 4.2 HAVACILIK PERSONELİNİN SHT 6A-50 KAPSAMINDA ÇALIŞMA SÜRELERİ NE KADARDIR?
- 4.3 HAVACILIK PERSONELİNİN ÇALIŞMA SÜRELERİ HANGİ KANUNA TABİDİR?
- 4.4 TÜRK HAVA YOLLARI VE PEGASUS HAVA YOLLARI ŞİRKETLERİ HANGİ KANUNLARA TABİDİR? ARALARINDA KIDEM TAZMİNATI YÖNÜNDEN NE GİBİ FARKLAR VARDIR?
- 4.5 HAVACILIK PERSONELİNİN UÇUŞ SÜRESİ VE UÇUŞ GÖREV SÜRESİ NEDİR?
- 5 HAVACILIK PERSONELLERİ İÇİN DİNLENME SÜRESİ NEDİR?
- 5.1 HAVACILIK PERSONELLERİ İÇİN DİNLENME SÜRELERİ İŞ KANUNU KAPSAMINDA NE KADARDIR?
- 5.2 HAVACILIK PERSONELLERİ İÇİN DİNLENME SÜRELERİ SHT 6A.50 KAPSAMINDA NE KADARDIR?
- 5.3 HAVACILIK PERSONELLERİ İÇİN YILLIK ÜCRETLİ İZİN SÜRELERİ İŞ KANUNU KAPSAMINDA NE KADARDIR?
- 5.4 HAVACILIK PERSONELLERİ İÇİN YILLIK ÜCRETLİ İZİN SÜRELERİ BORÇLAR KANUNU KAPSAMINDA NE KADARDIR?
- 6 HAVACILIK PERSONELİNİN DİNLENME VE YILLIK İZİN SÜRELERİ HANGİ KANUNA TABİDİR?
- 7 SIKÇA SORULAN SORULAR:
- 7.1 Havacılık personelleri kimlerdir ve hangileri uçucu personeldir?
- 7.2 Uçucu personeller ve yer hizmetlerinde çalışanlar hangi kanuna tabidirler?
- 7.3 Havacılık personellerinin İş Kanunu kapsamında haftalık çalışma süreleri ne kadardır?
- 7.4 Havacı personellere neden iş kanunu hükümleri uygulanmaz?
- 7.5 Çalışma süresi nedir?
- 7.6 Toplu İş Sözleşmesi nedir?
- 7.7 Türk Hava Yolları ve Pegasus Hava Yolları şirketleri arasında kıdem tazminatı yönünden ne fark vardır?
HAVACILIK PERSONELİNİN ÇALIŞMA SÜRELERİ VE DİNLENME HAKLARI: YASAL DÜZENLEMELER VE İHTİYAÇLAR
Havacılık personelleri; pilot, kontrol pilotu, hostes, kabin memuru, hava trafik kontrolörü, yetkili uçuş tabibi, radar uzmanı gibi kişilerdir.
Özel istihdam alanı olan havacılık sektörü açısından düzenlenmiş kanunlar bulunmamaktadır. Yukarıda sayılan uçucu personellere, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 4. Maddesindeki istisnai hüküm gereğince deniz ve hava taşıma işlerinde ve iş ilişkilerinde İş Kanunu hükümleri de uygulanmaz.
Buradaki uçucu personeller; pilot, kontrol pilotu, hostes, kabin memuru olarak nitelendirilebilir. Bunlar 4857 Sayılı İş Kanunu’na tabi değillerdir ancak bu kişiler için 6098 Sayılı Borçlar Kanunu hükümleri uygulanacaktır.
Burada istisnanın da istisnası söz konusudur. Havacılık sektöründe çalışan uçucu personellerin 4857 Sayılı İş Kanunu’na tabi olmamasıyla birlikte yine bu havacılık sektörü içerisinde olan, yer hizmetlerinde ve teknik işlerde çalışanlar 4857 Sayılı İş Kanunu’na tabi olacaklardır.
Yukarıda açıklanan uçucu personel olarak nitelendirilen pilot, kontrol pilotu, hostes, kabin memurları arasında sendikalı olarak çalışanlar Toplu İş Sözleşmesi’ne (TİS) tabidir. Ve de bu sözleşme kapsamında hukuki haklarını almaktadırlar.
Huzurdaki yazımızda havacılık personelinin çalışma süreleri ve dinlenme haklarına ilişkin yasal düzenlemeler ve de talimatlar kapsamındaki hakları anlatılacaktır. Keyifli okumalar dileriz.
HAVACILIK PERSONELLERİ KİMLERDİR VE GÖREVLERİ NELERDİR?
- Pilot: Hususi veya profesyonel olarak hava taşıtlarını güvenli bir şekilde kullanarak, bu taşıtların sevk ve idaresini üstlenen meslek gruplarına verilen addır.
- Kontrol pilotu: Değerlendirilmeye tabi olan pilotların ve pilot adaylarının güvenlik ve yeterlilik gözetimlerini yapmak üzere Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından yetkilendirilen öğretmen pilotlara verilen addır.
- Kabin memuru: Yolcuların güvenli ve konforlu bir şekilde seyahat etmelerini sağlayan, acil çıkış kapısının da yanında oturan ve uçuş öncesinde yolcuları güvenlik protokolleri hakkında bilgilendirmekle görevli kişilerdir.
- Hava trafik kontrolörü: Hava araçlarının güvenli bir şekilde iniş ve kalkış yapmalarını sağlayan, hava araçlarıyla ilgili acil durumlarda havaalanı müdahale personeline bilgi veren, hava trafiğini yönetmekle görevli kişilerdir.
- Yetkili uçuş tabibi: Uçuş esnasında havacılık personellerinin ve yolcularının tedavisini üstlenen sağlık görevlisi olarak tanımlanan Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından yetkilendirilen kişilerdir.
ÖNERİLEN MAKALE:
https://temizerhukuk.com/kabin-memurlarinin-yasal-haklari-nelerdir/
YER HİZMETLERİ NELERDİR?
Havacılık sektöründe çalışan uçucu personellerin 4857 Sayılı İş Kanunu’na tabi değillerdir ancak yine bu havacılık sektörü içerisinde olan, yer hizmetlerinde ve teknik işlerde çalışanlar 4857 Sayılı İş Kanunu’na tabi olacaklardır.
Yer hizmetlerinden anlaşılması gereken Havalimanları/Havaalanları Yer Hizmetleri Yönetmeliği’nin “Hizmet Türleri” başlığı altındaki 5.madde kapsamında açıklanmış olup şu şekildedir:
MADDE 5 –
(1) Havalimanları/havaalanları yer hizmetleri türleri aşağıdaki şekilde gruplandırılmıştır:
- Temsil,
- Yolcu hizmetleri,
- Yük kontrolü ve haberleşme,
- Ramp,
- Kargo ve posta,
- Uçak hat bakım,
- Uçuş operasyon,
- Ulaşım,
- İkram servis,
- Gözetim ve yönetim,
- Uçak özel güvenlik hizmet ve denetimi.
ÖNERİLEN MAKALE:
https://temizerhukuk.com/havacilik-personelinin-haklari-nelerdir/
ÇALIŞMA SÜRESİ NEDİR?
4857 sayılı İş Kanunu’nun yanı sıra “İş Kanunu’na İlişkin Çalışma Süreleri Yönetmeliği” bulunmaktadır. Söz konusu bu yönetmelik kapsamında çalışma süresi, işçinin çalıştırıldığı işte geçirdiği süre şeklinde tanımlanmaktadır.
HAVACILIK PERSONELİNİN İŞ KANUNU KAPSAMINDA ÇALIŞMA SÜRELERİ NE KADARDIR?
İş Kanunu m. 66’da çalışma süresinden sayılan haller belirtilmiştir. İş Kanunu m.68 kapsamında ise ara dinlenme süreleri belirtilmiş olup bu süreler çalışma süresinden sayılmamaktadır. Bahsedilen kanunlar şu şekildedir:
İŞ KANUNU MADDE 66-
“Aşağıdaki süreler işçinin günlük çalışma sürelerinden sayılır:
- Madenlerde, taşocaklarında yahut her ne şekilde olursa olsun yeraltında veya su altında çalışılacak işlerde işçilerin kuyulara, dehlizlere veya asıl çalışma yerlerine inmeleri veya girmeleri ve bu yerlerden çıkmaları için gereken süreler.
- İşçilerin işveren tarafından işyerlerinden başka bir yerde çalıştırılmak üzere gönderilmeleri halinde yolda geçen süreler.
- İşçinin işinde ve her an iş görmeye hazır bir halde bulunmakla beraber çalıştırılmaksızın ve çıkacak işi bekleyerek boş geçirdiği süreler.
- İşçinin işveren tarafından başka bir yere gönderilmesi veya işveren evinde veya bürosunda yahut işverenle ilgili herhangi bir yerde meşgul edilmesi suretiyle asıl işini yapmaksızın geçirdiği süreler.
- Çocuk emziren kadın işçilerin çocuklarına süt vermeleri için belirtilecek süreler.
- Demiryolları, karayolları ve köprülerin yapılması, korunması ya da onarım ve tadili gibi, işçilerin yerleşim yerlerinden uzak bir mesafede bulunan işyerlerine hep birlikte getirilip götürülmeleri gereken her türlü işlerde bunların toplu ve düzenli bir şekilde götürülüp getirilmeleri esnasında geçen süreler.
İşin niteliğinden doğmayıp da işveren tarafından sırf sosyal yardım amacıyla işyerine götürülüp getirilme esnasında araçlarda geçen süre çalışma süresinden sayılmaz.”
İş Kanunu kapsamında haftalık çalışma süreleri genel anlamda “haftada en çok 45 saat” olacak şekilde belirlenmiştir. Aksi kararlaştırılmadığı sürece bahse konu bu süre, haftanın çalışılan günlerine eşit ölçüde bölünmek suretiyle uygulanmaktadır.
Bahsedilen 45 saatlik haftalık çalışma süresinin eşit şekilde günlere bölünmesi haline de günlük çalışma süreleri belirlenmektedir. Bu kapsamda günlük çalışma süreleri hiçbir koşulda 11 saati aşamaz.
HAVACILIK PERSONELİNİN SHT 6A-50 KAPSAMINDA ÇALIŞMA SÜRELERİ NE KADARDIR?
Havacı personellere, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 4. Maddesindeki istisnai hüküm gereğince deniz ve hava taşıma işlerinde ve iş ilişkilerinde İş Kanunu hükümleri de uygulanmaz.
Bu uçucu personeller için 6098 Sayılı Borçlar Kanunu hükümleri uygulanacaktır. Ancak çalışma süreleri ve dinlenme süreleri Borçlar Kanunu kapsamında da belirtilmemektedir.
Havacı personeller için uçuş süresi bir diğer adıyla blok süre “Uçucu Ekip Uçuş Görev ve Dinlenme Süreleri ile Uygulama Esasları Talimatı” kapsamında açıklanmış olup şu şekildedir:
Madde 13-
“Her bir uçuş ekip üyesi için, uçuş süresi bir takvim ayında 110 saati, birbirini takip eden üç takvim ayında 300 saati, 1 takvim yılı içinde 1000 saati aşamaz.
Havayolu işletmelerinde yönetici olarak görev yapan ve Yönetici Personel Onay Formu Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından onaylanan uçucu personelin, uçuş süresi 1 takvim yılı içinde 500 saati aşamaz.”
SÜRE |
HAFTALIK |
AYLIK |
ÜÇ AYLIK |
YILLIK |
UÇUŞ GÖREV SÜRESİ | 56 Saat | 210 Saat | 500 Saat | 1800 Saat |
UÇUŞ SÜRESİ | 36 Saat | 110 Saat | 300 Saat | 1000 Saat |
Yukarıdaki tabloda belirtildiği üzere “Uçucu Ekip Uçuş Görev ve Dinlenme Süreleri ile Uygulama Esasları Talimatı” kapsamında haftalık çalışma süreleri uçuş görev süresi ve uçuş süresi olarak ikiye ayrılmaktadır; uçuş görev süresi 56 saat olarak belirlenmiş olup, uçuş süresi 36 saat olarak belirlenmiştir.
Yukarıda İş Kanunu kapsamında ve SHT 6A-50 kapsamında çalışma süreleri açıklanmış olup bu doğrultuda havacılık personelinin hangi kanuna tabi olduğu bir sonraki başlıkta açıklanacaktır.
HAVACILIK PERSONELİNİN ÇALIŞMA SÜRELERİ HANGİ KANUNA TABİDİR?
Havacılık sektöründe çalışan uçucu personeller için 6098 Sayılı Borçlar Kanunu hükümleri uygulanacak iken yine bu havacılık sektörü içerisinde olan, yer hizmetlerinde ve teknik işlerde çalışanların 4857 Sayılı İş Kanunu’na tabi olacaklarından söz etmiştik.
Ancak havacılık personellerinin tabi olduğu kanunlar da sendikalı olup olmamalarına bağlı olarak değişmektedir. Havacılık personelinin çalışma sürelerinin hangi kanun doğrultusunda belirleneceği de yine aynı şekilde sendikalı olup olmamasına bağlıdır.
- Bağlı oldukları hava yolu şirketinde, işçinin sendikalı olması halinden bahsediliyorsa buradaki çalışanlar İş Kanunu’na tabidir. Bu doğrultuda sendikalı işçilerin çalışma süreleri İş Kanunu’nda bahsedilen hükümler kapsamında belirlenecektir.
- Ancak bağlı oldukları hava yolu şirketinde, işçinin sendikalı olması hali söz konusu değilse buradaki çalışanlar Borçlar Kanunu’na tabidir. Burada ise sendikal yapılanmaya bağlı olmayan işçilerin çalışma süreleri Borçlar Kanunu’nda bahsedilen hükümler kapsamında belirlenecektir.
TÜRK HAVA YOLLARI VE PEGASUS HAVA YOLLARI ŞİRKETLERİ HANGİ KANUNLARA TABİDİR? ARALARINDA KIDEM TAZMİNATI YÖNÜNDEN NE GİBİ FARKLAR VARDIR?
- Türk Hava Yolları şirketi HAVA-İŞ sendikasıyla birlikte Toplu İş Sözleşmesi (TİS) imzalamasından ötürü burada çalışan havacılık personelleri 6098 Sayılı Borçlar Kanunu’na değil, 4857 Sayılı İş Kanunu’na tabidir.
- Ancak Türk Hava Yolları gibi sendikayla bağlı Toplu İş Sözleşmesi (TİS) akdetmeyen Pegasus Hava Yolları bünyesinde çalışan havacılık personelleri 6098 Sayılı Borçlar Kanunu’na tabidir.
Sonuç olarak Türk Hava Yolları şirketinin sendika ile akdetmiş olduğu Toplu İş Sözleşmesi (TİS) sayesinde çalışanları olan havacılık personellerinin hak kayıplarını engellemeyi amaç edinmişlerdir.
Türk Hava Yolları şirketi personelleri bu sözleşme sonucu İş Kanunu’na tabi oldukları için gerekli koşulların gerçekleşmesi halinde kıdem tazminatına hak kazanırlar.
Pegasus Hava Yolları şirketinde çalışanlar ise sendikalı personel olmadıklarından ve de İş Kanunu’na tabi olmadıklarından ötürü kıdem tazminatına hak kazanamazlar.
HAVACILIK PERSONELİNİN UÇUŞ SÜRESİ VE UÇUŞ GÖREV SÜRESİ NEDİR?
Uçuş süresi diğer bir adıyla blok süre, bir hava aracının kalkış yapmak maksadıyla, kendi gücü ile veya harici bir güç uygulanmak suretiyle ilk hareketine başlama anından, uçuşun veya görevin sonunda tam olarak durarak yolcu, yük veya diğer muhteviyatı indirme ve/veya bindirme amacıyla kendisine tahsis edilen park yerine gelme anına kadar geçen toplam süre şeklinde tanımlanmaktadır.
Uçuş görev süresi ise tek bir uçuş ya da uçuş serilerinden oluşmuş bir uçuş görevi için, uçuş ekip üyesinin uçuş hazırlığı ile başlayan ve aynı uçuş veya uçuş serilerinin sonundaki tüm uçuş görevlerinden muaf tutulduğu toplam süre olarak tanımlanmaktadır.
Ayrıca kesintili uçuş görev süresi ve kesintisiz uçuş görev süresi de bulunmaktadır.
- Kesintili uçuş görev süresi, her bir uçuş ekibi için uçuş görev süreleri arasında bekleme olan süredir.
Bu süre her bir uçucu ekip üyesi için 14 saat olarak belirlenmiştir.
Şayet iki uçuş süresi arasında 4 saatten daha az bekleme süresi var ise uçucu ekip uygun tesiste, 4 saat veya daha fazla bekleme süresi var ise uygun konaklama tesisinde dinlendirilir.
Bu süre hiçbir şekilde, istisnai ve özel durumları da dikkate almak suretiyle, belirlenen azami uçuş görev süresini aşamaz.
- Kesintisiz uçuş görev süresi, her bir uçuş ekibi için uçuş süreleri arasında havacılık işletmesinin planladığı, yeni bir uçuş görevi için hazırlık süresi haricinde bekleme yapılmayan uçuş görev süresidir.
Bu süre her bir uçucu ekip üyesi için 14 saat olarak belirlenmiştir.
Uçuş görev süresi hiçbir şekilde haftalık 56 saati, bir ay içinde 210 saati, üç ay içinde 500 saati, bir takvim yılı içinde ise 1800 saati geçemez.
HAVACILIK PERSONELLERİ İÇİN DİNLENME SÜRESİ NEDİR?
Havacı personeller için dinlenme süresi “Uçucu Ekip Uçuş Görev ve Dinlenme Süreleri ile Uygulama Esasları Talimatı” kapsamında açıklanmıştır.
Dinlenme süresi, bir uçucu ekibin, bir önceki uçuş görev süresinin bittiği andan itibaren başlayan ve yeni bir uçuş görev süresinin başlama saatine kadar süren her türlü görevden muaf tutuldukları süre olarak tanımlanmaktadır.
Dinlenme süresi gerek İş Kanunu gerek talimatlar kapsamında kanunlarla işçiyi koruyucu amacı olan hükümler olarak düzenlenmiştir.
HAVACILIK PERSONELLERİ İÇİN DİNLENME SÜRELERİ İŞ KANUNU KAPSAMINDA NE KADARDIR?
İş Kanunu madde 68 kapsamında ara dinlenme süreleri belirtilmiştir ve bu süreler çalışma süresinden sayılmamaktadır.
İŞ KANUNU MADDE 68-
“Günlük çalışma süresinin ortalama bir zamanında o yerin gelenekleri ve işin gereğine göre ayarlanmak suretiyle işçilere;
- Dört saat veya daha kısa süreli işlerde on beş dakika,
- Dört saatten fazla ve yedi buçuk saate kadar (yedi buçuk saat dahil) süreli işlerde yarım saat,
- Yedi buçuk saatten fazla süreli işlerde bir saat, ara dinlenmesi verilir.
Bu dinlenme süreleri en az olup aralıksız verilir.
Ancak bu süreler, iklim, mevsim, o yerdeki gelenekler ve işin niteliği göz önünde tutularak sözleşmeler ile aralı olarak kullandırılabilir.
Dinlenmeler bir işyerinde işçilere aynı veya değişik saatlerde kullandırılabilir.
Ara dinlenmeleri çalışma süresinden sayılmaz.”
- Haftalık çalışma süresi 45 saat olarak belirlenen işçiye, İş Kanunu m. 46’da geçen hüküm gereğince 7 günlük bir zaman dilimi içerisinde kesintisiz olacak şekilde 24 saat dinlenme süresi verilmektedir.
- Bu haftalık dinlenme süresi genellikle pazar olarak belirlenmekle birlikte değişiklik gösterebilmektedir.
- İşçinin hafta tatilinde çalışması durumunda işçi fazladan çalışma yaptığından ötürür günlük ücretinin 2,5 katı ücrete hak kazanmış olacaktır.
- İş Kanunu kapsamında “Ara Dinlenme” olarak açıklanan bu süre Toplu İş Sözleşmesi kapsamında “Yemek Paydosu” şeklinde düzenlenmiştir.
HAVACILIK PERSONELLERİ İÇİN DİNLENME SÜRELERİ SHT 6A.50 KAPSAMINDA NE KADARDIR?
- Dinlenme süresinin başlangıcı SHT 6A-50 kapsamında uçuş görev süresinin bitimi olarak kabul edilmiştir.
- Uçuş görev süresinin başlangıcı da yine aynı şekilde dinlenme süresinin bitimi olarak kabul edilmiştir.
- 24 saat içinde uçucu ekibin her bir üyesine ayrı ayrı olacak şekilde en az 10 saatlik bir dinlenme süresi Verilen bu dinlenme süresi, bir önceki dinlenme süresinin bitiminden itibaren başlar. Ve bahse konu 10 saatlik dinlenme süresi konaklama meydanlarında 8 saat olarak uygulanabilir.
- Uçuş görev süresinin 14 saatin üzerine çıktığı durumlarda ise dinlenme süresi, uçuş görevinden hemen sonra ve son uçuş görevinin bittiği mahalde başlatılır.
- Uçuş görev süresinin 6 saat veya altında olduğu durumlarda ise dinlenme süresi en az 8 saat olarak belirlenmiştir.
- Dinlenme sürelerinin hesaplamaları gerçekleşen uçuş görev sürelerine göre yapılmaktadır.
- SHT 6A-50 kapsamında asgari boş süreler aşağıdaki tablodaki gibi belirtilmiştir.
HAFTALIK | AYLIK | ÜÇ AYLIK | YILLIK | |
SÜRE | 1 GÜN | 7 GÜN (2+2+1+1+1) | 21 GÜN | 96 GÜN |
- Asgari boş süreler haftalık 1 gün, aylık 7 gün olacak şekilde belirlenmiştir. Ancak 7 gün olarak belirtilen aylık süre 2+2+1+1+1 olacak şekilde verilmektedir.
- Bu tabloda verilen asgari boş günler, dinlenme süresi ile karıştırılmamalıdır ve birbirinin üzerine ilave edilemezler.
- Asgari boş günler uçuş planına bağlı olarak değişiklik gösterebilmektedir.
- Ayrıca “Uçucu Ekip Uçuş Görev ve Dinlenme Süreleri ile Uygulama Esasları Talimatı” gereğince 7 gün olarak belirtilen asgari boş günler “Toplu İş Sözleşmesi” kapsamında 8 gün olarak belirtilmiştir.
HAVACILIK PERSONELLERİ İÇİN YILLIK ÜCRETLİ İZİN SÜRELERİ İŞ KANUNU KAPSAMINDA NE KADARDIR?
- İş kanununa tabi çalışanlar için yıllık dinlenme süresi, en az bir yıl çalışanların hak edeceği bir süre olmakla birlikte yıllık ücretli izin şeklinde nitelendirilmektedir.
- Bir yıldan beş yıla kadar (beş yıl dahil) çalışan işçilerin yıllık ücretli izin süresi 14 gün,
- Beş yıldan fazla on beş yıldan az çalışan işçilerin yıllık ücretli izin süresi 20 gün,
- On beş yıldan fazla çalışan işçilerin ücretli izin süresi 26 günden az olmayacak şekilde belirlenmektedir.
- 18 yaşından küçük ve 50 yaşından büyük olanlarda ise yıllık ücretli izin 20 günden az olamaz.
HAVACILIK PERSONELLERİ İÇİN YILLIK ÜCRETLİ İZİN SÜRELERİ BORÇLAR KANUNU KAPSAMINDA NE KADARDIR?
Yukarıdaki asgari boş süreler tablosundan anlaşılacağı üzere yıllık boş süre 96 gün olarak belirlenmiştir.
Yıllık izin olarak ise uçucu personeller Türk Borçlar Kanunu hükümlerine tabi olarak çalışmakta olup yıllık izin süreleri TBK m.422 kapsamında açıklanmıştır. Hüküm gereğince yıllık izin süreleri şu şekildedir:
TBK MADDE 422-
- İşveren, en az bir yıl çalışmış olan işçilere yılda en az iki hafta ve
- On sekiz yaşından küçük işçiler ile elli yaşından büyük işçilere de en az üç hafta ücretli yıllık izin vermekle yükümlüdür.
HAVACILIK PERSONELİNİN DİNLENME VE YILLIK İZİN SÜRELERİ HANGİ KANUNA TABİDİR?
Havacılık personelleri için yıllık izin süreleri, çalışma sürelerinde olduğu gibi bağlı oldukları kanuna göre değişiklik göstermektedir. Havacılık personelinin bağlı oldukları kanunlar da sendikalı olup olmamalarına göre değişmektedir.
- Sendikalı personeller İş Kanunu’na tabidir. Bu doğrultuda sendikalı işçilerin yıllık izin süreleri de İş Kanunu’nda bahsedilen hükümler kapsamında belirlenmiş olup şu şekildedir:
İŞ KANUNU MADDE 53-
İşyerinde işe başladığı günden itibaren, deneme süresi de içinde olmak üzere, en az bir yıl çalışmış olan işçilere yıllık ücretli izin verilir. İşçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi, hizmet süresi;
- Bir yıldan beş yıla kadar (beş yıl dahil) olanlara on dört günden,
- Beş yıldan fazla on beş yıldan az olanlara yirmi günden,
- On beş yıl (dahil) ve daha fazla olanlara yirmi altı günden, Az olamaz.
- On sekiz yaşından küçük ve elli yaşından büyük olanlarda ise yıllık ücretli izin yirmi günden az olamaz.
- Sendikalı olmayan bulundukları şirketin politikasına bağlı çalışan personeller ise Borçlar Kanunu’na tabidir. Burada ise sendikal yapılanmaya bağlı olmayan işçilerin yıllık izin süreleri Borçlar Kanunu’nda bahsedilen hükümler kapsamında belirlenmiş olup şu şekildedir:
TBK MADDE 422-
- İşveren, en az bir yıl çalışmış olan işçilere yılda en az iki hafta ve
- On sekiz yaşından küçük işçiler ile elli yaşından büyük işçilere de en az üç hafta ücretli yıllık izin vermekle yükümlüdür
Yukarıdaki verilen yıllık izin sürelerinden anlaşılacağı üzere İş Kanunu’na tabi havacılık personelinin yıllık izin süresi, Borçlar Kanunu’na tabi havacılık personelinin yıllık izin süresinden daha fazladır.
SIKÇA SORULAN SORULAR:
-
Havacılık personelleri kimlerdir ve hangileri uçucu personeldir?
Havacılık personelleri; pilot, kontrol pilotu, hostes, kabin memuru, hava trafik kontrolörü, yetkili uçuş tabibi, radar uzmanı gibi kişilerdir.
Bunlardan pilot, kontrol pilotu, hostes, kabin memuru uçucu personeldir.
-
Uçucu personeller ve yer hizmetlerinde çalışanlar hangi kanuna tabidirler?
Uçucu personeller kişiler 6098 Sayılı Borçlar Kanunu hükümleri uygulanacaktır.
Yer hizmetlerinde ve teknik işlerde çalışanlar 4857 Sayılı İş Kanunu’na tabi olacaklardır.
-
Havacılık personellerinin İş Kanunu kapsamında haftalık çalışma süreleri ne kadardır?
İş Kanunu kapsamında haftalık çalışma süreleri “haftada en çok 45 saat” olacak şekilde belirlenmiştir.
-
Havacı personellere neden iş kanunu hükümleri uygulanmaz?
Havacı personellere, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 4. Maddesindeki istisnai hüküm gereğince deniz ve hava taşıma işlerinde ve iş ilişkilerinde İş Kanunu hükümleri de uygulanmaz.
-
Çalışma süresi nedir?
İşçinin çalıştırıldığı işte geçirdiği süre şeklinde tanımlanmaktadır.
-
Toplu İş Sözleşmesi nedir?
Toplu iş sözleşmesi (TİS), işveren sendikası veyahut işveren ile işçiyi temsil eden sendika arasında gerçekleşen, işçilerin menfaatini korumayı amaçlayan sözleşme türüdür.
-
Türk Hava Yolları ve Pegasus Hava Yolları şirketleri arasında kıdem tazminatı yönünden ne fark vardır?
Türk Hava Yolları şirketi personelleri İş Kanunu’na tabi oldukları için gerekli koşulların gerçekleşmesi halinde kıdem tazminatına hak kazanırlar.
Pegasus Hava Yolları şirketinde çalışanlar ise sendikalı personel olmadıklarından ve de İş Kanunu’na tabi olmadıklarından ötürü kıdem tazminatına hak kazanamazlar.
SONUÇ:
Sivil havacılık sektöründe çalışan uçucu personellerin haklarını düzenleyen ayrı bir kanunun olmaması hukuk sistemimiz adına büyük bir eksiklik teşkil etmektedir. Türk Hava Yolların personelleri bu kapsamda sendikalı olarak çalışmakta olup Toplu İş Sözleşmesi’ne (TİS) tabidir. Toplu İş Sözleşmesi (TİS) sayesinde çalışanları olan havacılık personellerinin hak kayıplarını engellemeyi amaç edinmişlerdir.
Uçucu personeller düzensiz çalışma süreleri ve yetersiz dinlenme sorunlarıyla karşı karşıya kalmaktadırlar. Sivil havacılık sektörü alanına dair herhangi bir uyuşmazlık yaşamanız halinde alanında uzman avukat kadrosuna sahip hukuk büromuzla iletişime geçebilirsiniz.
Yaren KARINDAŞ
BURAK TEMİZER HUKUK BÜROSU